برای نهادها و کادرهای حرفه ای: جاری سازی استراتژی

گروه اندیشه: در باره استراتژی ۴ رویکرد کلاسیک، فرآیندی، تکاملی و سیستمی، جمع بندی شده است. اما در کتاب حاضر یعنی «جاری سازی استراتژی»، که از جمله کتب ارزشمند در حوزه استراتژی است، فرض بر این است که استراتژی با بهترین رویکرد، تدوین شده و اکنون مسئله این است که بهترین استراتژی چگونه می تواند و البته نه «باید»، در زندگی جمعی آدمیان به منظور دستیابی به اهداف کارکرد داشته باشد. از این رو فرض این کتاب بر این است که استراتژی تدوین شده، حال مهم چگونگی جاری سازی آن در حوزه عمل و زندگی است. ناگفته پیداست که در ایران این علم بسیار مورد غفلت واقع شده است. دلیل آن فقدان نهادینه شدن مفهوم نهاد، و در عبارتی محدودتر سازمان است. از این منظر به نظر می رسد با توجه به توضیحات مولف، کتابش بتواند در این باره به هر گروهی که دارای رفتار نهادمند است کمک بکند. این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که دوره تاریخی که ایران به سر می برد، اساسا تاثیر کارگزار، به جای ساختار، بسیار تعیین کننده هستند. رفتارهای سلیقه ای در شرکت های کوچک تا بزرگ ایران در همه حوزه ها، مشاهده می شود حتی آن جاهایی که هوشیارانه تر مایلند علمی رفتار کرده، و به نتایج مطلوبی دست یابند. شاید فقدان کمپانی های معظم در کشور معلوم این موضوع باشد. با این همه کتبی از این دست، بسیار تعیین کننده اند، زیرا تلاش می کنند این نقص تاریخی را در حوزه استراتژی برطرف سازند. نقص تاریخی که اگر به معنای عبور از مرحله نخست یعنی تدوین استراتژی باشد، حرف کتاب آن است که عملیاتی سازی استراتژی، برای دستیابی به اهداف، به اندازه تدوین استراتژی اهمیت نداشته باشد، از آن کم اهمیت تر نیست. یکی از نکات کتاب حاضر آن است که نویسنده توفیق یافته با یاری دکتر طیبنیا، دکتر کرباسیان، دکتر دژ پسند وزرای امور اقتصادی و دارایی ، فرصت کاربست مفاهیم کتاب را در عرصۀ وسیع وزارت اقتصاد فراهم کند. این شاخص کاربردی، یکی از مزیت های کتاب های حاضر است.

دکتر مجتبی لشگربلوکی در پیش گفتار نکاتی را به خواننده به شرح زیر گوشزد کرده است:

نکتۀ اول : امان از استراتژی! تا زمانیکه یک استراتژی خوب ندار یم، در جست وجوی آن هستیم و زمانی که یک استراتژی خوب متولد می شود، دردسر جدید آغاز می شود؛ جاری سازی استراتژی! در کتاب هنر رقصیدن با استراتژی (مدل موعود) توضیح داده شد که استراتژیها از چهار چشمۀ مختلف میجوشند؛ دیدگاه راهبردی، کاوشگری و کنشگری راهبردی، تحلیلگری راهبردی و تصمیمگیری راهبردی بهنگام. در آنجا تشریح شد که این چهار چشمه باید به هم متصل شوند و تبدیل شوند به رودخانه ای واحد و خروشان. آن کتاب بیشتر در مورد پیدایش و جوشش استراتژی است و این کتاب بیشتر در مورد «جاری سازی استراتژی». آن کتاب بیشتر توضیح می‌دهد که استراتژی ها از کجا می آیند و این یکی توضیح می دهد که استراتژی ها کجا باید بروند؟ این کتاب بیشتر به رودخانه می پردازد تا چشمه های جوشان استراتژی.

نکتۀ دوم: در تکمیل نکتۀ اول باید اضافه کنم که برای دستیابی به موفقیت استراتژیک نیازمند آن هستیم که؛

* تصمیمات استراتژیک بگیریم.

* تصمیمات استراتژیک را به تغییرات استراتژیک تبدیل کنیم.

* از صحت تصمیمات استراتژیک و کیفیت تغییرات استراتژیک اطمینان حاصل کنیم.

پاسخگویی به نیاز شمارۀ ۱ را «مدل موعــود» انجام میدهد و جوشش استراتژی را پیشنهاد میکند (عامدانه از واژۀ برنامهریزی استراتژیک استفاده نشده است) این مدل در کتاب هنر رقصیدن با استراتژی تشریح شده است. پاسخ به نیاز شمارۀ ۲ را «مدل متــا» تئوریزه می کند که این مدل در کتاب حاضر معرفی و تشریح شده است.جاریسازی استراتژی پاسخ به نیاز شمارۀ ۳ را «مدل مکــپا» تشریح میکند که در کتابی جدا گانه (کنترل و پایش استراتژی)تشریح میشود. و چهارچوب ذهن استراتژیست

(هوش استراتژی) و همچنین چهارچوب قواعد استراتژی شرایط ذهنی و عینی الزم برای پیشبرد موفقیت آمیز این سه مدل را در عرصۀ عمل تبیین می کنند که در دو کتاب پیشگفته و همچنین در کتاب ذهن استراتژیست تشریح شده اند. توضیح بیشتر آنکه رابطۀ بین این پنج مؤلفه (سه مدل موعود، متا و مکپا و دو چهارچوب ذهن استراتژیست و قواعد استراتژی) در متامدل دیاموند تبیین شده اند. متامدل دیاموند یک مدل مجزا نیست بلکه مدلهای مرتبط با پیدایش، پیاده سازی و پایش استراتژی را کنار هم گذاشته است و جایگاه هوش استراتژی (ذهن استراتژیست) و قواعد استراتژی را تبیین کرده است (به فصل آخر این کتاب نگاه کنید).

نکتۀ سوم: کتابها و منابع موجود در زمینۀ جاریسازی استراتژی متنوع اند و به خاطر حرفه و تحصیلاتم منابع مختلف را مرور کرده ام، اما سعی کردم این کتاب متفاوت با بقیه باشد: کمی ساده تر بنویسم، کمی کاربردی تر و ملموس تر، کمی خالص تر و اندکی جامع تر. سعی کردم چارچوبی جامع، کاربردی و گام به گام برای جاری سازی استراتژی فراهم کنم چیزی که خودم در منابع و مراجع موجود نیافتم و اکنون آن را تقدیم شما می کنم.

نکتۀ چهارم: خواندن چندبارۀ این کتاب توصیه می شود. نه به ای خاطر که این کتاب نوشتۀ من است بلکه به این خاطر که سعی کرده ام مطالب این کتاب، عصارۀ کتب و مقالات و تجربیات جاری سازی استراتژی باشد. بسیاری از مطالب این کتاب از منابع و مراجع پراکندۀ موجود گرفته شده است. ازطرفی پژوهش ها نشان میدهد برای ایجاد یادگیری در یک بزرگسال باید پیام/مطلب هفت بار تکرار شود. به جای اینکه چندین کتاب بخوانید، یک کتاب را چندین بار بخوانید.

نکتۀ پنجم : این کتاب کامل نیست میتواند با مشارکت شما پربارتر، غنیتر و کم عیب تر باشد. نقد و نظرتان را در یغ نکنید. میتوانید از طریق سایت شخصی به من دسترسی داشته باشید.

۲۱۶۲۱۶