عکس | سلاح پیشرفته‌ تازه‌ای که سوئد به اوکراین می‌فرستد

طراحی سامانه RBS ۷۰ با هدف ساخت یک پدافند ارزان قیمت که کار با آن ساده باشد و در شرایط آب و هوایی قطبی سوئد نیز بدون مشکل کار کند، از سال ۱۹۶۷ آغاز و نخستین نمونه‌های ساخته شده در سال ۱۹۷۳ جهت ارزیابی تحویل نیروی هوایی سوئد شد. این مرحله طی ۳ فاز از سال ۱۹۷۴ تا ۱۹۷۵ طول کشید و در آن بازه بیش از ۱۰۰ موشک شلیک شد. این مرحله سرانجام با رضایت نیروی هوایی سوئد از سامانه جدید پایان یافت و نخستین سفارش در نیمه سال ۱۹۷۵ ثبت شد. بدین ترتیب نخستین نسل از سامانه مذکور در سال ۱۹۷۷ وارد خدمت در ارتش سوئد شد. پس از آن ۱۹ کشور دیگر منجمله ایران نیز این سامانه را خریداری کردند.

این سامانه انفرادی و به دلیل وزن کم قابل حمل توسط انسان است اما دوش پرتاب نیست. پرتابگر که روی یک سه پایه سوار است را می‌توان به سرعت در میدان نبرد مستقر و اقدام به محافظت از حریم هوایی آن منطقه در برد کوتاه نمود. این سامانه در هر ساعت از روز و همه شرایط آب و هوایی می‌تواند فعالیت کند. همچنین استفاده ۲۰ کشور از آن با شرایط جغرافیایی متفاوت نظیر استرالیا، سوئد، برزیل، ایرلند، پاکستان، امارات متحده عربی و… نشان می‌دهد RBS ۷۰ در هر شرایط اقلیمی بدون محدودیت‌های محیطی مثل دما، ارتفاع، فشار، رطوبت و… نیز قادر به انجام عملیات است که این نکته دید باز طراحان آن در کمپانی بوفورس را برجسته می‌کند.

این سامانه می‌تواند به صورت کاملا مستقل عمل کند و برای این کار خدمه خود اقدام به هدف‌یابی می‌کنند. همچنین برای بهبود عملکرد می‌تواند اطلاعات مربوط به هدف را از رادارهای خودی دریافت و پس از مشخص شدن موقعیت هدف، خدمه با آن درگیر شوند. انواع رادارها خصوصا خانواده جیراف (Giraffe) ساخت ساب می‌توانند در نقش جستجوگر اهداف با سامانه RBS ۷۰ همکاری کنند؛ مثلا رادار Giraffe ۷۵ می‌تواند به ۹ سامانه متصل و واحدهای آتش با فاصله ۴ کیلومتر از یکدیگر مستقر و یک آتشبار تشکیل دهند که می‌تواند از منطقه‌ای به مساحت ۱۷۵ کیلومتر مربع محافظت کند. همچنین از رادارهای کوچک قابل حمل توسط نفر نیز می‌توان بهره برد.

این موشک شلیک کن – فراموش کن نیست و تا لحظه اصابت بایستی توسط کاربر هدایت شود. این مسئله از یک طرف سبب دقت بالا می‌شود، زیرا هواگرد نمی‌تواند با رها کردن پادکار نظیر فلیر که برای گمراه کردن موشک با هدایت هدایت حرارتی است آن را فریب دهد؛ چرا که کاربر انسانی مسئول هدایت بوده و او است که تصمیم می‌گیرد موشک را به کدام جهت هدایت کند. جنگ الکترونیک نیز کاملا روی آن بی‌تاثیر است. از طرفی عیبش وابستگی به کاربر تا لحظه برخورد است که می‌تواند آن‌ها را خطر قرار دهد. موشک شلیک کن – فراموش کن را می‌توان به سرعت شلیک و محل را ترک کرد، اما با RBS ۷۰ که هدایت نیمه خودکار دارد این کار ممکن نیست.

سامانه RBS ۷۰ NG نیز آخرین ارتقای اعمال شده توسط ساب روی این سامانه پدافندی است که در سال ۲۰۱۱ رونمایی شد. در این نسخه سیستم اپتیکی بهبود یافته و دستخوش یک ارتقای اساسی شد که شامل یکپارچه سازی سیستم تصویرساز فروسرخ با دوربین تلویزیونی است؛ بدین ترتیب دیگر نیازی به نصب سیستم دید حرارتی جداگانه مانند BORC روی آن نیست. بخش چشمی و نشان‌گر هدف نیز بهسازی شده که سبب عملکرد بهتر می‌شود. ارتقای دیگری که این سامانه کسب کرد افزودن سیستم تعقیب خودکار ۳ محوری هدف است که به لطف آن دیگر نیازی نیست کاربر انسانی نشان‌گر لیزری را روی هدف قرار دارد، بلکه کامپیوتر این کار را می‌کند.

سامانه RBS ۷۰ NG همچون نسل قبلی ماژولار است و می‌توان اجزای آن را روی انواع شاسی‌های متحرک نظیر پیکاپ، نفربر زرهی و… سوار و یک سامانه پدافندی متحرک داشت. خودروی حامل آن همچنین می‌تواند رادار نیز داشته باشد. برای مثال سامانه ASRAD-R یک نمونه پدافند خودکشش ساخته شده از RBS ۷۰ NG با رادار آرایه فازی فعال ۳ بعدی و سیستم جستجو و تعقیب فروسرخ است. این سامانه روی شاسی‌ متحرک قرار دارد و روی نفربر زرهی M۱۱۳ و همچنین کشنده‌های ۴ چرخ متحرک بنز سوار شده است. پرتابگر آن دارای ۴ موشک است و کار تعقیب و نشانه‌ گذاری هدف با کمک رادار و جستجوگر فروسرخ نیز به صورت خودکار انجام می‌شود.

اوکراین با دریافت این سامانه به بیستمین دارنده خارجی و همچنین بیست و یکمین کشوری تبدیل می‌شود که آن را به خدمت می‌گیرد.

۵۸۵۸