وزیر فرهنگ‌: نام خیام مترادف نام ایران و ایرانی است

«حکیم عمر خیام نیشابوری از نام‌آورترین و پرآوازه‌ترین شاعران پارسی زبان در جهان است، به‌گونه‌ای که نام او مترادف نام ایران و ایرانی و زبان فارسی است. از این گذشته، در حوزه علوم معقول از جمله فلسفه و ریاضیات و هندسه و نجوم و طب نیز نام و مقامی برجسته و درخشان دارد.

امروزه حکیم پرآوازه نیشابور با ترجمه و انتشار گسترده رباعیاتش به اکثر زبان‌های زنده دنیا، زبانزد بسیاری از اهل معنا و معرفت در سراسر جهان است، چنان‌که دستاوردهای علمی او در زمینه‌های ریاضیات و نجوم، همچون حل معادلات چند مجهولی و تقویم جلالی پس از گذشت چندین قرن از حیات او، مورد توجه مراکز علمی و پژوهشی مهم و صاحب نام دنیاست.

آنچه این حد از جامعیت را به خیام نیشابوری بخشیده و وجوه و ابعاد به ظاهر ناهمساز را در وجود شخصیت وی گردآورده و به تعادلی چنین شگرف رسانده است، چیزی جز جوهره حکمت و خرد ایرانی و اسلامی نیست، چنان که وی در رباعیات اندک شمار، اما تأثیرگذار خود نهایت مهارت در پیوند و سازگاری دو مقوله کمیت و کیفیت را به نمایش گذاشته و بحر را در کوزه جای داده است.

بررسی همه جانبه احوال و آثار خیام و شناخت دقیق شخصیت وی در ابعاد و وجوه مختلف آن کاری اساسی و امری ضروری است تا از رهگذر چنین تحقیقات دقیق و عمیقی ما را به رمز و راز شخصیت جامع‌الاطراف خیام و شرایط و زمینه‌های تاریخی، اجتماعی و فرهنگی پرورش وی در دامن فرهنگ پربار ایرانی‌اسلامی و چگونگی بازآفرینی آن رهنمون سازد.

با گرامیداشت و تبریک روز بزرگداشت حکیم عمر خیام نیشابوری به اصحاب علم و خرد و فرهنگ و ادب، از تمام کسانی که با وجود شرایط نامساعد ناشی از بیماری همه‌گیر کووید-۱۹ با بهره‌گیری از فرصت‌ها و فضاهای موجود، در راه شناخت و معرفی و بزرگداشت این شاعر نامی مجدانه می‌کوشند، قدردانی می‌کنم.»

۵۸۵۸