چرخش به سمت غرب؛ دلیل دل کندن ارمنستان از روسیه چیست؟

به گزارش هوشمند نیوز، نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان روز جمعه گفت که روسیه هنوز تسلیحاتی را که ایروان آن ها را از مسکو خریده و بهای آن را پرداخت کرده، به ارمنستان تحویل نداده است. وی با بیان اینکه رایزنی‌ها در مورد مکانیسم‌هایی برای حل این مشکلات در حال انجام است، افزود: «یکی از گزینه‌ها کاهش بدهی‌های معوقه ارمنستان به روسیه در ازای پرداختی است که از قبل انجام شده است زیرا مسکو خودش به این سلاح ها نیاز دارد». او هیچ جزئیاتی در مورد تسلیحاتی که ارمنستان خریده یا مبلغی که برای آنها پرداخت کرده، ارائه نکرد.

پاشینیان همچنین با اشاره به توافق دوجانبه ایروان و مسکو- که بر اساس آن روسیه نباید هیچ قدمی برای مداخله در امور داخلی و بی ثبات کردن اوضاع سیاسی داخلی ارمنستان بردارد- تلویزیون دولتی روسیه که در ارمنستان پخش می شود را به نقض قوانین محلی متهم کرد چرا که تلویزیون دولتی روسیه بارها پاشینیان را مسئول از دست دادن قره باغ معرفی کرده است.

روابط بین روسیه و ارمنستان، در ماه‌های اخیر تیره شده است و پاشینیان مسکو را به عدم حمایت از کشورش در درگیری با رقیب دیرینه‌اش آذربایجان بر سر منطقه قره باغ کوهستانی متهم کرده است. نیروهای باکو در ماه سپتامبر قره باغ که در سطح بین المللی بخشی از آذربایجان تلقی می شود را تصرف کردند، که باعث شد بیش از ۱۰۰۰۰۰ ارمنی در حالی که نیروهای حافظ صلح روسی عمدتاً در کنار آنها ایستاده بودند، ارمنستان را ترک کنند.

>>>بیشتر بخوانید:

دهن‌کجی ارمنستان به روسیه/ ایروان اساسنامه را تصویب کرد

روسیه ارمنستان را سرزنش کرد/ اشتباهتان روز به روز آشکارتر می‌شود

نگاه ارمنستان به سمت غرب

ارمنستان در بیشتر تاریخ خود پس از شوروی، اساساً یک شریک در زمینه دفاع و امنیت داشته است: روسیه. اما تجربیات اخیر این کشور نشان داده است که نمی توان به مسکو اعتماد کرد زیرا با وجود حضور نیروهای حافظ صلح روسیه در منطقه قره باغ، مسکو مانع از تصرف این منطقه توسط آذربایجان نشد. پاشینیان در همین زمینه در اظهارنظری به وال استریت ژورنال گفت که روسیه به عنوان یک متحد به تعهدات خود عمل نکرده است و او هیچ فایده‌ای از ادامه حضور پایگاه‌های نظامی روسیه در این کشور نمی‌بیند. ارمنستان همچنین از شرکت در اجلاس سران سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO)، یک ائتلاف نظامی به رهبری روسیه، که در مینسک در ۲۳ نوامبر برگزار شد، خودداری کرد و انتقاد رهبران بلاروس و روسیه را برانگیخت.

علاوه بر این پاشینیان تلاش کرده است تا روابط خود را با کشورهای غربی تقویت کند چرا که با افزایش نگرانی ها مبنی بر اینکه باکو ممکن است تجاوزات خود را حتی به خاک ارمنستان نیز گسترش دهد، این کشور قفقاز جنوبی به دنبال متحدانی قابل اعتمادتر از روسیه می گردد. بنابراین اکنون، با وجود وابستگی عمیق اقتصادی کشور به روسیه، رهبران ارمنستان به دنبال همکاری امنیتی و یافتن شرکای مشتاق در جای دیگری هستند.در همین راستا ایروان در ۲۳ اکتبر قراردادی را با پاریس در مورد خرید سه سامانه رادار ضد هوایی GM ۲۰۰ و یادداشت تفاهمی در مورد تحویل سامانه‌های دفاع هوایی کوتاه‌برد میسترال امضا کرد. همکاری های آتی همچنین شامل آموزش فرانسه برای نیروهای زمینی ارمنستان و حمایت از اصلاحات نظامی ایروان خواهد بود.

در جنگ دوم قره باغ در سال ۲۰۲۰، پدافند هوایی ارمنستان به طرز غم انگیزی برای حمله پهپادهای ساخت ترکیه و اسرائیل که توسط آذربایجان استفاده می شد، آماده نبود. این پهپادها مالک آسمان بودند و به طور گسترده تایید می شود که یکی از عوامل تعیین کننده شکست ارمنستان پس از ۴۴ روز جنگ بودند. برای رفع این ضعف، ارمنستان تصمیم گرفت سه سامانه راداری ساخت فرانسه را خریداری کند که برد آنها ۲۵۰ کیلومتر است.

با امضای این قرارداد، فرانسه پس از هند دومین کشوری شد که ارمنستان روابط دفاعی خود را با آن تشدید کرده است. ارمنستان تمایل دارد در مورد جزئیات همکاری دفاعی خود با هند سکوت کند و گزارش های رسانه های هندی در مورد خرید عمده تسلیحات را نه تایید و نه تکذیب کند. فرانسه تنها کشور ناتو نیست که ارمنستان با آن همکاری دفاعی را تقویت می کند. در ماه سپتامبر، پس از یک وقفه طولانی، نیروهای مسلح ارمنستان و ایالات متحده مانورهای مشترکی را در ارمنستان برگزار کردند که باعث ناراحتی کرملین شد.اما علیرغم صدای نارضایتی روسیه، به نظر می رسد ایروان مصمم به ادامه مسیر فعلی خود است.

ارمنستان حتی برای نشان دادن همراهی خود با غرب و ارسال سیگنال درباره روابط خود با روسیه بسته ای از کمک های بشردوستانه را به اوکراین ارسال کرد که شخصاً توسط همسر پاشینیان، آنا هاکوبیان، تحویل داده شد. این باعث شد که او یک عکس دوستانه با رئیس جمهور اوکراین ولودیمیر زلنسکی، دشمن شماره یک مسکو داشته باشد.

اهرم های فشار روسیه علیه ارمنستان

در حالی که ارمنستان سعی دارد تا به لحاظ سیاسی از مسکو فاصله گرفته و به غرب نزدیک شود باید گفت که از نظر اقتصادی این کشور به شدت به مسکو وابسته است. تجارت ارمنستان با روسیه در سال ۲۰۲۲ به دلیل تحریم های غرب علیه روسیه تقریباً دو برابر شد این مساله گرچه به اقتصاد ارمنستان کمک فراوانی کرده است اما در جای خود ارمنستان را در برابر روسیه آسیب پذیر کرده است. مثلاً پس از حرکت ارمنستان به سمت عضویت در دادگاه کیفری بین المللی که حکم بازداشت ولادیمیر پوتین را صادر کرده است، سازمان تنظیم کننده کشاورزی روسیه، واردات لبنیات از ارمنستان را به دلیل نگرانی های ایمنی به حالت تعلیق درآورد. روسیه علاوه بر اینکه بازار اصلی کالاهای ارمنستانی است، تامین کننده انحصاری گاز و سایر منابع انرژی از جمله سوخت هسته ای برای نیروگاه هسته ای متسامور است که ۴۰ درصد تولید برق داخلی ارمنستان را تامین می کند. همچنین هزاران کارگر مهاجر ارمنی در روسیه زندگی می کنند. روسیه ۷۰ درصد از انتقال پول از خارج به ارمنستان را به خود اختصاص داده است که در سال گذشته به رکورد ۳.۵ میلیارد دلار رسید. مسکو می تواند در صورت تعمیق بیشتر روابط ارمنستان با غرب و افزایش تنش ها با ایروان از اهرم های مذکور استفاده و این کشور را تحت فشار قرار دهد تا از همراهی هرچه بیشتر آن با غرب جلوگیری کند.

۳۱۱۳۱۱