نگاهی به عزاداری محرم در چهارمحلۀ رهنان

شهر رهنان که در منطقه ۱۱ استان اصفهان و حدفاصل بین خمینی شهر و مرکز این استان قرار دارد، یکی از بزرگ‌ترین مناطق کلانشهر اصفهان است. این شهر از چهارقلعه شکل گرفته که طاحونه، ماشاده، چهارشاه، و زاجان، نام این چهارقلعه و درواقع نام چهار محلۀ رهنان است. از آداب و رسوم این محله‌ها می‌توان به مراسمی اشاره‌ کرد که در ماه محرم برگزار می‌شود. این مراسم شامل استفاده از نمادها، حرکت گروه‌های موسیقی مرتبط و برافراشتن پرچم‌های بزرگی است که روی اغلب آن‌ها نام ائمه(ع) نوشته‌شده است.

ریش سفیدان در همان شب اول محرم، مراسمی به نام سیاه‌پوشان را برگزار کرده و با دعوت از جوانان عاشق اباعبدالله، پیراهن مشکی بر تن آن‌ها می‌پوشانند و با اشعار خاصی به استقبال ایام محرم می‌روند. آن‌ها با بستن گذرها و پرچم‌های سیاه نشان می‌دهند که هنوز عشق امام حسین(ع) را در سینه دارند و با بناکردن چایخانه، از مردم و عزادارانِ آن حضرت پذیرایی می‌کنند. خواندن نماز صبح و زیارت عاشورا در مساجد نیز از ویژگی‌های این مراسم در محله‌های طاحونه، ماشاده، چهارشاه، و زاجان رهنان است که بعدازآن با صرف صبحانه از عزاداران پذیرایی می‌شوند. شب‌ها نیز دسته‌های زنجیرزنی بعد از نماز مغرب و عشا همراه با گروه‌های موسیقی مرتبط با حال و هوای محرم در گذرها عزاداری می‌کنند؛ ضمن اینکه تعزیه‌خوانی و برگزاری مراسم شام غریبان نیز از دیگر آداب و رسوم محله‌های شهر رهنان است که هم‌پای سایر نقاط شهر برگزار می‌شود.

شرح مراسم از زبان یکی از ریش‌سفیدان رهنان

کریم عبداللهی، یکی از اهالی قدیمی رهنان و محلۀ طاحونه است که به گفتۀ خودش از حدود ۶ نسل قبل از او تا امروز در این محله ساکن بوده‌اند. او با اشاره به آداب و رسوم محله‌های مختلف شهر رهنان در ایام ماه محرم، به ایسنا گفت: در آداب و رسوم چهارمحلۀ رهنان تفاوتی وجود ندارد و بیشترِ مراسم‌های عزاداری در این شهر نیز به یک صورت برگزار می‌شود.

عبداللهی خاطرنشان کرد: در روز تاسوعا و از ساعت ۱۱ صبح، دسته عزاداریِ محله طاحونه از خیابان امام حسین(ع) به سمت خیابان کهندژ و محله شریعتی به راه می‌افتند و با شنیده‌شدن صدای عزادای و موسیقی ویژه‌ای که نواخته می‌شود، اهالی محل، از کودکان و زنان گرفته تا سالخوردگان، به جمع عزاداران می‌پیوندند. بعداز آن نوبت به دسته سینه‌زنی زنان می‌رسد و سایر اهالی نیز در همراهیِ عزاداری با آن‌ها سینه می‌زنند.

عبدالهی اضافه کرد: اشعار خاصِ مداحی در گروه زنجیرنان، شور و حال خاصی به شهروندان محله  می‌دهد و در نهایت ساعت یک بعدازظهر در آخرین گذر، از عزاردان با شربت و ناهار پذیرایی می‌شود و به‌این‌ترتیب عزاداری به پایان می‌رسد.

او که از اهالی قدیمی محله طاحونه در رهنان است، با اشاره به مراسم روز عاشورا در رهنان، آن را نیز این‌طور توضیح داد: روز عاشورا از ساعت۱۰:۳۰ دقیقه صبح دسته‌های عزاداری از مسجد امام‌حسین(ع) آماده شده و به سمت خیابان مطهری و سپس خیابان امام سجاد و بعد نیز راهی خیابان قدس می‌شوند و درنهایت با عبور از آخرین گذر که همان‌ مسجد امام حسین(ع) است برای صرف ناهار راهنمایی می‌شوند.

عبدالهی ادامه داد: دو ساعت بعد از پایان حرکت دستۀ عزاداری، ‌تعزیه‌خوانی شروع شده و تا آخر شب ادامه دارد، و بعد از آنکه نماز مغرب و عشا خوانده شد مراسم شام غریبان برگزارشده و دستۀ زنجیرزنان به طرف گلزار شهدای رهنان حرکت کرده و هر یک از افراد زنجیرزن، بر سر مزار یک شهید ایستاده و مراسم مداحی به صورت منظم و درحالی‌ اجرا می‌شود که زنجیر بر دوش عزاداران است. بدین‌صورت به یاد حضرت زینب(س) و کودکانِ صحنه عاشورا به عزاداری پرداخته و در آخر نیز عزادارن با صرف شام پذیرایی می‌شوند.

به‌گزارش ایسنا، عزاداری دهۀ اول محرم در خیابان‌های محله‌های مختلف رهنان برگزار می‌شود و سپس دهۀ دوم در مساجدِ هر محله به‌صورت جداگانه و با حضور جمعی از مردم و مداحان مطرح ادامه می‌یابد.

انتهای پیام