آثار پس‌گرفته‌شدۀ ایران از فرانسه و انگلیس را ببینید

به گزارش ایسنا، این نمایشگاه با عنوان «استرداد اشیاء فرهنگی ـ تاریخی: دستاوردهای دیپلماسی فرهنگی در دولت سیزدهم» و به مناسبت هفته دولت از صبح دوشنبه ششم شهریورماه در ساختمان موزه دوران اسلامی در موزه ملی ایران برپا شده و تا پایان شهریورماه امکان بازدید دارد.

آثار این نمایشگاه شامل مجموعه‌ای استردادی از کشور فرانسه و انگلیس است که در دو سال اخیر به کشور بازگردانده شده‌اند.

علاوه‌بر نقش‌برجسته ساسانی که به تازگی از انگلیس به ایران بازگردانده شده است، مجموعه‌ای از اشیاء تاریخی که فروردین سال ۱۴۰۱ از فرانسه به ایران استرداد شد، به نمایش گذاشته شده است.  

قدیمی‌ترین شیء به نمایش گذاشته‌شده از این مجموعه، ظرفی سفالین از نوع «گودین» با قدمتی در حدود ۴۵۰۰ سال و دوره مفرغ است. گودین تپه، محوطه استقراری پیش از تاریخ در غرب ایران از توابع شهرستان کنگاور است که سابقه استقرار در آن تا پنج‌هزار سال تخمین زده شده است.

قدمت مجموعه استردادی از فرانسه از حدود پنج‌هزار سال تا دوره اسلامی است. براساس اطلاعاتی که پیش‌تر وزارت میراث فرهنگی داده  است، این آثار توسط نوادگان یکی از سفرای فرانسه، که در زمان جنگ جهانی دوم در ایران و در زمان حکومت ژنرال دوگل در فرانسه، سفیر بود، در بازه زمانی ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۶ میلادی از ایران خارج شده و به فرانسه برده شده بود که بعدها به ایران پس داده شد.

به گفته جبرئیل نوکنده، رییس موزه ملی ایران، اصالت تاریخی ۲۹ شیء تاریخی استردادشده از فرانسه تایید شده، اما خاستگاه برخی از آن‌ها نامشخص است.

این مجموعه شامل ظرف مینیاتوری از جنس قیر طبیعی دوره عیلام میانه با قدمتی در حدود ۱۸۰۰ پیش از میلاد، پیکرک‌های گلی انسانی احتمالا شوش خوزستان از دوره عیلام میانه با قدمتی در حدود ۱۸۰۰ پیش از میلاد، ظرف سفالی لوله‌دار احتمالا از تپه سیلک کاشان از دوره آهن سوم با قدمتی در حدود ۸۵۰ تا ۵۵۰ پیش از میلاد، فنجان سفالی دوره آهن اول با قدمتی در حدود ۱۴۵۰ تا ۱۱۵۰ پیش از میلاد، کاسه سفالی سه‌پایه از دوره آهن اول با قدمتی در حدود ۱۴۵۰ تا ۱۱۵۰ پیش از میلاد، ظرف‌های سفالی دوره آهن اول و طلسمی از بدل چینی به شکل چشم اوجات (چشم هورس)، چشم مقدس مصری و احتمالا متعلق به شوش در خوزستان از دوره هخامنشی با قدمتی در حدود ۳۳۰ تا ۵۵۰ پیش از میلاد و بشقاب سفالی دوره اشکانی، ظروف سفالی لوله‌دار دوره آهن اول، بشقاب سفالی زیرلعاب دوره تیموری سده نهم هجری قمری و پی‌سوزهای سفالی دوره اسلامی است.

همزمان با نمایش این آثار، ملیحه مهدی‌آبادی، سرپرست گروه علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری که نقش‌برجسته ساسانی را بررسی کرده‌اند، توضیحاتی درباره آخرین نتایج به‌دست‌آمده از آزمایش‌های انجام‌شده روی این نقش‌برجسته ارائه کرد و گفت که اصالت سنگِ یک‌تکه نقش‌برجسته تایید شده، اما آزمایش‌ها و بررسی‌های باستان‌شناسی روی این اثر همچنان ادامه دارد.

این نقش‌برجسته حدود ۳۵ سال پیش از آب‌های جنوبی ایران قاچاقی خارج شده بود و ۱۶ ژانویه ۲۰۱۶ (۲۶ دی‌ماه ۱۳۹۴) در فرودگاه لندن پیدا شد. در ماه مارس (حدودا دو ماه بعد) موزه بریتانیا، موزه ملی ایران را از وجود این نقش‌برجسته مطلع کرد و در همان مقطع زمانی، حدودا هشتم مارس ۲۰۱۶ به موزه بریتانیا اعلام شد که این اثر منشأ ایرانی دارد و حتما باید به ایران برگردد، ولی تا سال ۲۰۱۹، مالک اثر هنوز ادعا داشت. براساس توضیحات رییس کل موزه ملی ایران، فرد مدعی در سال ۲۰۱۹ از مالکیت منصرف شده و شیء در اختیار موزه بریتانیا قرار گرفته است. موزه این شیء را مرمت می‌کند، چون در هنگام انتقال (به لندن) سه تکه شده بود. بازگشت این نقش‌برجسته به ایران تا سال ۲۰۲۳ طول می‌کشد که جبرئیل نوکنده، مدیر موزه ملی، دلیل آن را محدودیت‌های دوران کرونا و بسته شدن مرزها از سال ۲۰۱۹ دانسته بود. نمایش نقش‌برجسته مرد والامرتبه ساسانی در کنار اشیاء استردادی از فرانسه همچنان ادامه دارد.

انتهای پیام