مردم از نهادی که اسم دولت به دنبال آن بیاید گریزان‌اند!/در حال حاضر هیچ نهاد سوددهی در کشور وجود ندارد

زینب کیامنفرد: او در این گفتگو مطرح کرد که علت چنین درخواستی را نمی‌داند و بسیار از آن متعجب است. ملکی قبل از بیان نظرات خود، چند سؤال مطرح کرد: آیا این اقدام برای افزایش فعالیت‌های نهاد کتابخانه عمومی است؟ مشکل کانون چیست؟ چرا نمی‌شود با یک مدیر خوب فعالیت کانون را در صورت مشکل احیا کرد؟ چه لزومی دارد ساختار را برای حل مشکل تغییر دهیم؟

چرا کانون پرورش فکری یک نهاد ملی به حساب می‌آید؟

من فکر می‌کنم اقبال مردم به کانون از آن نهادی ملی ساخته است. درست است که کانون یک نهاد دولتی است؛ اما نوع فعالیت‌ها و عملکرد به صورتی بود که مردم گمان نمی‌کردند این نهاد دولتی است. جدا از این مسئله، نهادی که مردم از آن استقبال کنند چه دولتی باشد و چه غیردولتی، دیگر آن حسی را که مردم نسبت به نهادهای دولتی دارند را ایجاد نخواهد کرد. مردم از نهادی که اسم دولت به دنبال آن بیاید گریزان‌اند و علت آن را مسئولان دولتی باید بررسی کنند؛ اگر کانون این‌چنین نیست به دلیل عملکرد خوب آن است. نوع برخورد با کودک و نوجوان باعث شد تا مردم نسبت به کانون حس خوب داشته باشند. برخورد مناسب مربیان، رفتار تخصصی و سخت‌کوشی فعالین کانون و احساس تعلق کودک و نوجوان به آن، جنبه ملی بودن «کانون پرورش فکری» را برجسته ساخته است.

علت نگرانی واگذاری کانون به کتابخانه‌های عمومی چیست؟

بیشتر نگرانی‌ها مربوط به مدیریت است. این دلواپسی‌ها تنها مختص واگذاری کانون به نهاد کتابخانه عمومی نیست. نگرانی از نحوه مدیریت است؛ اینکه چقدر افراد منتخب توانایی حفظ کانون را دارند. کانون از مدیریت‌های نادرست آسیب دیده است. مشکلات اقتصادی کشور نیز نه تنها به این موسسه بلکه به دیگر مؤسسات و نهادها آسیب و تنش رسانده است؛ اگر نظارت نه در خود کانون و نه در کتابخانه‌های عمومی اصلاح نشود، تفاوتی ایجاد نخواهد شد و همه‌چیز به شکل قبل ادامه خواهد یافت. این اقدام استقلال کانون را با خطر مواجه می‌کند و به آن لطمه می‌زند. در این سال‌ها کارمندان، فعالان و مربیان همگی به استقلال کانون دل‌خوش بوده‌اند. یک نهاد زمانی به صورت مطلوب عمل خواهد کرد که یک مدیر قوی داشته باشد، آنگاه تمام افراد با دل‌وجان به وظایف خود عمل خواهند کرد. مدیریت ضعیف، عملکرد افراد سازمان را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد و همان اندک عملکرد مناسب را از بین می‌برد.

از نظر شما چرا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دلیل این اقدام را زیان دهی کانون پرورش فکری قلمداد می‌کند؟

این سؤال را باید از وزارت ارشاد پرسید. در حال حاضر هیچ نهاد سوددهی در کشور وجود ندارد. تمام سازمان‌های مردم‌نهاد در حال منحل شدن هستند، بسیاری از آن‌ها که به طریقی به وزارت ارشاد یا نهادهای دولتی دیگر متصل بودند، در شرف تعطیلی هستند.

بیشتر بخوانید:

به‌عنوان کسی که در حوزه کودک و نوجوان فعالیت داشته و عضو سابق کانون بوده است، به نظر شما این طرح چه پیامدی برای کودکان و نوجوانان به همراه دارد؟

عاقبت خوبی نخواهد داشت. ما نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم که در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد؛ اما معتقدم هر جا که واژه دولت پررنگ بشود، آسیب‌زا خواهد بود و اینکه چه دولتی، تفاوتی نخواهد داشت. یکی از نکات مثبت کانون این بود که جنبه دولتی آن برجسته نبود و مردم با این دید به آن نگاه نمی‌کردند.

این اقدام چه آسیبی به نویسندگان، مربیان و فعالین کانون خواهد رساند؟

مربیان، به‌خصوص افرادی که به صورت پاره‌وقت فعالیت می‌کردند، همیشه آسیب دیده‌اند. این حقیقت را که به آن‌ها بسیار ظلم شده است را باید گفت. من بارها به دیدن کتابخانه‌ها در شهرستان‌های مختلف رفته‌ام و شاهد بودم که آن‌ها با وجود حقوق بسیار کم که از دو میلیون تومان هم بیشتر نیست، بسیار با عشق کار می‌کنند. درآمد بسیاری از مربیان تنها از این راه است. مربیان کودکان و نوجوانان را جذب می‌کنند و زمان خود را برای تربیتشان می‌گذارند؛ اگر این طرح تصویب شود، آن‌ها را با یک مشکل جدی روبه‌رو خواهد کرد.

کانون فعالیت‌هایی در مناطق محروم دارد، با این اتفاق چه سرنوشتی در انتظار آن‌ها خواهد بود؟

نمی‌دانم و نمی‌توانم به‌طور دقیق بگویم که چه اتفاقی خواهد افتاد؛ اما به‌طورکلی می‌توان گفت که اتفاق خوبی نخواهد بود.

از نظر شما چطور می‌شود مانع این اتفاق شد؟

نویسندگان، شاعران و تسهیلگران این توانایی را ندارند؛ اما همین‌که حرف دلشان را بزنند و پیشنهادها و اعتراض خود را با دلیل و منطق مطرح کنند، تأثیرگذار خواهد بود. کشور دچار بحران و مشکلات بسیاری است، تعجب می‌کنم که وقتی نهادی در حال حرکت در مسیر طبیعی خود است، آن را از مسیر خارج می‌کنیم. بیان دلایل به صورت شفاف و روشن ما را با مشکل جدید مواجه نخواهد کرد؛ اما وقتی برنامه، نتیجه و اینکه آیا این تصمیم به نفع کودک و نوجوان خواهد بود را اعلام نمی‌کنند، بحران جدیدی را رقم خواهد زد.

چطور می‌توان عملکرد کانون را بدون نیاز به واگذاری بهبود بخشید؟

ویژگی‌ای که می‌تواند عملکرد کانون را بهبود بخشد، مدیریت ماندگار است؛ اگر نگاهی به سرگذشت کانون بیندازیم، متوجه خواهیم شد که طی مدت زمانی کوتاه، چندین مدیر را تجربه کرده است. کانون مدیران خوب نیز داشته است؛ اما بعضی از آن‌ها هیچ درکی از این مسئولیت و شناختی از کانون نداشتند؛ بر این اساس طبیعی است که موفقیتی را که باید کسب نکرده است.

۵۵۲۲۶