مراسم بی‌بی ‌گَرد گناباد ترمیم شکاف بین نسل‌ها

ابوالحسن دلشاد نوقابی در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: نوروز در گناباد با مراسم و آیین‌های خاصی همراه است که یکی از این آیین‌ها که قدمت زیادی دارد و هنوز هم در برخی مناطق شهرستان از جمله نوقاب برگزار می‌شود، آیین بی‌بی گَرد یا بی‌بی‌گلواست.

وی اظهار کرد: در گویش گنابادی به مادربزرگ بی‌بی گفته می‌شود و منظور از بی‌بی‌گرد، گردش و گشت و گذار به همراه مادربزرگ است که معمولا در طبیعت برگزار می‌شود.

دلشاد با بیان اینکه این آیین در روز نهم نوروز برگزار می‌شود، در رابطه با چگونگی برپایی آن گفت: زنان فامیل یک روز قبل مقدمات این گردش را که تهیه نان و شیرینی محلی فتیر است، فراهم می‌کنند. همچنین آجیل‌ها و تنقلات محلی در حد بضاعت از جمله کشته زردآلو(برگه زردآلو)، تخمه خربزه، تخمه هندوانه، شاهدانه(کِنو)، تخمه آفتابگردان، کشمش، گردو، بادام، خرما و تخم‌ مرغ آب‌پز و… از خوراکی‌های مختص این روز است.

وی افزود: صبح روز نهم نوروز نوه‌ها به همراه مادر با لباس‌هایی مرتب و تمیز به دیدن مادربزرگ رفته و دست در دست مادربزرگ او را به گردش در طبیعت می‌برند و یک روز کامل را در محلی خاص در طبیعت سپری می‌کنند. در برگزاری این آیین در نوقاب گناباد مردم معمولا به محلی به نام مزار پیرکله می‌روند.

این نویسنده و پژوهشگر ادامه داد: جشن و پایکوبی، رقص، اجرای بازی‌های محلی خاص، اوسونه‌گویی(افسانه‌گویی)، شنیدن خاطرات و اتفاقات زندگی مادربزرگ از برنامه‌های این مراسم است که با صمیمیت خاصی بین مادربزرگ و نوه‌ها و فرزندان برگزار می‌شود و ظهر نیز سفره بی‌بی‌گلو را پهن کرده و نان و غذاهای محلی را که از قبل تهیه کرده‌اند، به همراه سایر خوراکی‌ها صرف می‌کنند و بعد از صرف نهار نیز مراسم تا بعدازظهر ادامه می‌یابد.

دلشاد افزود: محوریت برگزاری این جشن با زن‌ها و دختران است اما نزدیک غروب مردان و جوانان فامیل نیز به همان محل رفته و با فاصله کمی از محل برگزاری مراسم بی‌بی‌گلو به بازی‌های محلی از جمله تله جستن که یک نوع پرش طول است، کشتی و… می‌پردازند.

وی عنوان کرد: هنگام غروب مراسم به پایان رسیده و در بازگشت باقی‌ مانده غذاها از جمله اُماج که یک نوع غذای آیینی است را در دهانه کاریز(مظهر قنات) برای پرندگان و ماهی‌ها می‌ریختند که نشانه اهمیت دادن به حیوانات و حمایت از آن است.

این پژوهشگر و نویسنده گنابادی خاطرنشان کرد: مراسم بی‌بی‌گرد از جمله آیین‌هایی است که به چند دلیل حائز اهمیت است و در آن چند نکته مهم نهفته است که مهمترین آن ارتباط موثر بین نسل‌هاست چرا که در دوره امروزی ارتباطات موثر بین افراد از جمله مادربزرگ‌ها و نوه‌ها، پدر، مادر، فرزندان و اعضای فامیل به نوعی دچار آسیب شده و بسیار کمرنگ است اما در این مراسم مادربزرگ، فرزندان و نوه‌ها با صمیمیت و الفت یک روز کامل در کنار یکدیگر هستند و از این طریق شکاف و فاصله بین نسل‌ها کمتر می‌شود؛ همچنین در مراسم بی‌بی‌گرد افراد از پیر و جوان و دارا و ندار در کنار هم هستند و همه‌ طبقات از فامیل گرفته تا همسایه و… در یک همزیستی مسالمت‌آمیز در کنار هم اوقات خوشی را تجربه می‌کنند.

مسئول روابط عمومی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گناباد نیز در رابطه با مراسم بی‌بی گرد گفت: این مراسم که علاوه بر نوقاب در شهر کاخک هم برگزار می‌شود، یک سنت کهن است. در تلاش هستیم این آیین را در میراث معنوی کشور هم به ثبت برسانیم که پرونده آن تهیه و در استان نیز تایید شده است و برای تایید نهایی باید به تهران ارسال شود.

محله نوقاب با آثاری همچون مسجد و حمام حاج عبدالله، منزل سعیدیان، درخت سرو کهنسال و مزار پیرکله یکی از نقاط کهن شهرستان گناباد محسوب می‌شود.

انتهای پیام