مرمت خانه‌های تاریخی کرمان ضرورتی برای حفظ هویت‌ها

از آن خانه‌ها که درب‌های چوبی‌شان، پنجره‌های رنگارنگ‌شان، حوض آبی وسط‌شان و آسمان آبی بالای سرشان همه حال و هوای دیگری دارد از خانه‌های که دیوارهایش، درخت‌هایش و گلهای محمدی حیاطش بوی دیگری دارد، همان خانه‌ها که صدای اشک‌ها و  لبخندهای زیادی را در طول تاریخ ثبت کرده است.

محمدرضا اعظمی که یکی از مالکان خانه‌های تاریخی اعظمی کرمان است در مورد این خانه تاریخی می گوید: پدربزرگم به نام عزیز شتردار در دوران قاجاریه به کرمان مهاجرت می‌کند و بعد از گذشت چندصباحی با پدربزرگم که جد مادریم بود آشنا شده که موجب ازدواج پدر و مادرم می‌شود.

مالک خانه تاریخی اعظمی کرمان ادامه می‌دهد: پدربزرگم که در آن زمان مرد ثروتمندی بود در محله‌هایی به نام‌های ترک‌آباد و قطب‌آباد که هم اکنون به نام‌های خواجه خضر، باغ لَلِه، قبه سبز، گل مشکی، شاهزاده شاهرخ خان و بازار عزیز نامیده می‌شود زندگی می‌کرد و دارای املاک زیادی بود که بعد از فوت او ۱۶ خانه تاریخی به خانواده‌ام به ارث رسید.

او می‌افزاید: یکی از این خانه‌های تاریخی که برای من به یادگار مانده است بارها توسط اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان کرمان و مشارکت خودم مورد مرمت قرار گرفت که تاکنون توانسته‌ام با کاربری گذشته در آن زندگی کنم در حالیکه تمامی اقوام و خویشان که مالک مابقی خانه‌های موروثی بودند آنها را تخریب و به جای این خانه‌ها، آپارتمان‌های چند طبقه ساختند و بافت تاریخی این منطقه تقریباً از حالت تاریخی‌اش درآمد.

اعظمی تاکید می‌کند: به قول مولانا “هرکسی کو دور ماند از اصل خویش باز جوید روزگار وصل خویش” بالاخره روزی فرا می‎رسد که آنها از کرده خود پشیمان می‌شوند و به اشتباه خود پی خواهند برد.

او می‌گوید: برای حفظ بافت تاریخی باید مسئولان و مردم در کنار هم قرار گیرند و جلوی ساخت و سازهای غیرقانونی را بگیرند و از عبور و مرور وسایل نقلیه به کوچه‌های قدیمی جلوگیری کنند تا صدمه‌ای به آثار باقی‌ مانده وارد نشود.

اعظمی ادامه می‌دهد: خانه تاریخی اعظمی به همراه حمام ته باغ‌لله در سال ۱۳۸۳ به ثبت ملی رسید و تاکنون بدون هیچ دخل و تصرفی و با توجه به نوع مصالح به کار برده شده در آن و همچنین سیستم آب‌رسانی و فاضلاب این خانه، باقی مانده است که در حال حاضر برخی از قسمت‌های آن مانند زیرزمین‌ها و پشت بام‌ها نیاز به مرمت دارد.

او بیان می‌کند: امیدوارم با مشارکت اداره‌کل میراث‌فرهنگی و تخصیص اعتبار، بتوانم این قسمت‌ها را مرمت کنم که به توجه با بالارفتن هزینه‌ها، به تنهایی از عهده این کار برنمی‌آیم.

مالک خانه تاریخی اعظمی در مورد معرفی این خانه به گردشگران و مردم می‌گوید: استفاده از فضاهای مجازی بهترین روش برای معرفی بناهای تاریخی از جمله خانه اعظمی کرمان است که با توجه به حضور دوباره گردشگران و مسافران در شهر کرمان، با همراهی پسرم صفحه‌ای را به نام این خانه راه‌اندازی کرده‌ام که خانه اعظمی و دیگر بناهای تاریخی واجد ارزش و همچنین فرهنگ مردم کرمان را به نمایش بگذارم و معرفی کنم.

او اضافه می‌کند: خانه اعظمی کرمان دارای قدمت بالایی است که کارشناسان میراث‌فرهنگی آن را مربوط به دوره قاجار می‌دانند در حالیکه خانه‌هایی که در محله قبه سبز وجود دارند دارای قدمت بالاتری هستند.

اعظمی با اشاره به اینکه این خانه تاریخی را نمی‌توان تغییر کاربری داد می‌گوید: خانه اعظمی با توجه به قدمتی که دارد نمی‌تواند با کاربری بوم گردی و رستوران سنتی در خدمت گردشگران باشد زیرا حضور بالای گردشگران و دریافت خدمات از سوی آنها ممکن است به این بنای تاریخی صدمه وارد کند.

او بیان می‌کند: خانه اعظمی اگر بخواهد به گردشگران خدمات بدهد باید برای استحکام بخشی، مرمت و بازسازی هزینه بسیار بالایی را صرف کند که تهیه این رقم اعتبار از عهده من و اداره‌کل میراث‌فرهنگی برنمی‌آید و من هم حاضر نیستم این خانه را به کس دیگری واگذار کنم که می‌دانم بدون شک سرانجامی جز خانه‌هایی که تخریب شده و به برج‌های بلندی تبدیل شده است ندارد در حالیکه می‌دانم دوستداران میراث‌فرهنگی و متولیان هم اجازه این کار داده نخواهد شد.

مالک خانه اعظمی بیان می‌کند: قبل از شیوع کرونا تعداد کمی مهمان ایرانی و خارجی داشتیم که برای بازدید از این خانه می‌آمدند و در مورد فرهنگ و آداب و رسوم مردم کرمان سوالاتی را از من می‌پرسیدند که جواب این سوالات برای آنها خیلی قابل تامل و جالب بود.

او ادامه می‌دهد: امیدوارم بتوانم با مرمت پشت بام‌ها و زیرزمین‌ها، هرزچندگاهی کسانی‌که علاقمند به حضور در خانه‌های تاریخی و اقامت در آنها هستند را میزبانی کنم.

او ادامه می‌دهد: علاقه دارم بیشتر گردشگران ایرانی را نسبت به گردشگران خارجی میزبانی کنم زیرا ایرانی‌ها به آداب و رسوم هموطنان خود بیشتر آشنایی دارند و ارائه خدمات به آنها راحت‌تر است.

اعظمی به حضور تورهای گردشگری در کرمان و بازدید این تورها از چند بنای تاریخی شاخص این استان اشاره می‌کند و می‌گوید: تورهایی که به کرمان می‌آید فقط مجموعه گنجعلیخان، باغ شاهزاده ماهان و موزه هرندی و … را بازدید می‌کنند در حالیکه بناهای شاخص و معروفی در کرمان وجود دارد که بیننده را متحیر می‌کند که برخی از آنها در مالکیت بخش خصوصی است.

او به حضور کرمانی‌ها در خانه‌اش اشاره می‌کند و می‌افزاید: کمتر کرمانی را دیده‌ام که به خانه‌ام بیایید و علاقه‌ای به دریافت خدمات اقامتی و پذیرایی داشته باشد.

او به قسمت‌های مختلف خانه‌اش اشاره می‌کند و می‌گوید: این بنای تاریخی دارای ۴۰۰ متر مربع زیر بنا است و شامل دو درب ورودی است که درب اصلی با یک سرصفه به کوچه و با یک پاگرد و دالان به خانه متصل می‌شود. حیاط خانه شامل یک حوض هشت ضلعی است که سه زیرزمین در اطراف خانه دارد و اتاق‌هایی مانند اتاق طنبی یا دم درب حیاط دو دربی، اتاق دو دربی خواب، اتاق سه دربی بهاره، اتاق سه دربی پاییزه یا ارسی دالان که مهمان‌خانه خوانده می‌شد، دو تالار زمستانه و تابستانه، مطبخ، سرویس بهداشتی و سه باریکه یا راهرو اتاق‌ها با دو بالا خانه که یکی برای مواد غذایی و دیگری برای مواد سوختنی زمستان شامل زغال و هیزم استفاده می‌شود.

اعظمی ادامه می‌دهد: گچ بری‌های بالای باریکه‌ها نیز چشم گاوی و نقش دیوارهای آجری خانه، نقش برجسته انگوری است و اتاق اصلی خانه که تنبل خانه نامیده می‌شود در تابستان با داشتن کلاه فرنگی(نوعی بادگیر) و داشتن حوض انبار(حوضی که در وسط تنبل خانه قرار دارد)، استراحتگاه اهل خانه است. کلاه فرنگی دیگری نیز در دالان خانه است که صحن هشت ضلعی آن در تابستان قابل استفاده است و سقف آن گرد پوشی است. سقف تنبل خانه چهار پرگار و سقف اتاق‌ها آهنگ ته ترکی و لیته است. راه درب دوم خانه نیز دارای ساباطی کوچک و به طویله راه دارد.

به گزارش ایسنا، خانه اعظمی در خیابان شریعتی، محله ته باغ لله، انتهای کوچه بازار عزیز واقع شده است.

انتهای پیام