«ساخت رخت شتر»؛ میراثی مقدس

صفورا کلانتری ـ کارشناس ثبت اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان سیستان و بلوچستان ـ درباره «مهارت ساخت رخت شتر» و کاربرد آن در زندگی مردم این استان به ایسنا گفت: «رخت شتر» و استفاده  از آن به منظور نگهداری بار و جابه‌جایی اقلام در بین مردم این شهرستان در نقاط روستایی و عشایری، نه تنها از ضروریات زندگی است، بلکه دارای قداست خاص از لحاظ پرداختن به نشانه‌های اسلامی است. از سویی سادگی بی‌نظیر ساخت رخت شتر و استفاده نکردن از ابزار مدرن و کم‌هزینه بودن آن، پاره‌ای از ویژگی‌های رخت شتر است و همین عوامل سبب شده است این مهارت در فهرست میراث ناملموس کشور به ثبت برسد.  

او اضافه کرد: شکل بیشتر رخت‌های ساخته شده در این شهرستان به صورت بیضی بوده که بر پشت شتر گذاشته می‌شود. در بیشتر مواقع نیز از «رخت شتر» برای حمل آسان چوپانان وساربانان شتر و گذاشتن آذوقه روی آن استفاده می‌شود.

کلانتری در ادامه درباره روش «ساخت رخت شتر» توضیح داد: رخت شتر شبیه زین است که روی کمر و پشت شتر  قرار می‌گیرد و بیشتر از چوب، پارچه، کاه یا نی و طناب درست می‌شود. «رخت شتر»  به وسیله تخته چوبی که از درختان بنه، توت، گردو و بید تراشیده شده و توسط دو عدد میخ به نام «کَتَب» ساخته می‌شود، به طوری که کَتَب جلو بزرگتر از کَتَب عقب است و توسط دو عدد چوب به نام «باسکی» از سوراخ‌های کَتَب گذرانده می‌شود.

این کارشناس ثبت افزود: سپس در دو طرف آن با تره، که از جنس پارچه یا موی بز است، توسط زنان هنرمند بلوچ بافته می‌شود و داخل آن را پُر از کاه یا نی کرده و به وسیله سوزن جوال‌دوز می‌دوزند و به «باسکی»، به وسیله پارچه تاب داده شده، متصل می‌شود و یک طناب از جنس مو یا پارچۀ بافته شده در عقب رخت به نام «پار دم» وصل کرده که رخت به طرف جلو یا گردن شتر حرکت نکند و یک طناب دیگر به وسط آن وصل کرده و از زیر سینه شتر عبور داده تا رخت، ثابت و بدون حرکت در پشت شتر قرار گیرد.

انتهای پیام