ماجرای سقوط هواپیمای رئیس واگنر؛ آنچه می‌دانیم و آنچه هنوز نمی‌دانیم

ابوالفضل خدائی: به گفته مقامات روسی، یوگنی پریگوژین، رئیس گروه مزدور واگنر که در ماه ژوئن تلاش کرد تا رهبری نظامی روسیه را سرنگون کند، در هواپیمایی بود که روز چهارشنبه سقوط کرد و همه مسافران کشته شدند.

اگرچه هویت رسمی جسد پریگوژین هنوز تایید نشده است، یک کانال تلگرامی وابسته به واگنر مرگ او را تایید کرد و او را قهرمان و یک وطن‌پرست نامید که توسط افراد ناشناس کشته شده است.

بیایید ابتدا با مهم ترین سوال شروع کنیم…

کار چه کسانی بود؟

به طور رسمی نمی دانیم. به طور غیررسمی، اگر این اقدام کار پوتین نبود، یکی از بزرگترین پیچش های داستانی حماسه طولانی مدت واگنر بود. شورش کوتاه مدت پریگوژین به عنوان بزرگترین چالش در برابر اقتدار پوتین از زمان به قدرت رسیدن او تلقی می شد و انگیزه ای بیش از حد کافی برای مردی است که با ترورها غریبه نیست. واکنش بین المللی به سقوط هواپیما نه محتاطانه و نه ظریف بود.

جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده گفت: «من به طور دقیق نمی‌دانم چه اتفاقی افتاده است، اما تعجب نمی‌کنم. اتفاقی در روسیه اتفاق نمی افتد که (رئیس جمهور) پوتین پشت آن نباشد. اما من آنقدر نمی دانم که جواب را بدانم.»

میخایلو پودولیاک، دستیار رئیس‌جمهور اوکراین در شبکه‌های اجتماعی گفت که سقوط هواپیما “یک سیگنال از سوی پوتین به نخبگان روسیه در آستانه انتخابات ۲۰۲۴ بود.” آگاه باشید! بی وفایی مساوی با مرگ است.»

مؤسسه مطالعات جنگ (ISW) گفت که پوتین “تقریباً به طور قطع” دستور کشتن پریگوژین را صادر کرد و افزود: “عناصر ارتش روسیه، به ویژه وزیر دفاع روسیه سرگئی شویگو و رئیس ستاد کل ارتش، ژنرال والری گراسیموف، خواهند بود. اعدام پریگوژین بدون دستور پوتین بسیار بعید است.

پوتین چه گفته است؟

هیچ. تا الان پوتین برای هشتادمین سالگرد نبرد کورسک در جنگ جهانی دوم سخنرانی کرد، اما به سقوط جت پریگوژین اشاره نکرد و از همه سربازانش که شجاعانه و قاطعانه در عملیات نظامی ویژه در اوکراین می جنگند ستایش کرد.

کرملین و وزارت دفاع هنوز واکنشی نشان نداده اند.

علت سقوط هواپیما چه بود؟

اینکه چه چیزی باعث سقوط هواپیما از آسمان شده است در این مرحله به طور قطعی مشخص نیست، اما براساس داده های ردیابی پرواز، هواپیما تا سقوط شدید در ۳۰ ثانیه پایانی خود خوب به نظر می رسید.

ایان پچنیک از Flightradar۲۴ به رویترز گفت: «هر اتفاقی افتاد، به سرعت اتفاق افتاد. این هواپیما – یک جت اجرایی Embraer برزیلی (EMBR۳.SA) Legacy ۶۰۰ – دارای سابقه ایمنی بسیار خوبی است و تنها یک سانحه را در بیش از ۲۰ سال خدمت ثبت کرده است. ویدئوهای منتشر شده در شبکه های اجتماعی نشان می دهد که برخی ادعا می کنند رد دود یک موشک ضد هوایی است، اگرچه این نظریه هنوز تایید نشده است.»

ما چه چیز را به یقین می دانیم؟

وزارت شرایط اضطراری روسیه روز چهارشنبه از سقوط یک هواپیمای شخصی که بین مسکو و سن پترزبورگ در حال حرکت بود خبر داد. به گفته این وزارتخانه، بر اساس اطلاعات اولیه، تمام ۱۰ سرنشین هواپیما از جمله سه خدمه جان خود را از دست دادند. آژانس هوانوردی روسیه بعداً اعلام کرد که رئیس واگنر در هواپیما حضور داشته است. همچنین فهرستی از دمیتری اوتکین، شخصیتی مخفی که عملیات واگنر را مدیریت می کرد و ظاهراً در اطلاعات ارتش روسیه خدمت می کرد، منتشر کرد. ریانووستی به نقل از اورژانس اعلام کرد تاکنون اجساد هشت نفر در محل سقوط هواپیما پیدا شده است.

تصاویر منتشر شده در شبکه های اجتماعی ظاهراً لاشه هواپیما را در حال سوختن در یک مزرعه نشان می دهد. تصاویر خبرگزاری فرانسه نشان می دهد که مقامات مجری قانون روسیه در اوایل روز پنجشنبه در محل سقوط هواپیما در نزدیکی روستای کوژنکینو در منطقه Tver نگهبانی می دادند.

واکنش روس ها چگونه است؟

روزنامه نگاران خبرگزاری فرانسه گفتند که در سن پترزبورگ، مردم گل ها و تکه هایی با نشان جمجمه در یک بنای یادبود موقت در خارج از مقر گروه گذاشتند.

یک مرد نقابدار و ادعایی اعضای واگنر در همین حال گفت: «بچه ها، ما در حال حاضر هیچ حرفی نداریم. بیایید از یوگنی ویکتورویچ (پریگوژین) و همه فرماندهان خود حمایت کنیم. ما الآن به پشتیبانی شما نیازمندیم.»

آیا تحقیقات رسمی انجام خواهد شد؟

آژانس فدرال حمل و نقل هوایی گفت که کمیسیون ویژه ای برای بررسی سقوط هواپیمای متعلق به MNT-Aero تشکیل داده است. کمیته تحقیقات روسیه که جنایات جدی را بررسی می کند، گفت که تحقیقاتی را در مورد سقوط هواپیما آغاز کرده است.

زمینه

پریگوژین در جریان حمله روسیه به اوکراین که در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ آغاز شد، مورد توجه قرار گرفت و قبلاً در سایه فعالیت می کرد. او رهبری تصرف چندین شهر اوکراین از جمله باخموت را برعهده داشت و از رهبری نظامی متعارف روسیه به شدت انتقاد کرد. اما پریگوژین درگیر جنگ قدرت چند ماهه ای با وزارت دفاع روسیه بود که او آن را متهم به تلاش برای «دزدیدن» پیروزی های واگنر کرد. تنش ها در ۲۳ و ۲۴ ژوئن به یک شورش کوتاه مدت تبدیل شد. هزاران مزدور اسلحه برداشتند و از جنوب روسیه به سمت مسکو حرکت کردند تا رهبران نظامی این کشور را سرنگون کنند.

شورش با قراردادی به پایان رسید که طبق آن انتظار می رفت پریگوژین به همراه تعدادی از افرادش به بلاروس همسایه نقل مکان کند، جایی که آنها آموزش نیروهای ویژه کشور شوروی سابق را آغاز کردند. اما سرنوشت پریگوژین نامشخص بود: به نظر می رسید او از آزادی خاصی برخوردار بود و در جلسه ای در کرملین شرکت کرد که در آن حاضر نشد فرماندهی گروه مزدور خود را واگذار کند.

با این حال، او بیشتر از انظار عمومی دور ماند. کانال تلگرام او – جایی که معمولاً در آن ارتباط برقرار می کرد – از اواخر خرداد ماه غیرفعال است. کانال های تلگرامی مرتبط با واگنر در عوض ظاهراً پیام های کمیاب را مخابره می کردند.

روز دوشنبه، ویدئویی پخش شد که پریگوژین را ظاهراً در آفریقا نشان می‌داد، و او قول داد که آن را “آزادتر” کند.

این گروه مزدور حضور نظامی قدرتمندی در این قاره دارد، جایی که با چندین کشور از جمله مالی و جمهوری آفریقای مرکزی شریک شده است.

*منبع: کی یف پست

۳۱۱۳۱۱