خانه امام زمان(عج) در آخرالزمان

مسجد سهله یکی از مشهورترین مساجد اسلامی است که در قرن اول هجری توسط قبایل عرب در کوفه در سمت شمال غربی مسجد جامع کوفه به فاصله حدود دو کیلومتر ساخته‌ شده‌ است. این مسجد یکی از کهن‌ترین مساجد منتسب به حضرت حجت بن الحسن ع بشمار می آید.
بیاد دارم که در حدود نیم قرن پیش ودر دوران نوجوانی ، به همراه مرحوم پدرم ، شهید آیه الله انصاری ، در شبهای جمعه به ویژه در تابستان ،به این مکان مقدس مشرف می گردیدم وچه چهره ها وستاره ها وبرجستگان علمی ومعنوی حوزه علمیه نجف اشرف را در رکوع وسجود وراز ونیاز واستغاثه به درگاه پروردگار ، نظاره می کردم که در این هنگام وبا بازگشت به خاطرات دیرینه ام از این مکان ، دیدگانم به دنبال این چهره ها وبرجستگان بود وتو گویی که صدای آنان ، حضور روحانی آنها و…را حسً کرده ومی دیدم.

از این مکان مقدس ،همواره صدها بلکه افزون بر آن را در خاطره خویش ثبت کرده ام که با تشرفم به این مسجد ، آن خاطرات زیبا ، برایم زنده می گردد.  در آغاز به زیارت مقام امام زمان عج مشرف شده ونماز ویژه آن را در نزدیکی محراب بجا آوردم. این مقام چندین سال مورد بازسازی از سوی حضرت آیه الله العظمی سید سعید حکیم بود که در سالروز میلاد سرور بانوان دو عالم حضرت زهرا ع با حضور معظم له ، وتولیت سخت کوش آن جناب سید مُضر علیخان افتتاح گردید.

طرح محراب وفضای مقام ، ونور پردازی در آن ، بسیار زیبا وفضای محراب را از دیگر محراب ها در مساجد وزیارتگاهها ومقام ها ، متفاوت ساخته است. بیاد دارم که در پنج دهه پیش هنگامی که به این مکان مقدس مشرف می شدیم ، ابتدا چند پله به پایین رفته ودر محرابی کهن ، وآجری که با کاشیکاری مزین شده بود ، نماز می گزاردیم.
در کشور عراق چندین مقام برای حضرت مهدی (عج) از جمله در شهرهای سامرا، کوفه، نجف، حلّه، کربلا و نعمانیه وجود دارد که شماری از آنها از دیرباز، زیارتگاه‌های مشهور و شناخته شده شیعیان بوده است.

مقام‌های حضرت مهدی (عج) از اماکن متبرکه‌ای است که در منابع شیعه برای آنها آداب و فضائلی بیان شده است. چندین مقام برای حضرت مهدی (عج) وجود دارد که شماری از آنها از دیرباز، زیارتگاه‌های مشهور و شناخته شده شیعیان بوده است. مهم‌ترین این مقام‌ها شامل سرداب غیبت در سامرا، مقام‌های حضرت مهدی(عج) در مسجد سهله و قبرستان وادی‌السلام و در شهرهای حلّه، کربلا و نعمانیه است.
همچنین در مهم‌ترین مناطق شیعه‌نشین همچون ایران، عراق و بحرین، مکان‌های متعددی منسوب به حضرت مهدی(عج) وجود دارد که مساجد، مقام‌ها و قدمگاه‌های آن حضرت از جمله آنهاست.
مسجد سهله از قدیمی‌ترین مساجد کوفه و از مساجد مقدس شیعه به شمار می‌آید. گفته می‌شود این مسجد را قبیله «بنی‌ظفر» در نیمه نخست قرن اول هجری ساختند و لذا در آغاز به نام این قبیله شناخته می‌شد. در روایاتی از امام باقر (ع) و امام صادق (ع)، این مسجد به نام «مسجد بنی‌ظفر»، و یکی از چهار مسجد متبرک کوفه معرفی شده است .
اما در روایت دیگری منسوب به امام علی (ع)، از این مسجد با نام «مسجد سهیل» یاد، و از مسجد «ظفر» تفکیک شده است .

در منابع روایی شیعه، فضائل متعددی برای این مسجد بیان گردیده و آداب مخصوصی برای نماز و دعا و عبادت در آن نقل شده است. در کنار روایاتی که این مسجد را خانه یا محل وقوع حوادث مربوط به پیامبران الهی نظیر ادریس و ابراهیم (ع) معرفی می‌کند، روایاتی نیز وجود دارد که آن را با حضرت مهدی (عج) مرتبط ساخته است؛ از باب نمونه، در روایتی از امام صادق (ع) آمده است: «مسجد سهله منزل صاحب ما (حضرت صاحب‌الامر) است؛ پس از اینکه با اهل خود قیام کند»
ابوبصیر نیز از امام صادق (ع) روایت کرده است که فرمود: «گویا فرود آمدن قائم(عج) را با خانواده‌اش در مسجد سهله می‌بینم» .
دربارۀ محل زندگی حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) و حکومت آن حضرت در عصر ظهور، روایات فراوانی وجود دارد. در این روایات، به طور عمده مسجد سهله را منزل آن حضرت و شهر کوفه را پایگاه حکومتی آن حضرت معرفی کرده‌اند.
با توجه به روایاتی که مسجد سهله را خانه امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) در آخرالزمان بیان کرده است، این مسجد با حضرت مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) ارتباط یافته و نام آن، با نام آن حضرت، قرین شده است و امروزه نیز، داخل مسجد ،مقامی برای ایشان وجود دارد. در برخی کتاب‌های شیعه، گزارش‌هایی از تشرف به محضر امام عصر  عجّ و ملاقات با آن حضرت در مسجد سهله، گزارش شده است؛ از جمله، از علامه سیدمهدی بحرالعلوم نقل شده است که در این مسجد، حضرت مهدی عجّ را در حال مناجات با پروردگار خود، زیارت کرده است.
با توجه به وجود روایات مزبور، مسجد سهله به یکی از مشهورترین مکان‌های مرتبط با حضرت مهدی(عج) تبدیل شده و نام این مسجد نزد شیعیان با نام آن حضرت قرین گشته است. ضمن آنکه امروزه در شبستان این مسجد، مقامی برای آن حضرت وجود دارد که زیارتگاه زائران شیعه است.
از حدود نیمه اول سده سیزدهم هجری، عالم بزرگ شیعه، شیخ محمدحسن صاحب جواهر (م ۱۲۶۶ق) این سنّت را پایه‌گذاری کرد که مردم به مدت چهل شب پی در پی، شب‌های چهارشنبه به مسجد سهله بروند و به نیت تشرّف به محضر امام زمان(عج)، آداب خاص آنجا را به جای آورند .
سنت زیارت این مسجد در شبهای چهارشنبه ، بیش از یک قرن ونیم است که ادامه داشته ودر این شب ، هزاران نفر به زیارت این مکان می شتابند.
مقام امام زمان(عج) در مسجد سهله، امروزه به صورت حجره‌ای در میان شبستان مسجد است که ضلع شمالی آن، به ضلع جنوبی صحن مسجد، نخستین بار، عالم بزرگ شیعه، علامه سیدمهدی بحرالعلوم، گنبدی برای مقام حضرت مهدی(عج) در مسجد سهله ساخته است . در سال‌های اخیر، بر فراز این مقام، گنبد جدید و مرتفعی ساخته شده است.

چنین بیاد دارم که در مقام حضرت مهدی(عج)، پنجره مشبّک مسی وجود داشت که ظاهراً از سوی شیعیان هند اهدا شده و قبلاً در محل محراب شهادت امیرالمؤمنین (ع) در مسجد کوفه نصب شده بود ؛ اما در حال حاضر این محراب با طراحی بسیار زیبایی که کمان فوقانی محراب تا سقف مسجد ، به گونه ای که تا آسمان بالا رفته است وسقفی بر بالای آن نیست ، شکل وطرح زیبا ویگانه ای در نوع خود را به این مکان ومحراب مقدس داده است.
ساعتی را در این مکان مقدس که فضای آن از روحانیتی ویژه برخوردار است ، سپری کرده و پس از نماز گزاردن در مقام امام صادق ع ، مقام امام زین العابدین ع ، مقام حضرت خضر ع ، و دیدار با تولیت و دیگر خدمتگزاران آن ، از آن گام به برون نهادم.