محمود فرهنگ: تفرش یکی از مراکز ثقل تعزیه است

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، محمود فرهنگ، دبیر دوازدهمین دوره سراسری و اولین رویداد بین‌المللی تئاتر «صاحبدلان» که در عصر روز سه شنبه ۱۱ مردادماه با حضور در مجلس تعزیه حضرت ام‌البنین (س) مادر حضرت عباس (ع) به همراه دکتر احمد جولایی و جمعی از مردم شهر تفرش از نسخه تعزیه حضرت ام‌البنین (س) رونمایی کرده است، این نسخه تعزیه را نوشته‌ای براساس پژوهش دانست که می‌تواند در رشد و اعتلای تعزیه تاثیرگذار باشد.

محمود فرهنگ، درباره نسخه تعزیه حضرت ام‌البنین (س) گفت :«تعزیه حضرت ام‌البنین (س) نسخه جدیدی است که با پژوهش‌های انجام شده توسط اسماعیل مجللی پژوهشگر جوان تعزیه در ساختاری جدید نوشته شده است.»

این هنرمند توضیح داد: «از ۱۵۰سال پیش نسخه‌های متفاوت تعزیه به دست ما رسیده و برخی از آن‌ها با سلیقه، نگاه و سواد افراد بازنویسی شده است. در این میان نگارش نسخه تعزیه ام البنین (س) می‌تواند در رشد و اعتلای تعزیه تاثیرگذار باشد.»

او ادامه داد:«نسخه‌های نوشته شده باید از نظر تاریخی مستند باشند و از لحاظ عدم وجود وهن و دروغ از نظر کارشناسان مورد بررسی قرار بگیرد چون کسی که این نسخه‌ها را می‌نویسد باید یک پژوهشگر تعزیه و یک شاعر زبردست باشد.»

محمود فرهنگ افزود: «رونمایی از این نسخه و اجرای آن در تفرش برای اولین بار در روز سه شنبه ۱۱ مردادماه با همراهی دکتر احمد جولایی و تعدادی از مردم در محل تکیه تعزیه‌خوانی دهستان بازرجان شهر تفرش انجام شد و شبیه‌خوانان از شهرهای مختلف کشور برای اجرای این نسخه دعوت شده بودند.»

این هنرمند با اشاره به تفاوت‌های بارز این نسخه تعزیه با دیگر نسخ ادامه داد: «از تفاوت‌های بارز این نسخه با دیگر نسخ تعزیه، محوریت داشتن شخصیت‌های زن چون حضرت ام البنین (س) و حضرت زینب کبری (س) است و تنها مرد این نسخه امام سجاد (ع) است. نسخه‌های دیگر تعزیه صحنه‌های جنگ و جدال را روایت می‌کنند اما این نسخه روایت واقعه عاشورا و شهادت حضرت امام حسین (ع) از زبان حضرت زینب (س) برای ام‌البنین (س) است و پس از حضرت زینب (س)، حضرت امام سجاد (ع) به بیان جزییات واقعه کربلا و آنچه در آنجا گذشته است، می‌پردازد. این نسخه تا هنگام وفات حضرت ام البنین (س) را روایت می‌کند.»

دبیر دوازدهمین دوره سراسری تئاتر «صاحبدلان» گفت: «همیشه در تعزیه‌ها به ساختار حماسی و بیرونی وقایع چون جنگ پرداخته می‌شود اما این تعزیه بدون پرداختن به جنگ و جدال، مخاطب را بیشتر از دیگر اجراها به فکر وامی‌دارد. نسخه حضرت ام‌البنین (س) یک یادآوری جدی، عمیق، ریشه‌دار و سهمناک از واقعه عاشوراست.»

او افزود: «از اینکه یک نسخه جدید از زندگی شخصیتی بسیار مهم از تاریخ کربلا به تصویر کشیده می‌شود، بسیار خرسندیم. این موضوع اتفاق جدیدی در شبیه‌خوانی کشور به شمار می‌رود. برای تولید یک اثر همیشه نیازمند بودجه‌های کلان اقتصادی هستیم اما در اینجا جوانی به همراه پدر و گروهش با نگاه و لطف امام حسین (ع) بدون بودجه کلان به فعالیت پرداخته‌اند.»

این هنرمند با اشاره به قدمت هنر تعزیه در شهر تفرش گفت: «در تفرش بیش از ۷۰ گروه به اجرای تعزیه می‌پردازند. تفرش یکی از مراکز ثقل تعزیه است که شاید شبیه آن در جاهای دیگر نباشد.»

او ادامه داد: «آیت‌الله جوادی آملی اخیرا نسبت به تعزیه نگاه ویژه‌ای داشتند که این نشان دهنده اهمیت تعزیه در کشور ماست و این در حالی است که تاکنون مسئولان ذیربط در نهادهای فرهنگی و هنری، آموزش و پرورش و سایر سازمان‌ها به فکر تاسیس یک پژوهشکده و مرکز علمی پژوهشی برای این هنر نیفتاده‌اند. تعزیه با تاریخ و بزرگانی که در زمینه موسیقی و نسخه‌های آن وجود دارد، باید مورد توجه قرار بگیرد. متاسفانه بهترین‌ استادان تعزیه، آهسته آهسته با کوله‌باری از تجربه‌هایی که در طول چند دهه تعزیه‌خوانی دارند، از بین ما می‌روند.»

فرهنگ افزود: «تجربه‌های استادان تعزیه باید به صورت علمی و پژوهشی جمع‌آوری شود تا اتفاقات جدیدی در این حوزه شکل بگیرد. مستشرقین غربی بهره‌های علمی و تکنیکی را از این هنر برده‌اند، در حالی که متاسفانه ما هیچ استفاده‌ای از تعزیه برای بالندگی تئاتر کشور نداشته‌ایم. تعزیه تمام عناصر مورد نظر در یک نمایش را در خود دارد و نیازمند آینده‌نگری مسئولان فرهنگی در این زمینه است.»

دبیر دوازدهمین دوره سراسری تئاتر «صاحبدلان» در پایان گفت: «با وجود برگزاری چهل دوره از جشنواره بین‌المللی فجر، تعزیه همچنان به صورت خودجوش راهش را طی می‌کند و البته در بسیاری موارد از رشد بازمانده است. چراکه دانش آموخته‌های زیادی برای ارائه هنر تعزیه در سطح جهانی وجود ندارند و اکثر افرادی که به این هنر می‌پردازند به صورت غیرعلمی و تجربی است. اگر دانشکده‌ای برای تعزیه تاسیس شود، می‌توانیم از تجربیات گرانسنگ تعزیه‌خوانان پیشکسوت و پژوهشگران این عرصه به خوبی استفاده کنیم.»

۵۷۲۴۴