کتابشناس برجسته‌ای که از کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران رفت

ارتباطات گسترده جهانی، تالیف و به ویژه تصحیح صدها متن تاریخی در کنار مدیریت نشریه طراز اول نامه بهارستان موجب این شهرت کم نظیر شده است. آقای موری‌موتو استاد دانشگاه توکیو می‌گفت معیار توسعه علم تاریخ در ایران با آثار رسول جعفریان شناخته می‌شود، آقای رودی مته از دلور آمریکا می‌گفت اگر قرار باشد سه چهره خاورمیانه‌ای مشهور در مطالعات تاریخی نام برده شود یکی از آنها رسول جعفریان است.

سیزده سال است که از نزدیک رسول جعفریان را می‌شناسم و با گذشت سالها و روزها به میزان ارادتمندی و علاقه شخصی‌ام به این دانشی‌مرد افزوده شده. کتابشناسی بی‌نظیر، انسانی اخلاق‌مدار و مهربان، مدیری کارآمد و معلمی دلسوز است. در دسترس بودن همیشگی و دغدغه‌مندی به مسائل روز و آزادگی در بیان و عمل را هم باید به این ویژگی‌های رفتاری و اخلاقی او افزود.

دیروز استاد رسول جعفریان پس از چهار سال از مدیریت کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران رهایی یافت. از نزدیک شاهد دو استعفای جدی او در ماه‌های اخیر بوده‌ام. شنبه پنجم آذر که بخش عمده‌ای از وسایل خود را به اتاقش در گروه تاریخ آورد و گفت شب گذشته برای بار چندم از معاون پژوهشی دانشگاه درخواست جایگزینی مدیر دیگری برای کتابخانه دانشگاه کرده است.

بارها درباره مدیریت موفق او در کتابخانه تخصصی اسلام و ایران، کتابخانه مجلس و کتابخانه دانشگاه تهران سخن گفته شده است که به معنای واقعی دگرگونی اساسی در آنها ایجاد کرده است. ده‌ها پژوهشگر برجسته هم در جاهای مختلف گفته‌اند باید رسول جعفریان را به نوبت مدیر کتابخانه ملی و آستان قدس کرد تا در انها نیز گشایشی جدی برای اهل تحقیق فراهم آید. درباره جزیئات خدمات ماندگار وی همانند دیجیتال سازی منابع، ایجاد سامانه یکپارچه بین همه کتابخانه‌های دانشگاه، تاسیس موزه، در دسترس قراردادن ده‌ها هزار پایان‌نامه، فهرست‌نویسی همه نسخ خطی، اسناد، عکس‌ها و نسخ چاپ‌سنگی و … صحبت شده و البته با گذشت زمان اهمیت این اقدامات بیشتر روشن می‌شود اما دوست دارم کار ماندگار وی در قدرشناسی از خدمات استاد ایرج افشار و نامگذاری یکی از سالن‌های کتابخانه به نام این بزرگمرد و نیز چند بزرگداشت از جمله محمدتقی دانش‌پژوه و نیز ارتقای کتابخانه به یک مرکز پژوهشی را یادآوری کنم.
بسیاری از اقدامات وی بازگشت‌ناپذیر است و خوشحالم که از این پس سه روز اول هفته ایشان را در گروه تاریخ زیارت می‌کنم.

* دکتر گودرز رشتیانی، تاریخ پژوه و دکترای رشته تاریخ