صنایع‌دستی اصفهان یک مزیت رقابتی است

این بخشی از صحبت‌های مجدالدین تاج، رئیس اتحادیه صنایع دستی شهرستان اصفهان است. او در گفت‌وگو با ایسنا و با بیان اینکه اصفهان در زمینه صنایع‌دستی از دو جایگاه بسیار مهم برخوردار است، اظهار کرد: از میان ۶۰۲ رستۀ به ثبت رسیدۀ صنایع‌دستی در یونسکو حدود ۲۰۰ رسته در اصفهان فعال است که این موضوع اهمیت بسیاری دارد. ضمن اینکه ایران در ردۀ سوم تولید صنایع‌دستی در جهان قرار دارد و به عبارتی ایران، چین و هند ۳ کشور برتر تولیدکننده صنایع‌دستی در دنیا به شمار می‌روند. به‌واسطۀ این عناوین مهم و البته حضور و فعالیت هنرمندانِ ما، دو عنوان شهر جهانی صنایع‌دستی و شهر خلاق در حوزه صنایع‌دستی به اصفهان اختصاص‌یافته است.

تاج اضافه کرد: رتبه ایران در زمینه صادرات صنایع‌دستی، عدد ۴۸ است و کشورهای جنوب شرق آسیا که به لحاظ رده تولید از ایران بسیار عقب‌تر و به چند رشته محدود هستند در حوزه صادرات از کشور ما پیشی گرفته‌اند.

او همچنین از مهاجرت گسترده هنرمندان صنایع‌دستی نیز ابراز تأسف کرد و گفت: کشورهای مختلف با ارائه تسهیلات بسیارخوب به هنرمندان صنایع‌دستی، در حال جذب آن‌ها به کشورهای خود و آموزش صنایع‌دستی از طریق هنرمندانِ ما به شهروندانشان هستند. بخشی از این اتفاق به دلیل ساختارهای موجود است؛ یعنی نگاه ما باید به سمت اقتصاد هنر باشد و بتوانیم برای هنرمند ارزش‌آفرینی ایجاد کرده و از آن‌ها در حوزه‌های مختلف حمایت کنیم.

تاج سپس مهم‌ترین چالش‌هایی که هنرمندان صنایع‌دستی با آن‌ها مواجه هستند را چنین برشمرد: اولین و بزرگ‌ترین چالش ما در حوزه صنایع‌دستی، بیمه هنرمندان است که متأسفانه از سال ۱۳۹۳ قطع‌شده و مسئولان مربوطه می‌گویند بودجه کافی در این خصوص ندارد. این در حالی‌ است که بیمه یکی از مواردی است که می‌تواند خاطر هنرمندان را آسوده کند تا بتوانند به خلق ارزش بپردازند، چراکه اگر هنرمند دغدغه نیازهای اولیه را داشته باشد اصلاً نمی‌تواند به تولید آثار فاخر فکر کند. 

این مدرس دانشگاه اضافه کرد: در مورد برقراری بیمه هنرمندان صنایع‌دستی تلاش‌های بسیاری انجام داده و حتی سال گذشته معاونت صنایع‌دستی اصفهان از ما فهرست هنرمندانی را خواست که تقاضای بیمه را داشتند و ما این اسامی را اعلام کردیم، اما متأسفانه اقدامی صورت نپذیرفت. با توجه به شرایط موجود راهکار ارائه کردیم؛ ازجمله اینکه اگر دولت بودجه ندارد حداقل با توجه به اینکه تولید دوسوم صنایع‌دستی کشور در اصفهان انجام می‌شود باید از این جمعیت، دوسوم هنرمندانی که در کل کشور بیمه‌شده‌اند متعلق به هنرمندان اصفهانی باشد؛ اما متأسفانه این اتفاق رخ نداده و هر زمان به بهانه‌های مختلف حتی بیمه هنرمندانی که از قبل مقررشده را نیز قطع می‌کنند. نکته تأسف‌آورتر نیز این است که اگر یک کارگاه صنایع‌دستی از یک‌سوی خیابان به سمت دیگر آن منتقل شود بیمه را قطع کرده و این دلیل را بیان می‌کنند که کُد کارگاهی شما تغییر کرده است!

رئیس اتحادیه صنایع دستی شهرستان اصفهان موضوع مواد اولیه را چالش بعدی خواند و بیان کرد: قیمت مواد اولیه بسیارگران شده و در بعضی موارد نسبت به سال‌های قبل افزایش ۵۰۰ درصدی داشته‌ایم و درنتیجه، قیمت تمام‌شده کالای هنری نیز افزایش پیدا کرده است که این موضوع باعث از دست‌رفتن بازارهای داخلی و خارجی شده است. مس یکی از مهم‌ترین کالاهای استراتژیک در حوزه صنایع‌دستی است و زیرساخت حدود ۷۰ درصد صنایع‌دستی از مس ساخته شده و باوجود اینکه دو کارخانه بزرگ مس باهنر و مس سرچشمه در کشور ایران فعالیت دارند، اما هنرمندان برای تهیه مس به دلیل بالا بودن قیمت آن با مشکلات بسیار زیادی روبه‌رو هستند چراکه باید مس را با چندین واسطه و از طریق بورس خریداری کنند؛ این در حالی است که اگر دولت در جهت حمایت از هنرمندان صنایع‌دستی، خطی را برای آن‌ها باز کرده و سهمیه‌ای را برای آن‌ها در نظر می‌گرفتند تا این هنرمندان خرید مس را به‌طور مستقیم و بدون واسطه انجام می‌داد قطعاً به تولید و فروش و صادرات صنایع‌دستی کمک می‌کرد.

تاج افزود: چالش بعدی، حوزه مالیات است و اگرچه طبق ماده ۱۴۲ قانون نظام مالیات‌ها تولیدکنندگان صنایع‌دستی از پرداخت هرگونه مالیات معاف هستند، ولی به دلایلی و حتی سلیقه‌ای، مالیات از هنرمندان صنایع‌دستی گرفته می‌شود. نبودن سیاست‌های تشویقی نیز چالش دیگری است، درحالی‌که در گذشته، اگر صادراتی در حوزه صنایع‌دستی انجام می‌شد، اعمال سیاست‌های تشویقی، مثل معافیت مالیاتی و یا جایزه صادراتی، انگیزه‌های بیشتری برای صادرکننده ایجاد می‌کرد.

او همچنین توضیح داد: بحث درجه هنری هنرمندان صنایع‌دستی نیز از دیگر چالش‌ها است و حدود ۳ سال است که درجه هنری هنرمندان بدون تعیین تکلیف باقی‌مانده است. در اصفهان اساتید بسیار بزرگی در زمینه انواع مختلف صنایع‌دستی حضور دارند و فعالیت می‌کنند، اما تعیین تکلیف برای درجه‌های هنری باید از سوی تهران صورت گیرد. از سوی دیگر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی باید فهرست هنرمندان شاخص برای اعمال درجه را به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارسال کرده و درجه از سوی این وزارتخانه ابلاغ شود. در حالی است که پیش‌تر اعلام‌شده بود ابلاغ درجه‌ها از سوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی انجام شود و تأیید این درجه در اصفهان انجام شود، اما هنوز چنین امری محقق نشده است.

این مقام مسئول در حوزه صنایع‌دستی، در مورد نبودنِ صندوق اعتباری هنر در وزارت میراث فرهنگی نیز یادآوری کرد: صندوق اعتباری هنر نیز ساختاری است که از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای هنرمندان ایجادشده است، ما به سراغ آن‌ها رفتیم و گفتیم هنرمندان صنایع‌دستی هم بتوانند از این صندوق استفاده کنند اما گفتند شما یک وزارتخانه مجزا دارید و باید مطالبات خود را از آن‌ها بخواهید و ما از وزارت میراث خواستیم که اقدامی صورت دهد تا هنرمندان صنایع‌دستی از این صندوق استفاده کنند یا ساختار مشابهی در این وزارتخانه نیز ایجاد شود.

تاج با اشاره به فروش اجناس تقلبی بی‌کیفیت و کالای مشابه خارجی قاچاق و همچنین نبودن موزه تخصصی آثار فاخر هنرهای سنتی معاصر، اظهار کرد: اجناس بی‌کیفیت و خارجی از دغدغه‌هایی است که در این چند سال به‌ویژه در دوران کرونا مشهود بود که متأسفانه نهادهای ذی‌ربط به‌خوبی عمل نکردند و اتحادیه با همکاری دیگر ارگان‌ها به این مسئله ورود پیدا کرد. ضمن اینکه ایجاد موزه صنایع‌دستی یکی از مواردی است که به توجه به جایگاه ما در دنیا نیاز به اقدام جدی مسئولان دارد، چراکه اگر بخواهیم ارزش‌افزوده‌ای برای اصفهان ایجاد کنیم وجود یک موزه صنایع‌دستی تأثیرگذار است که این موضوع به صنایع‌دستی و گردشگری کمک خواهد کرد. در این خصوص سازمان مشاغل شهرداری موافقت اولیه را برای احداث چنین موزه‌ای در کنار شهرک گل‌ها در منطقه ارغوانیه به‌عنوان باغ‌موزه صنایع‌دستی درنظرگرفته که اگر درصورت اجرا از اتفاقات بسیارخوب خواهد بود.

رئیس اتحادیه صنایع دستی اصفهان، ضعف در تبلیغات صنایع‌دستی را چالش دیگر خوانده و توضیح داد: این موضوع موجب شده که بسیاری از کشورهای اروپایی، اصفهان و ایران را به‌عنوان تولیدکنندۀ صنایع‌دستی نشناسند؛ درصورتی‌که ما باوجود ظرفیت‌هایی بالا در زمینه صنایع‌دستی قطعاً می‌توانیم هم در معرفی خود و هم در صادرات موفق باشیم که در این موضوع صداوسیما نیز می‌تواند برای معرفی بهتر صنایع‌دستی ورود پیدا کند. ضمن اینکه هزینه‌بر بودن تحقیقات بازار برای هنرمندان و نبودن اطلاعات و تحقیقات بازار در مورد نوع سلیقه و رنگ و محصولات در کشورهای مختلف ازجمله اقداماتی است که دولت می‌تواند انجام دهد و به‌عنوان حمایت در اختیار هنرمندان صنایع‌دستی قرار دهد.

تاج که دانش‌آموختۀ دکترای مدیریت کسب‌وکار است، با اشاره به اقدامات هیئت‌مدیره‌های این اتحادیه در دوره‌های مختلف، گفت: این اتحادیه که از سال ۱۳۵۱ تشکیل‌شده، بزرگ‌ترین NGO بخش مردمی حوزه هنر به شمار می‌رود و نمایندگان آن از فعالان این حوزه تشکیل‌شده‌اند. این اتحادیه، بودجه و ساختار دولتی ندارد و همیشه به‌عنوان بخشی مطالبه‌گر مطرح بوده است. عناوین شهر جهانی صنایع‌دستی و شهر خلاق در حوزه صنایع‌دستی، با مطالبه‌گری این اتحادیه صورت گرفت. اقدام بعدی این اتحادیه، مقابله با فروش صنایع‌دستی خارجی تقلبی و قاچاق در جهت حمایت از هنرمندان داخلی است. سال ۱۳۸۸ آقای احمدی‌نژاد به اصفهان آمدند و دوستانِ ما در اتحادیه مصوبه‌ای را مبنی بر ممنوع بودن فروش اجناس خارجی در میدان نقش‌جهان و اطراف آن و در دیگر نقاط تاریخی از او دریافت کردند که یکی از اقدامات بسیارخوبی بود که با همراهی اتحادیه صنایع‌دستی و مدیریت بازرسی اتاق اصناف و اداره صنعت معدن تجارت صورت گرفت و الآن این ادعا را داریم که ۹۶ درصد در میدان نقش‌جهان، جنس خارجی نمی‌بینیم.

او برگزاری رویدادها و نمایشگاه‌های مختلف در جهت معرفی رشته‌های مختلف صنایع‌دستی و معرفی هنرمندان، همچنین تأییدیه گواهی اصالت کالای هنری و  ایجاد شناسنامه هنری را یکی از اتفاقات خوب بر شمرد که اصالت یک اثر هنری را تعیین می‌کرد.

تاج با اشاره به اهمیت برگزاری رویدادهای آموزشی، توضیح داد: اگر ما بخواهیم به مرحله‌ای برسیم که در بازارهای جهانی ورود پیدا کنیم، به آموزش برای آگاهی هنرمندان در زمینه برندسازی و موارد مهم دیگر نیاز داریم که اتحادیه در این خصوص رویدادهای مختلفی در یک سال اخیر برگزار کرده است.

رئیس اتحادیه صنایع دستی شهرستان اصفهان اضافه کرد: این اتحادیه از سال گذشته در سه حوزه چابک‌سازی زیرساخت‌ها، برگزاری رویدادهای مختلف و همچنین احصاء مشکلات هنرمندان و ورود تخصصی به مبحث بازاریابی و صادرات، برنامه مدون استراتژیک را در نظر گرفته که ان‌شاءالله بتوانیم مسائل خود را طبق آن پیش ببریم. اولین کار این بود که باید زیرساخت‌های اتحادیه را به‌روز می‌کردیم که در مورد تجهیزات وسایل ارتباط‌جمعی انجام شد. دومین بحث، احصاء مشکلات هنرمندان و اعلام به دولت بود چون ما قدرت اجرایی دولت را نداریم و برخی مشکلات باید توسط دولت حل شود. ایجاد کمیسیون‌های فنی مختلف، اقدام دیگر اتحادیه است که از دوره قبل انجام و در این دوره تکمیل شد، به‌طوری‌که در حال حاضر ۶۰ کمیسیون فنی در رشته‌های مختلف در اتحادیه وجود دارد و امروز می‌توان گفت که این اتحادیه توسط ۳۰۰ نفر از اعضای مختلف کمسیون‌ها اداره می‌شود.

او ادامه داد: یکی از دغدغه‌ها من این است که چرا هیچ نهادی مشکلات و راه‌کارهای ما هنرمندان را به‌عنوان اتحادیه صنایع‌دستی به‌صورت مکتوب نمی‌خواهد؟! من در هر جلسه به مسئولین گفتم مشکلات هنرمندان همان مشکلات ۱۰ سال پیش است و اگر هرسال تعداد کمی از آن‌ها برطرف شود بسیار تأثیرگذار خواهد بود. درحالی‌که ما حتی برای حل آن مشکلات راهکار و برنامه داریم ولی همتی جدی از سوی مسئولان برای حل آن وجود ندارد.

تاج افزود: یکی از چالش‌های موجود، اقتصاد هنر است. ما جزو سه کشور برتر تولید صنایع‌دستی هستیم و هنرمندان بسیار شاخصی هم در اصفهان حضور دارند؛ اما ما باید این داشته‌ها را به ارزش تبدیل کرده و برای هنرمند درآمد ایجاد کنیم تا دغدغه مالی نداشته باشد و اثر فاخر تولید کند. این در حالی است که متأسفانه جایگاه ایران در زمینه اقتصاد هنر و اقتصاد خلاق در دنیا بسیار ناچیز و کمتر از یک‌دهم درصد در دنیا است. دنیا به سمت گردشگری خلاق و اقتصاد هنر پیش رفته و ما هیچ سهمی در این زمینه نداریم.

این مقام مسئول حوزه صنایع‌دستی در اصفهان، مطالبه گری در زمینه قانون پیمان‌سپاری ارزی را یکی دیگر از مواردی برشمرد که از سالیان گذشته مطرح بوده و بنا به قول آقای ضرغامی حل‌شده، اما در فاز اجرا نرفته است. او دراین‌باره توضیح داد: پیمان‌سپاری ارزی در مورد محصولاتی هست که ارزبری داشته و دولت برای آن ارز دولتی پرداخت می‌کند. درصورتی‌که هنرمندان ما در روند تولید  حمایتی از طرف دولت نمی‌شوند و مواد اولیه خود را با قیمت آزاد دریافت می‌کنند پس چرا باید ارز دریافتی را در داخل به قیمت دولتی در سامانه به فروش برسانند.

او گفت: یکی از مسائلی که ما خیلی در مورد آن مطالبه گری کردیم اعتراض به قانون پیش‌نویس برنامه هفتم توسعه بود که موجب قطع بیمه هنرمندان می‌شد. این مطالبه گری را به‌صورت شبکه‌ای در سطح کشور ایجاد کردیم تا همه فعالان بخش خصوصی در حوزه صنایع‌دستی این موضوع را در استان خود پیش ببرند و به‌عنوان مطالبه به صحن مجلس برود که خدا را شکر حل شد. یکی از چالش‌های بسیار مهم دیگر در پیش‌نویس برنامه هفتم بحث مالیات‌ها بود که بر اساس آن‌همه حمایت‌ها در حوزه‌های مختلف ازجمله صنایع‌دستی برداشته می‌شد که این پیگیری نیز در سطح کشور انجام شد و ما نیز کارگروه ویژه‌ای با حضور نمایندگان اصفهان در مجلس شورای اسلامی ازجمله آقایان موسوی لارگانی، طغیانی و مقتدایی ایجادکرده و جلسات تخصصی برگزار کردیم تا این اتفاق انجام نشود؛ که خوشبختانه این موضوع به مجلس برده و امیدواریم جلوی این کار گرفته شود.

تاج به کاهش ضریب مالیات فروشندگان صنایع‌دستی و احصاء مشکلات گمرک و پست به‌عنوان بخش دیگری از فعالیت‌های اتحادیه صنایع‌دستی شهرستان اصفهان اشاره و بیان کرد: مالیات فروشندگان صنایع‌دستی نیز در سال‌های گذشته ۲۱ درصد در نظر گرفته شده بود که ما در این خصوص نیز جلسات مختلفی برگزار کردیم مبنی بر این که صنایع‌دستی یک فعالیت فرهنگی است و همان‌طور که در قانون، بخش تولید از مالیات معاف است بخش فروش هم نباید ضریب مالیاتی بالایی داشته باشد، که خوشبختانه مالیات این گروه کاهش یافت. همچنین بحث گمرک و پست نیز از دغدغه‌های دیگرِ ما بود و افرادی که تمایل داشتند صنایع‌دستی را به‌عنوان سوغات به کشور خارجی حمل کنند با دو مشکل مواجه می‌شدند؛ یکی اینکه مثلاً اگر می‌خواهید برای ۱۰ نفر از دوستانشان کالای یکسان ببرید در گمرک به‌عنوان کالای تجاری محسوب می‌شود، دوم اینکه اجازه خروج مصنوعات نقره‌ای فقط تا ۳ کیلوگرم وجود داشت که با تلاش‌های انجام‌شده از ۳ کیلو به ۵ کیلو افزایش پیدا کرد، هرچند که هنوز هم ما را راضی نمی‌کند چون پیشنهاد ما تا ۱۵ کیلوگرم بوده  است. ضمن اینکه ما ایجاد گمرک تخصصی صنایع‌دستی برای اصفهان را پیشنهاد دادیم، چراکه متأسفانه ارزیابان گمرک ممکن است اطلاعات تخصصی در حوزه صنایع‌دستی نداشته باشند.

رئیس اتحادیه صنایع دستی شهرستان اصفهان با اشاره به بازرسی‌های مؤثر و هدفمند ازسوی این نهاد، گفت: این بازرسی‌ها چند سال انجام نمی‌شد و چون اتحادیۀ ما مربوط به شهرستان اصفهان است به همین دلیل بعضی از کارگاه‌های متخلف از شهر اصفهان خارج‌شده و در شهرهای اطراف کالاهای بی‌کیفیت را تولید می‌کردند و هیچ نظارتی هم نمی‌شد. این موضوع هم عنوان‌شده بود که اتحادیه به مسئله ورود پیدا نکند تا اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با ایجاد کارگروهی برای بازرسی کالاهای متقلب اقدام کند؛ اما متأسفانه چنین اتفاقی نیفتاد و ما در دوره جدید اتحادیه، بازرسی‌های خود را در این خصوص بسیار قوی کردیم و الآن بازرسی‌ها را به‌صورت هفتگی در میدان نقش‌جهان و اطراف آن انجام می‌دهند.

او افزود: تشکیل هیئت‌امنا میدان نقش‌جهان نیز برای اولین بار در طول این یک سال انجام شد و یکی از اقدامات این هیئت‌امنا پیگیری در خصوص عدم افزایش مبلغی مطالبه شده از سوی اداره اوقاف بود که این دغدغه با نگاه خوب آقای استاندار و مدیرکل اوقاف حل و برطرف شد. از دیدگاه ما برخی از مسائل و مشکلاتی که در حیطه بازار وجود دارد باید توسط خودِ بازاریان حل شود. این موضوع شروع و به یک مطالبه شهری تبدیل شد و در مورد هیئت‌امنای بازار (از دروازه حسن ]باد تا سبزه میدان) نیز توسط شهرداری و شورای در حال پیگیری است.

تاج همچنین به ثبت جغرافیایی و ثبت جهانی وایپو رشته‌های مختلف صنایع‌دستی به نام اصفهان اشاره کرد. او دراین‌باره توضیح داد: در دوره‌های قبلی اتحادیه، ۷ رشته نشان ثبت جغرافیایی داشت که شامل قلم‌زنی، خاتم‌سازی، میناکاری، منبت‌کاری، کاشی معرق و کاشی هفت‌رنگ بود و این رشته‌ها با بودجه اتحادیه ثبت نشان جغرافیایی شدند. همچنین در دوره‌های قبل ثبت جهانی wipo رشته میناکاری نیز صورت گرفت. درحالی‌که اصفهان دارای ۱۹۶ رشته است. با توجه به هزینه ثبت این رشته‌ها این مطالبه از طرف اتحادیه به اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مطرح شد که بودجه‌ای برای این موضوع در نظر گرفته شود که متأسفانه اختصاص داده نشد و درنتیجۀ تعامل اتحادیه با اتاق بازرگانی و حمایت مالی این نهاد و بعد از جلسات کارشناسی مختلف و ارائه پروپوزال برای دفاع، رشته‌های فولادگری، مشبک فلز، ملیله سازی، گره چینی، طلاکوبی، مسگری، فیروزه کوبی، پاپیه ماشه، نگارگری، خراطی و معرق سنگ، سفال شهرضا، شعربافی کاشان نیز دارای نشان جغرافیایی شدند و قلمکاری اصفهان نیز به ثبت wipo رسید. ضمن اینکه رشته قلمکاری اصفهان هم ثبت وایپو شد و برنامه‌ریزی‌شده تا برای گلیم‌بافی سمیرم، عبابافی نائین نیز به انجام برسد.

رئیس اتحادیه صنایع دستی شهرستان اصفهان درباره فایده ثبت‌ها در مورد صنایع‌دستی چنین گفت: اولاً هویت فرهنگی ما است و باید به نام اصفهان باشد وقتی‌که ما این لوگو یا نشان را دریافت کرده و آن را در اختیار هنرمندان رشته موردنظر قرار می‌دهیم به آن‌ها اعلام می‌کنیم که اگر محصولات استاندارد لازم را داشته باشند شما می‌توانید این لوگو را به محصول خود متصل کنید و درنتیجه می‌توانید در بازارهای جهانی  ارزش‌افزوده اقتصادی ایجاد کنید. و هرکسی که این محصول را خریداری کند با کد یکتای جهانی متوجه می‌شود که این محصول متعلق به اصفهان هست و دیگر محصولاتِ ما به‌عنوان جنس هندی ترکیه‌ای و چینی به فروش نمی‌رسد؛ درواقع نگاه ما این بود که ازلحاظ اقتصادی ارزش‌افزوده‌ای برای هنرمندان صنایع‌دستی ایجاد کنیم.

این مدرس دانشگاه به ارزش‌گذاری کالای هنری اشاره کرد و با بیان اینکه یکی از دغدغه‌ها در حوزه صنایع‌دستی موضوع شناسنامه هنری و اصالت کالا و ارزش‌گذاری آن بوده است، تصریح کرد: در گذشته ارزش‌گذاری محصول بر اساس نظر چند نفر از اساتید صورت می‌گرفت که بر اساس خبرگی آن‌ها قیمتی را روی کالا اعلام می‌کردند اما تاجران به صنایع‌دستی ورود پیدا نمی‌کردند چون به نظر آن‌ها کالاهای صنایع‌دستی شبیه به هم بودند؛ به‌عنوان‌مثال دو عدد گلدان فیروزه یک‌شکل و یک سایز قابل‌تشخیص نبوده و یکسان به نظر می‌رسیدند درصورتی‌که ممکن بود جنس مواد اولیه و ظرافت آن متفاوت باشد.

او افزود: شناسنامه هنری و بحث ارزش‌گذاری از دیگر اقدامات اتحادیه صنایع‌دستی اصفهان در یک سال اخیر است. ما این موضوع را با کالاهای فاخر صنایع‌دستی شروع کردیم و همین‌جا به ضرس قاطع عنوان می‌کنم که یکی از چیزهایی که می‌تواند به ما کمک کند بحث حراج‌های صنایع‌دستی است؛ البته منظور من از حراج پایین فروختن نیست بلکه چوب زنی است که در دنیا هم انجام می‌شود و ارزش‌آفرینی دارد. در این خصوص و برای اینکه یک کالای هنری به حراج وارد شود باید یک پایه قیمتی وجود داشته باشد که جایی مثل اتحادیه با توجه به کمیسیون‌های تخصصی‌شان را اعلام کند. ما این ارزش گذاری را انجام دادیم و ۱۶ آیتم برای این موضوع درنظرگرفته شده است که این ارزش‌گذاری بر مبنای این آیتم‌ها باهمراهی شرکت برآورد ارزش ایرانیان، انجام و درنهایت قیمت نهایی کالا از سوی اتحادیه اعلام می‌شود. تفاهم‌نامه‌های مختلفی را نیز با نهادهای مختلف ازجمله خانه کارگر برای استفاده از تخفیف‌ها و کاهش هزینه هنرمندان انجام دادیم.

رئیس اتحادیه صنایع دستی شهرستان اصفهان گفت: ما برای اولین بار خانواده هنرمندان را نیز درگیر و مراسمی را برگزار کردیم و از فرزندان تیزهوش هنرمندان صنایع‌دستی تجلیل شد. درواقع به دنبال این بودیم که خانواده هنرمندان بدانند که به‌واسطه آن هنرمند برای او هم ارزش قائل هستیم و جایگاه هنرمند در بین خانواده مشخص شود. لازم است اشاره‌کنم که کرونا ضربه سختی به صنایع‌دستی وارد کرد و البته مسائل دیگری نیز در سطح کشور ایجاد شد که به حوزه گردشگری و درنتیجه به صنایع‌دستی آسیب کرد؛ در این دوران بسیاری از هنرمندان دغدغه معیشت روزانه پیدا کردند و ازاین‌رو ما در دو دوره بسته‌های معیشتی را در اختیار هنرمندان نیازمند قرار دادیم یعنی از بزرگان صنف مبلغی را درخواست کردیم و این بسته‌ها اهدا شد؛ البته از دوره‌های قبل ارائۀ این بسته‌ها اتفاق می‌افتاد و ما نیز آن را ادامه دادیم.

این فعال حوزه صنایع‌دستی بیان کرد: یکی از اقدامات مهم دیگر اتحادیه صنایع‌دستی، ارائه مشاوره حقوقی به هر هنرمند در موقع انعقاد قرارداد و مشاوره مالیاتی و مشاوره کسب‌وکار است. نگاه ما این است که کسب‌وکارهای خرد هم پیشرفت کرده و ارتقا پیدا کنند. همچنین انشاالله در هفته‌های آینده مرکز رشد و کارآفرینی صنایع‌دستی را نیز در اتحادیه راه‌اندازی خواهیم کرد تا به رشد فعالان این حوزه کند. موضوع دیگر این است که در صنایع‌دستی و هنر نگاه مثبتی نسبت به‌ واسطه‌ها وجود ندارد، درحالی‌که این موضوع جایگاه مهمی در علم اقتصاد در دنیا دارد و واسطه‌ها به‌عنوان یکی از بازیگران اصلی اقتصاد به شمار می‌روند. نگاه ما هم همین است که بتوانیم این دو بخش را باهم پیوند دهیم تا درنهایت بتوانیم ارزش‌آفرینی را ایجاد کنیم. یعنی تولیدکننده فقط به فکر تولید و بازرگان به فکر بازاریابی و فروش باشد.

او با بیان اینکه تحقیقات در مورد شناخت سلیقۀ کشورها در خصوص صنایع‌دستی بودجه زیادی را می‌طلبد و اتحادیه بودجه دولتی ندارد، گفت: حاکمیت باید به این حوزه ورود کند؛ مثلاً ۲۰ کشور را به‌عنوان کشورهای هدف موردنظر قرار داده و درباره سلیقه این کشورها تحقیق انجام شود. حتی ما درخواستی داشتیم و سال گذشته نامه‌ای به گمرک زدیم مبنی بر اینکه به ما اعلام کنند که از مبدأ اصفهان و به کدام کشورها چه نوع صنایع‌دستی صادرشده تا ما آن را در اختیار هنرمندان قرار دهیم و بدانند که مثلاً بازار عمان چه چیزی را می‌پسندند اما متأسفانه گمرک پاسخی نداد.

تاج، استفاده از ظرفیت ۱۶ شهر خواهرخواندۀ اصفهان موضوعی مهم برشمرده و تأکید کرد: من به‌عنوان بخش خصوصی به شهردار فرایبورگ پیامی را ارسال کردم مبنی بر اینکه هنرمندان ما به این شهر سفر کنند و نمایشگاهی برای ارائه آثار آن‌ها درنظرگرفته شود و همین اتفاق در اصفهان برای هنرمندان فرایبورگ رخ دهد که علی‌رغم استقبال او، ولی متأسفانه مدیریت شهری اصفهان استقبال نکرد!

این مدرس دانشگاه همچنین به برگزاری نمایشگاه بزرگ چهارباغ در هفته صنایع‌دستی چنین اشاره کرد: این نمایشگاه در مدت ۷ روز و با همراهی شهرداری و در هفته صنایع‌دستی برگزار و هرروز یکی از این هنرها در چهارباغ ارائه شد و به‌این‌ترتیب پای خانواده را به چهارباغ کشانیدم و فضای خیلی امن و فرهنگی ایجاد و از ۵۰۰ هنرمندی که در چهارباغ ورک شاپ زنده برگزار کردند نیز تجلیل شد. این ظرفیت وجود دارد و یکی از تقاضاهای ما از شهرداری همین است که نمایشگاه را در مناسبت‌های مختلف و روزهای مختلف در اختیار هنرمندان صنایع‌دستی قرار دهند. نه‌فقط چهارباغ بلکه مکان‌های شایستۀ دیگری هم باشند و قطعاً ما استقبال خواهیم کرد.

رئیس اتحادیه صنایع دستی اصفهان با اشاره به اهمیت آموزش در حوزه‌های مختلف صنایع‌دستی، بیان کرد: ما درخواست کردیم که یک مکان آموزشی در اختیار اتحادیه قرار دهید تا اساتید هنر خود را آموزش دهند و هنرشان دوباره به چرخه افتد؛ اما متأسفانه انجام‌نشده و ما فعلاً  آموزش‌ها را در همان محل اتحادیه انجام می‌دهیم. ضمن اینکه تعدد مراکز آموزشی غیرمتخصص در اصفهان هم خیلی زیاد است و نظارتی روی آن‌ها صورت نمی‌گیرد. اگر نهادهای متولی ورود پیدا کنند ما هم می‌توانیم روی این فعالیت‌ها پایش داشته باشیم. از سوی دیگر متأسفانه سن هنرمندان صنایع‌دستی از ۴۰ سال به بالا است و جوان‌ها رغبتی برای ورود به صنایع‌دستی پیدا نمی‌کنند چراکه اولاً بحث اقتصادی برای آن‌ها مهم است و از سوی دیگر آموزش و مباحث حمایتی نیز به‌درستی انجام نمی‌شود. نکته دیگر این است که مکان‌هایی مانند سرای حسن‌آباد که هنرمندان زیادی در آنجا مشغول به فعالیت هستند به لحاظ سازه‌ای با مشکلات بسیاری روبه‌رو است و ممکن است حادثه‌ای مانند پلاسکو در این سرا رخ دهد.

تاج اضافه کرد: موضوع دیگری که باید بیان شود این است که در سال‌های گذشته متأسفانه به برند نمایشگاهی صنایع‌دستی و گردشگری اصفهان خدشه واردشده بود که ما در این خصوص همکاری با شهرداری همکاری داشته و این برند را بهبود بخشیده و سعی کردیم که جایگاه نمایشگاه صنایع‌دستی را ارتقا دهیم؛ ولی و باید به‌جایی برسیم که اگر از نمایشگاه صنایع‌دستی اصفهان نام‌برده شد کل دنیا برای حضور در آن تمایل داشته باشند. به حضور در آن را داشته باشند.

او با اشاره به ارائه نشان اعتماد به تولیدکنندگان و فروشندگان، گفت: بحث فروشگاه‌های دارای نشان اعتماد نیز که از دوره‌های قبل شروع‌شده بود در این دوره ادامه یافته و بر اساس آن اتحادیه صنایع‌دستی اصفهان برای فروشگاه‌هایی که استانداردهای موردنظر ما اعم از قیمت و کیفیت و … را رعایت می‌کنند گواهی نشان اعتماد را دریافت می‌کند تا مصرف‌کننده و یا گردشگر بتواند خرید خود را به‌راحتی و با اعتماد انجام دهد.

رئیس اتحادیه صنایع دستی اصفهان ادامه داد: طبق قانون مجلس نهادهای دولتی موظف هستند یک‌دهم درصد بودجه خود را صرف خرید صنایع‌دستی کنند، اما آن‌ها این کار را انجام نمی‌دهند و یا اجناس بی‌کیفیت برای تهیه صنایع‌دستی و اهدای آن‌ها استفاده می‌کنند. ما به جد به دنبال این موضوع هستیم که از صنایع‌دستی برای هدایای نهادها استفاده شود، چراکه شرکت‌های تعاونی زیادی ذیل اتحادیه هستند که چنین خریدها می‌تواند از شرکت‌های یادشده انجام شود و منافع آن مستقیم به هنرمندان برسد. همچنین بسته‌بندی صنایع‌دستی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است اما در حوزه صنایع‌دستی که اتفاقاً فعالیت هنری است بسته‌بندی بسیار ضعیف است. یکی از برنامه‌های ما برگزاری نمایشگاه و دعوت از تولیدکنندگان بسته‌بندی‌های صنایع‌دستی است، اما یکی از دغدغه‌ها در این زمینه، تنوع بسیار زیاد محصولات صنایع‌دستی است و باید در این خصوص اتاق فکری داشته و بسته‌بندی‌هایی تهیه کنیم که برای اندازه‌های مختلف کاربرد داشته باشد.

تاج بیان کرد: از سال ۹۶ قانونی وجود دارد که کلیه مجوزها از طرف اداره کل میراث فرهنگی و صنایع‌دستی باشد درصورتی‌که قرار بود جامعه هنرمندان تشکیل و صدور مجوز به عهده آن‌ها باشد. با توجه به اصل ۴۴ قانون اساسی و خصوصی‌سازی، به نظر من دولت نباید به این موضوع ورود کند و در شهری مثل اصفهان که اتحادیه صنایع‌دستی آن بیش از ۵۰ سال قدمت دارد و ساختار خوبی را ایجاد کرده می‌تواند مثل جامعه عمل کرده و نیازی به تشکیل آن در اصفهان نیست. خودِ هنرمندان می‌توانند به‌صورت تخصصی مسائل خود را پیگیری کنند و حاکمیت مردم بر مردم باشد چون این اتحادیه هم بازرسی‌های مستمری دارد هم می‌تواند به شکایت‌های تخصصی هنرمندان رسیدگی کند و هم مطالبه گری هنرمندان را به‌صورت تخصصی دنبال کند. درصورتی‌که چنین ساختاری در معاونت صنایع‌دستی وجود ندارد و اگر جز این باشد ضربه سختی به صنایع‌دستی وارد خواهد شد، چراکه در آن صورت کسی نیست که مطالبه گری داشته باشد و اگر اتحادیه از این سیکل خارج شود ضربه آن متوجه هنرمندان خواهد شد.

این فعال حوزه صنایع‌دستی با اشاره به ارائۀ پیشنهاد تفاهم‌نامه ازسوی این اتحادیه به دانشگاه هنر اصفهان ارائه شده جهت همکاری بین اساتید بازار و دانشگاه و ارتباط بین دانشجویان با بازار و ارائه مشاوره از اساتید دانشگاه در جهت بروز رسانی طراحی تولید فروش و بازاریابی صنایع‌دستی به هنرمندان و تربیت دانشجوهایی از همان جنس، تأکید کرد: ما باید به صنایع‌دستی در دو حوزه نگاه کنیم؛ یکی حوزه کالاهای فاخر یعنی صنایع‌دستی تک و خاص، و گروه دوم نیز آن صنایع‌دستی است که قابلیت تولید انبوه را دارد. این دو با یکدیگر کاملاً متفاوت هستند؛ اولی بیشتر جنبه هنری و ماوراییِ آن موردنظر است و دومی جنبه تجاری آن. نگاه ما این است که در هر دو بخش بتوانیم ارزش‌آفرینی داشته باشیم. آن‌که کار خاص می‌کند باید به حراج وارد شود و آن‌که قابلیت تولید انبوه دارد باید بستری را فراهم کنیم که از طریق  روش‌های مختلف هم به‌صورت فیزیکی مثل ایجاد بازارچه‌های تخصصی حضور در نمایشگاه‌های مختلف و فروش به‌صورت مجازی از طریق پلتفرم‌های مختلف بتواند صنایع‌دستی خود را به فروش برساند. درخواست‌های زیادی برای برگزاری نمایشگاه‌های صنایع‌دستی به‌صورت حمایتی در ایران و در خارج ارائه کردیم که متأسفانه میزان آن کم است.

انتهای پیام