چرا رسانه های غربی سفر رئیس‌جمهوری ایران به روسیه را ضعیف پوشش دادند؟

در بعد رسانه‌ای، خبرهای سفر آقای رئیسی و ملاقات ایشان با آقای پوتین و سخنرانی رئیس‌جمهوری در دومای روسیه، در رسانه‌های خارجی که عادت دارند هر اتفاقی در ایران را زیر ذره‌بین ببرند، یا منعکس نشد یا بازتاب بسیار محدودی داشت. از این نظر می‌توان، هم این سفر را مهم تلقی کرد و هم پنداشت که این رسانه‌ها اطلاع دقیق چندانی از محتوای گفتگوها نداشته‌اند.

می‌توان فرض کرد که نوعی بایکوت خبری در رسانه‌های غیر فارسی زبان آمریکایی و اروپایی اعمال شده است. رسانه‌های جهان عرب از جمله شبکه خبری الجزیره و المیادین و … و رسانه‌های کشورهای دوست ایران از این نظر مستثنی هستند، زیرا از زمان شروع تا پایان سفر، آن را پوشش دادند. همچنین شبکه‌های فارسی‌زبان خارجی ازجمله بی بی سی فارسی، از ابتدا با عینک منفی به نخستین سفر آقای رئیسی به روسیه پرداختند تا بگویند ایران به یکی از کشورهای اقمار روسیه تبدیل شده و هر قدر که روابط آن با آمریکا و متحدان آن مشکل پیدا می‌کند، بیشتر به دامن روسیه می‌غلتد.

نکته جالب دیگر درباره سفر آقای رئیسی به مسکو، مقایسه تشریفات استقبال در سفرهای رؤسای جمهوری قبلی ما به روسیه با دیدار آقای رئیسی بود، و حتی یکی از سایت‌های داخلی این دیدار را با نخستین دیدار رسمی شاه سابق از شوروی مقایسه کرد. البته مقایسه سفر در شرایط کرونایی و زمستان روسیه با دیگر سفرها شاید مقایسه خوبی نباشد، ضمن این که دیدار رئیس‌جمهوری ما و وارد شدن ایشان به پایتخت روسیه، هر چند به دعوت ولادیمیر پوتین انجام شد، یک « بازدید دولتی» با تشریفات کامل نبود که در آن سفرای خارجی مقیم به فرودگاه دعوت شوند و با ضیافت شام یا ناهار رسمی همراه باشد.

با این حال با استناد به متن ترجمه گفتگوهای مطرح شده در ملاقات دو رئیس‌جمهوری، ذکر چند نکته ضروری است:

1- در سخنان آقای پوتین خطاب به آقای رئیسی از واژه عالیجناب، یا استفاده نشد یا شاید یک‌بار به کار گرفته شد. اما در سخنان آقای رئیسی این واژه لااقل پنج‌بار به کار رفت که شاید تکرار آن ضرورت چندانی نداشت.

۲- حجت الاسلام رئیسی با عادت کلامی متواضعانه‌ای که دارد در پایان صحبت‌های مقدماتی دیدار گفت: «بنده در خدمت شما هستم» و مترجم هم عین گفته ایشان را ترجمه کرد، و رئیس‌جمهوری روسیه هم پاسخ داد: «متشکرم»، که از نظر تشریفات متقابل کلامی رایج، بهتر بود این تکمله پایانی به کار گرفته نمی‌شد. از این نظر شاید باید به مسئولان تشریفات وزارت خارجه و ریاست‌جمهوری تذکر داد که این‌گونه حساسیت‌ها را قبلا به اطلاع مقام ریاست‌جمهوری برسانند.

۳- یک نکته هم مربوط به عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای است که در صحبت‌های دو رئیس‌جمهوری ابهام ایجاد کرد. آقای پوتین در خوشامدگویی ابتدایی خود اظهار کرد: «ایران به عنوان عضو ناظر سازمان همکاری شانگهای نقش مهمی ایفا می‌کند.» اما آقای رئیسی با اشاره به این عضویت گفت: «عالیجناب من علاقمندم از شما به خاطر حمایت از عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای قدردانی کنم.» مسئولان وزارت خارجه باید در این رابطه برای شفاف‌سازی افکار عمومی توضیح دهند که آیا تشریفات قانونی عضویت کامل ایران در سازمان یاد شده در داخل، مسیر خود را طی کرده است یا نه؟ در نهایت، دیدار آقای رئیسی با مسلمانان در مسجد بزرگ مسکو از نظر مردمی بازتاب خوبی داشت.

23302