شاهکار مرموز ۳۸۰۰ساله از جنس طلا + عکس-راهبرد معاصر

به گزارش راهبرد معاصر، «آویز زنبور مالیا»، زیوری ۳۸۰۰ ساله است که در سال ۱۹۳۰ میلادی در گورستان (Chrysolakkos) که به معنی «گودال طلا» است، در شهر باستانی مالیا واقع در «کرت» کشف شد. هرچند «سِر آرتور اوانز» (Sir Arthur Evans) باستان‌شناس مشهور، این موضوع را مطرح کرده بود که این جواهرات زنبور‌هایی را به تصویر می‌کشند، اما هویت حشرات روی آویز و معنای این طرح، نزدیک به یک قرن است که موضوع بحث شده است.

طبق گفته موزه باستان‌شناسی هِراکلیون (Heraklion) در «کرت»، جایی که این آویز به نمایش گذاشته شده، طول آن ۴٫۶ سانتی‌متر و وزنش ۵٫۵ گرم است که تقریبا به اندازه یک سکه ۲۵ سنتی آمریکا است. زرگر باستانی برای ساخت این اثر چندین تکنیک را با هم ترکیب کرده است؛ «filigree» (سیم‌کاری ظریف)، «granulation» (دانه‌کاری)، «repoussé» (نقش‌برجسته‌کاری) و تزئین کنده‌کاری. موزه این آویز را یک «شاهکار هنر مینیاتوری مینوسی» می‌داند.

این آویز دو حشره را نشان می‌دهد که روبه‌روی هم هستند؛ سر‌ها و شکم‌هایشان به‌هم متصل است و بال‌هایشان به سمت عقب گسترده شده است. دو پای هر حشره به رشته‌ای از مهره‌های طلایی که به صورت هم‌مرکز قرار گرفته‌اند چنگ زده است. سه دیسک کوچک از بال‌ها و شکم‌های به‌هم‌پیوسته آویزان هستند.

برخی پژوهشگران پیشنهاد می‌کنند که این زیور زنبور‌های عسل اروپایی (Apis mellifera) را در حال تولید عسل نشان می‌دهد. آنها استدلال می‌کنند که زنبور‌ها کندویی در دست دارند و قطره‌ای عسل در دهانشان است.

به گفته «موزه هراکلیون»، «عسل و موم عناصر مهمی در اقتصاد مینوسی بودند. این در حالی است که زنبور‌ها همچنین به نظر می‌رسد نماد‌های مذهبی مهمی نیز در فرهنگ مینوسی بوده‌اند.».

اما این تفسیر، سه دایره آویزان را توضیح نمی‌دهد. گروهی از پژوهشگران به سرپرستی «ای. چارلز نلسون» (E. Charles Nelson) گیاه‌شناس در یک مقاله که سال ۲۰۲۱ منتشر شد، نوشتند که این دایره‌ها ممکن است میوه‌های گیاه مدیترانه‌ای هارت‌وورت (Tordylium apulum) را نشان دهند که گیاهی خوراکی است که در کرت رایج است و خوشه‌هایی از میوه‌های دیسک‌مانند با حاشیه‌های مهره‌ای تولید می‌کند.

اگر این دیسک‌های آویزان نشان‌دهنده این میوه باشند، حشراتی که به تصویر کشیده شده‌اند ممکن است زنبور عسل نباشند. پژوهشگران استدلال کردند که حشرات روی آویز شباهت بیشتری به زنبور غول‌پیکر (Megascolia maculata) دارند. وقتی این زنبور از گیاهانی مانند هارت‌وورت مدیترانه‌ای تغذیه می‌کند، به نظر می‌رسد که بخش‌های گرده‌ساز گل‌ها را می‌گیرد، شکمش را به دور آنها خم می‌کند و بال‌هایش را به عقب می‌برد.

اینکه دقیقا زرگر باستانی چه چیزی را می‌خواسته با این آویز نشان دهد، هنوز پرسشی است که پاسخ دقیقی ندارد. ممکن است او قصد داشته زنبور‌های عسل را به تصویر بکشد، اما به اشتباه زنبور‌های نیش‌دار را به‌عنوان مدل استفاده کرده باشد. با این حال، کارشناسان هم‌نظرند که سازنده آویز در کار با طلا مهارت فوق‌العاده‌ای داشته است.

«نلسون» و همکارانش در آن مقاله استدلال کردند «در حالی که آویز مالیا اغلب به عنوان اثری مرتبط با حرفه زنبورداری دیده می‌شود، ممکن است واقعا چنین نباشد.»، اما در نهایت «این جواهر جهان طبیعی کرت را بازنمایی می‌کند.»/ ایسنا