چادری شدنِ «زن روز» و واکنش مخاطبان در آستانه‌ی انقلاب

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، در آستانه‌ی انقلاب ۵۷ یعنی در روزهای آخر دی تا نیمه‌ی بهمن ۵۷ بسیاری از مجلات شروع به تغییر مشی خود کردند و به اصطلاح انقلابی شدند؛ یکی از بروزات این امر نیز عکس جلد آنان بود. این مجلات که پیش‌تر اکثرا عکس زن‌های جوان را با مدل‌های مو، لباس و آرایش ویژه‌ای بر روی جلد خود منتشر می‌کردند، حالا به منظره‌هایی از طبیعت و بناهای تاریخی و مذهبی روی آورده بودند. در این میان اما تغییر مجله‌ی «زن روز» که از بدو تولد خود یکی از مجلات سرگرمی به شمار می‌آمد و در صفحات میانی‌اش تصاویری از مدل‌های مو و لباس مد روز کار می‌کرد، از همه گل‌درشت‌تر بود. زن روز که در ۱۷ دی‌ماه هر سال به مناسبت سالگرد قانون کشف حجاب، مطالب مفصلی در تایید آن و ریشخند زنان چادر و چاقچوری پیش از آن منتشر می‌کرد، در ۲۳ دی‌ماه ۵۷ در شماره‌ی ۷۰۶ خود یکهو تحت تاثیر جو انقلابی‌ به وجود آمده، عکس یک خانم چادری در حال سر دادنِ شعار را روی جلد خود منتشر کرد و با فونت درشت در پایین آن تیتر زد: «درود بر خواهر مجاهد». چاپ این تصویر با واکنش به‌شدت منفی مخاطبان این مجله منجر شد. در طول یک هفته از آخر دی‌ماه تا هفتم بهمن ۵۷ که شماره‌ی بعدی زن روز منتشر شد این تلفن‌های انتقادآمیز ادامه داشت،‌ به طوری که این مجله در صفحه‌ی‌ نخست همان شماره‌ی خود واکنش‌های دریافتی را منتشر و در نهایت به آنان پاسخ داد. واکنش مخاطبان و پاسخ زن روز (شماره ۷۰۷ به تاریخ ۷ بهمن ۵۷) را در ادامه می‌خوانید:

از هر طرف باد بیاید خم می‌شوید

من الان مجله را گرفتم و به خانه آمدم. مجله را ورق زدم و حالا می‌خواهم ببرم و آن را پس بدهم، چون شما آدم‌های قابل اعتمادی نیستید، و ما خبر نداشتیم چهارده سال سر ما را کلاه گذاشته‌اید. شما هم درست مثل دیگران هستید و از هر طرف که باد بیاید خم می‌شوید…

برگشت زن به گذشته را باید به خواب ببینید

شما با چاپ کردن عکس زن‌های چادری روی جلد و داخل مجله، ثابت کردید که با برخی مجلات دیگر هیچ فرقی ندارید. سال‌ها به زن‌ها یاد دادید که «حجاب» با چادر فرق می‌کند، و حالا با این کار دارید زن‌ها را تشویق می‌کنید که چادر به سر کنند و به سی سال پیش برگردند، اما برگشت زن به گذشته را شما و دیگران باید به خواب ببینید…

آبروی مرا پیش دوستانم بردید

شما آبروی مرا پیش دوستانم که اهل «زن روز» خواندن نیستند حسابی بردید. همه‌ی آن‌ها می‌گفتند که شما در دوره‌ی جدید،‌ به طرف زن‌های چادری و مثلا مجاهد کشیده خواهید شد، و من با آن‌ها شرط بستم که این کار را نخواهید کرد. اما هم شرط را باختم و هم آبرویم رفت!

توی کوچه و خیابان می‌گویند تعدد زوجات آزاد می‌شود

توی کوچه و خیابان می‌گویند که اگر حکومت «اسلامی» بشود، تعدد زوجات آزاد می‌شود و زن‌ها هم دیگر نمی‌توانند فعالیت‌های اجتماعی داشته باشند. شما که همیشه مدافع حقوق زن بودید، در این باره چه کرده‌اید؟…

با دعوا و فحاشی و اهانت زن‌های چادری روبه‌رو شدیم

دیروز من و دخترم به قصد راه‌پیمایی از خانه خارج شدیم، چون این کار را یک «وظیفه‌ی ملی» می‌دانستیم، اما هنوز چند قدمی نرفته، با دعوا و فحاشی و اهانت زن‌های چادری روبه‌رو شدیم، و چون تحمل اهانت را نداشتیم از نیمه‌ی راه بازگشتیم. حالا شما با چاپ کردن عکس زن‌های چادری آیا کارهای آن‌ها را تایید نمی‌کنید؟ (خانم شاهنده – کارمند دخانیات)

دارید دوباره چادر و چاقچور را رواج می‌دهید

من و تمام آشناهایم از هفته‌ی دیگر مجله‌ی شما را نمی‌خریم، چون اصلا دوست نداریم که به جای پیشرفت به عقب برگردیم. شما با این کار دارید دوباره چادر و چاقچور را رواج می‌دهید. (یک خانم خانه‌دار)

خواهش می‌کنم بی‌طرف باشید

شما همیشه انقلابی بودید و می‌گفتید زن باید کفن سیاه را از تن در بیاورد، پس چرا حالا خودتان دارید زن‌ها را تشویق به چادر به سر کردن می‌کنید؟ شما وقتی از «آنجلا – دیویس» می‌نویسید و آن‌قدر هم قشنگ می‌نویسید، دیگر خیلی مسخره است که عکس زن‌های چادری را چاپ می‌کنید. خواهش می‌کنم بی‌طرف باشید… (یک خانم کارمند)

مثل این است که سر هایده و گوگوش چادر توری کنید

خواهر مجاهد کسی است که در راه انقلاب شهید داده و چنین کسی مسلما آن قیافه‌ای را که روی جلد چاپ کرده‌اید، ندارد. این درست مثل این است که شما سر «هایده» و «گوگوش» یک چادر توری کرده، عکسش را چاپ کرده باشید. لطفا کمی در انتخاب دقت کنید… (یک خانم کارمند)

این چه آزادی است که من نتوانم نیم ساعت راحت به خیابان بروم

به آن زن‌های چادری که بی‌هدف به خیابان‌ها ریخته‌اند، بگویید که به دولت فرصت بدهند و آن همه دم از حکومت اسلامی نزنند. آخر این چه آزادی است که من نتوانم نیم ساعت راحت به خیابان بروم و برگردم؟ هزار نوع اهانت از مرد و از زنان چادری باید ببینم، که چی؟ حکومت اسلامی یعنی همین؟ (یک خانم خانه‌دار)

پاسخ زن روز: زن روز به هیچ وجه چادری نشده است

صادقانه گفته‌ایم که «هرکس می‌باید مفاصا حساب عمر خود را امضا کند.» ما نیز چنین خواهیم کرد، هنگامی که از ما بخواهند. آن‌چه اکنون می‌توان گفت این است که گردانندگان کنونی «زن روز» با گذشته‌ی این نشریه چندان سر آشتی و موافقت ندارند زیرا «گذشته» در چارچوب جامعه‌ای گذشته است که امروزه اکثریت قریب به اتفاق ملت ایران، به رد و طرد و انکار آن می‌کوشند و حق دارند. زن روز به هیچ وجه چادری نشده است، اما کور هم نشده، و هنگامی که که هزاران زن مبارز ایرانی با چادر یا بی‌چادر در نبرد سهمگین ملت ایران با غول بیداد و استبداد مبارزه می‌کنند، دوربین عکاسان ما لاجرم همان را ضبط می‌کند که می‌بیند.

و اما مسئله‌ی «چادر»… اعتقاد گروه ما بر این است که اساسا مسئله‌ی به اصطلاح «کشف حجاب» در اصل به گونه‌ای نادرست مطرح شده بدین معنی که مفهوم «پیشرفت راستین» با «تغییر ظاهر و لباس» در هم آمیخته و این یک – یعنی تغییر ظاهر – جای آن یک، یعنی تغییر و تحول و پیشرفت واقعی را گرفته است. واکنش زنان ایران در سال ۱۳۲۰ کم و بیش همان چیزی است که امروزه می‌بینیم. وقتی چادر و چارقد را به زور سرنیزه از سر زنان بردارند،‌ بعید نیست که حتی زن بی‌چادر هم چادر بر سر کند که این عمل او، در واقع نه انتخاب یک لباس بلکه اعتراض به یک نظام جبر و زور و بیداد است. امروزه‌ی روز نیز چادر پیش از آن‌که رخت جامعه‌ای باشد «مظهر و سمبل اعتراض» است.

وانگهی، ‌اساسا در یک جامعه‌ی به راستی آزاد، انتخاب آزادانه‌ی لباس – در حد حفظ عفت عمومی – یکی از بدیهی‌ترین حقوق هر انسان زنده‌ای است،‌ پس اصولا طرح این مسئله که «چه باید بپوشیم؟» از بنیاد نادرست است. برای مردم آزاد نمی‌توان تکلیف کرد که چه رخت و لباسی را بپوشند یا نپوشند.

طبیعی است که «آزادی» امری تجزیه‌ناپذیر است. آزادی نمی‌تواند و نباید جانبدار باشد، و درست با تکیه بر این اصل اساسی دموکراسی است که ما عمل هرکسی را نیز که به خود اجازه می‌دهد برای رخت و لباس مردم نیز تعیین‌تکلیف کند،‌ صریحا محکوم می‌کنیم. به نظر ما عده‌ی معدودی که این روزها در کوچه و خیابان‌های شهر به زنان بی‌چادر توهین می‌کنند، یا مامور تحریک و آشوب و ارعاب هستند و یا دست‌کم جاهل. رهبران مذهبی مورد احترام و اقتدای مردم در این باره نظر صریح خود را ابراز داشته‌اند و هرکس از فرامین و دستورات آنان پیروی نکند، نمی‌تواند خود را مسلمان راستین قلمداد کند. خلاصه کنیم: در یک جامعه‌ی آزاد هیچ‌کس، تکرار می‌کنیم هیچ‌کس! حق ندارد که کوچک‌ترین مزاحمتی در حق دیگران اعمال کند وگرنه سر و کارش با رهبرانی خواهد بود که منادی و پاسدار این آزادی هستند. هر نوع توهین به زن بی‌چادر یا با چادر – مخصوصا در شرایط حساس امروز – تنها یک مفهوم و معنی دارد: کمک به ضد انقلاب! ایجاد تفرقه و تشتت در صف استوار نیروهای آزادی‌خواه و میهن‌پرست ایران! محروم کردن انقلاب ایران از نیروی سازنده‌ی هزاران زن ایرانی که صادقانه می‌خواهند در کنار خواهران و برادران خود به نبرد با استبداد و زور و بیداد بپردازند. و چنین نتایجی را نه ایرانی راستین می‌خواهد و نه مسلمان راستین.

۲۵۹۵۷