مروری بر واکنش‌های جهانی به هتک حرمت قرآن کریم

مهسا مژدهی: هفته گذشته مردی عراقی با مجوز دولت سوئد، دست به آتش زدن قرآن زد. از آنجا که این اقدام با چراغ سبز پلیس سوئد انجام شد، انگشت اتهام کشورهای مسلمان به سوی دولت این کشور گرفته شده است.

پلیس سوئد روز چهارشنبه هفته گذشته به مردی اجازه داد تا صفحات قرآن را در مقابل مسجد اصلی شهر استکهلم به آتش بکشد. پلیس مدعی شده در راستای حمایت از آزادی بیان اجازه این اقدام را داده و همزمان تحقیقاتی را در مورد این مرد که اصالتاً عراقی است به اتهام «تحریک علیه یک گروه قومی» آغاز کرده است.

به نوشته خبرگزاری فارس، آنگونه که «ولید المقدادی» روزنامه‌نگار تحقیقی در شبکه روسیا الیوم عنوان کرد: سلوان مومیکا اهل استان نینوا در شمال عراق و یک لیبرال، ملحد و افراطی است؛ او بنیانگذار حزب دموکراتیک سریانی و فرمانده یک گروه مسلح به نام “صقور السریان” بود که برای آزادسازی استان نینوا از اشغال داعش تشکیل شده بود. به گفته او سلوان مومیکا در سال ۲۰۱۷ به اتهام جنایت جنگی دستگیر شد سپس با دخالت کشورهای غربی آزاد شد و به سوئد رفت و اکنون هم به یکی از احزاب تندروی این کشور پیوسته است. المقدادی همچنین افزود: این فرد هتاک صرفا به دنبال شهرت است نه بیشتر و اگر تفکر و ایده مشخصی داشت، هرگز دست به این کار نمی‌زد.

این تنها کشورها و دولت‌های مسلمان نیستند که علیه اقدام به سوزاندن قرآن قد علم کرده‌اند. بلکه نهادهای بین‌المللی، کشورهای غربی و مقامخات مذهبی هم نسبت به این اقدام علیه قرآن کریم دست به اعتراض زده‌اند.

واکنش کشورهای مسلمان

کشورهای مسلمان یک‌صدا علیه سوزاندن قرآن کریم دست به اعتراض زده اند. آیت‌الله علی سیستانی، مرجع تقلید شیعیان غعراق در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل، مجوز پلیس سوئد به دلیل «آزادی بیان» برای قرآن‌سوزی را شرم‌آور دانست و گفت این اقدام تعرض آشکار به مقدسات بیش از دو میلیارد مسلمان در جهان است و به ایجاد فضای مناسب برای اشاعه افکار افراطی و رفتارهای غلط منجر می‌شود. پیش از آن در عراق به دعوت مقتدی صدر، در مقابل سفارت سوئد در بغداد دست به تجمع زدند و برای دقایقی معترضان خشمگین وارد سفارت این کشور شدند.

وزارت خارجه عراق روز گذشته سفیر سوئد را فراخواند و تصمیم این کشور برای اعطای مجوز آتش زدن قرآن را یک اقدام افراطی خواند و گفته این اقدامات احساسات مسلمانان در سراسر جهان را شعله‌ور می کند و نشان دهنده یک تحریک خطرناک است.

اردن و امارات عربی متحده ضمن محکوم کردن هتک حرمت قرآن کریم در سوئد، سفرای سوئد در ابوظبی و امان ‌را احضار و تأکید کردند که استفاده از حربه آزادی بیان، چنین اقدام شنیعی را توجیه نمی‌کند. مدیرکل غرب اروپای وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز پنجشنبه هشتم تیر ماه نیز اقدام به احضار کاردار سوئد در غیاب سفیر این کشور کرد. البته مدیرکل غرب اروپای وزارت امور خارجه در تماس تلفنی با سفیر سوئد که در خارج از ایران حضور دارد، اهانت به مقدسات اسلامی را محکوم کرده بود.وزارت امور خارجه اردن همچنین در واکنش به تلاش‌ها در سوئد برای اهانت به قرآن کریم، تأکید کرد که توهین به کتاب مسلمانان به هیچ عنوان به معنای آزادی بیان نیست.

رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در اعتراض به قرآن سوزی در سوئد، با پیوستن این کشور به ناتو مخالفت کرده و گفته ترکیه از درخواست عضویت سوئد در ناتو حمایت نخواهد کرد و یکی از دلایلش اجازه دادن به برگزاری چنین تجمعاتی است. اردوغان گفت ما در نهایت به مستکبران غربی یاد خواهیم داد که توهین به مسلمانان آزادی اندیشه نیست.

هاکان فیدان وزیر امور خارجه و«عمر چلیک» سخنگوی حزب عدالت و توسعه ترکیه این اقدام دولت سوئد را محکوم کردند. فیدان چهارشنبه گذشته در توئیتی نوشت: اقدام شرورانه در سوئد علیه قرآن در روز اول عید قربان را محکوم می‌کنم. اجازه دادن به این اقدامات اسلام هراسانه ضد مسلمانان به بهانه آزادی بیان غیرقابل قبول است.

عربستان سعودی، سوزاندن قرآن را محکوم کرده و وزارت خارجه این کشور آن را بخشی از حملات نفرت انگیز و مکرر علیه اسلام خواند. در مصر با اشاره به همزمانی سوزاندن قرآن و عید مسلمانان آن را اقدامی شرم‌آور توصیف شده که احساسات مسلمانان را تحریک می کند و اتحادیه عرب مستقر در قاهره نیز آن را حمله به بنیان ایمان اسلامی مسلمانان توصیف کرده است.

وزارت خارجه پاکستان این اقدام را نفرت انگیز دانسته و آن به شدت محکوم کرده است. شهباز شریف، نخست وزیر پاکستان نیز گفته از آتش زدن قرآن در مقابل یک مسجد منزجر و وحشت زده شده است.

وزارت خارجه طالبان اعطای مجوز برای قرآن سوزی را توهین مطلق به اسلام خوانده است و آن را به شدیدترین وجه محکوم کرده و در بیانیه‌اش گفته ما از همه دولت‌ها و سازمان‌های مسلمان می‌خواهیم که تمام اقدامات مناسب را در پاسخ به این اقدامات نفرت‌انگیز در سراسر جهان انجام دهند.

علی قره داغی دبیرکل اتحادیه جهانی علمای مسلمان گفت: سوزاندن قرآن کریم نژادپرستی است نه آزادی. این اقدام نوعی بربریت فردی است که از سوی مقامات رسمی حمایت می شود در حالی که نباید در قبال آن سکوت کرد.

همچنین شورای همکاری خلیج فارس نیز در بیانیه ای اعلام کرد: نظیر چنین رفتارهایی نشان دهنده «کینه، انزجار و افراط گرایی است. این شورا به لزوم تحرک مقامات سوئد برای توقف فوری چنین اقداماتی دعوت کرد. این شورا همچنین خواستار برگزاری یک نشست اضطراری شد.

غربی‌ها چه گفتند؟

پاپ فرانسیس رهبر کاتولیک‌ های جهان در واکنش به سوزاندن قرآن روبروی مسجد اصلی شهر استکهلم پایتخت سوئد اعلام کرد که سوزاندن کتاب مقدس مسلمانان او را عصبانی و منزجر کرده است.

پاپ در مصاحبه‌ای که روز دوشنبه در روزنامه الاتحاد چاپ امارات عربی متحده منتشر شد، گفت که هر کتابی که مقدس شمرده می‌شود باید برای احترام به کسانی که به آن اعتقاد دارند مورد احترام قرار گیرد.آزادی بیان هرگز نباید به عنوان ابزاری برای تحقیر دیگران استفاده شود و اجازه دادن به (این قبیل اقدامات) رد و محکوم است.

رئیس جمهور روسیه یکی از نخستین کسانی بود که به سوزاندن قرآن در سوئد واکنش نشان داد. پوتین در واکنش به هتک حرمت به ساحت مقدس قرآن کریم در سوئد تصریح کرد: بی‌احترامی به‌قرآن در روسیه جرم است. روابط میان مسلمانان و ارتدوکس ها باعث تقویت اتحاد میان ملت ما می‌شود.

اتحادیه اروپا روز شنبه با صدور بیانیه‌ای، سوزاندن قرآن کریم در سوئد را قاطعانه سرزنش و اعلام کرد: این اقدام به هیچ وجه انعکاس‌دهنده نظرات اتحادیه اروپا نیست. در این بیانیه که یک نسخه آن در تارنمای اتحادیه اروپا منتشر شده، آمده است: سوزاندن قرآن یا هر کتاب مقدس دیگری، توهین آمیز، بی احترامی و اقدامی تحریک آمیز است. تظاهرات نژادپرستی، بیگانه هراسی و عدم تحمل مرتبط با آن جایی در اروپا ندارد. اتحادیه اروپا با ابراز تاسف از اینکه این اقدام شنیع هم زمان با عید قربان صورت گرفته است، تصریح کرد که به دفاع از آزادی مذهب، عقیده و آزادی بیان در خارج و داخل از این بلوک، ادامه می دهد. اکنون زمان آن است که برای درک و احترام متقابل و جلوگیری از تشدید بیشتر در کنار هم باشیم.

گوترش دبیر کل سازمان ملل با اشاره به دریافت نامه آیت الله سیستانی درباره حادثه قرآن سوزی در سوئد اعلام کرد: پیام آیت‌الله العظمی سیستانی را دریافت کردم و از تلاش‌های ایشان کمال تشکر را دارم.

گوترش با تاکید بر لزوم همکاری برای مقابله با پدیده اسلام‌هراسی، تصریح کرد: پیام آیت‌الله العظمی سیستانی را دریافت کردم و از تلاش‌های ایشان کمال تشکر را دارم و به زودی نامه‌ای در جواب ایشان خواهم نوشت. او در مورد نامه سیستانی در هتک حرمت به قرآن حرف می‌زند.

311312