روزی روزگاری تارانتینو؛ ادای دین کارگردان مجنون به هالیوود

روزنامه شهروند – امین فرج‌پور: بالاخره اتفاقی که تقریبا تمام سینمادوستان دوست داشتند، رخ داد و درست ۲۵ سال پس از روزی که فیلم داستان عامه‌پسند منتقدان را در جشنواره کن شیفته کرد، ستارگان پرتعداد فیلم روزی روزگاری در هالیوود کوئنتین تارانتینو روی فرش قرمز رژه رفتند و ساعتی بعد نیز فیلم در جشنواره فیلم کن رخ نشان داد. اتفاقی که تا چند هفته پیش در پرده ابهام بود و معلوم نبود روزی روزگاری در هالیوود به کن خواهد رسید یا نه.

فیلمی‌که با توجه به واکنش‌های منتقدانی که فیلم را در کن دیده‌اند، بی‌تردید از قله‌های کارنامه تارانتینو لقب خواهد گرفت -به شرطی که سیل تمجید‌ها و تشویق‌های فستیوال کن از جنس جوزدگی‌های مرسوم جشنواره‌ای نباشد.

نهمین فیلم کارنامه پروپیمان کوئنتین تارانتینو داستان کنجکاوی‌برانگیزی دارد. داستانی‌که برای فهمیدنش یا باید فیلم را دیده باشی و یا بتوانی پازل شنیده‌هایی را که تکه تکه منتشر شده‌اند، در کنار هم بچینی؛ به‌خصوص که دیروز خود تارانتینو هم با انتشار یک پیام توییتری از بینندگان فیلمش خواست تا زمان اکران عمومی جزییات آن را برای دیگران تعریف نکنند؛ تا کار رسانه‌ها برای انتشار خلاصه داستان فیلم دشوارتر هم شده باشد. بعد از نمایش فیلم در کن رسانه‌های فرانسوی عنوان کردند که روزی روزگاری در هالیوود حول محور ریک دالتون ستاره سریال‌های وسترن (با بازی لئوناردو دی‌کاپریو) و بدلش کلیف بوت (با بازی برد پیت) می‌چرخد و در روند فیلم شاهد رویارویی خیالی ستاره‌های واقعی آن زمان نظیر استیو مک‌کویین و بروسلی هستیم. بخشی از فیلم نیز درباره شارون تیت هنرپیشه جوان آن زمان‌هالیوود است که در سال ۱۹۶۹ توسط چارلز منسن، قاتل شناخته‌شده آمریکایی، کشته شد.

جالب این‌که به‌رغم اکران‌شدن فیلم، اطلاعات رسانه‌ها درباره فیلم تارانتینو حتی سر سوزنی هم نسبت به ماه‌های قبل بیشتر نشده است. درواقع از همان روز که خبر آمد تارانتینو می‌خواهد فیلم جدیدی را جلوی دوربین ببرد، شایعات و گمانه‌هایی درباره داستان این فیلم جدید رسانه‌ای شد که تارانتینو می‌خواهد درباره چارلز منسن، قاتل بدنام سریالی که مهمترین و شناخته‌شده‌ترین جنایتش قتل شارون تیت، همسر رومن پولانسکی، بوده فیلم بسازد. اما خود تارانتینو همان روز‌ها در گفت‌وگویی عنوان کرد که قرار نیست ساخته جدیدش درباره چارلز منسن باشد: این فیلم درباره چارلز منسن نیست، درباره سال ۱۹۶۹ است! اتفاقی که خود می‌تواند اتفاق جذابی در سینما باشد.

اواخر دهه شصت به عنوان یکی از مهمترین، جنجالی‌ترین، پرآشوب‌ترین و مغشوش‌ترین دوران تاریخ معاصر هر گاه روی پرده سینما آمده، حاصل کار فیلمی تماشایی و دیدنی بوده است. حاصلی گاه روشنفکرانه، چون رویازدگان برناردو برتولوچی، گاه چپ‌گرا و چپ‌زده، چون فیلم‌های موج نوی مربوط به آن روزگاران، گاه هالیوودی، چون دیترویت کاترین بیگلو و حالا شاید نوبت روایت این دوران دیوانه از نگاه یکی از دیوانه‌ترین کارگردانان سینمای امروز رسیده باشد.

فیلمی که ممکن است به آن خوبی که منتقدان گفته‌اند، نباشد، اما بی‌تردید یکی از جذاب‌ترین فیلم‌های این سال‌ها خواهد بود؛ جذاب و دیدنی و تکان‌دهنده و البته پرستاره با حضور لئوناردو دی‌کاپریو، برد پیت، مارگو رابی، امیلی هرش، ال پاچینو، داکوتا فانینگ، کرت راسل و. بعد از چندی نشریه ونیتی‌فیر ادعا کرد که داستان روزی روزگاری در هالیوود در تابستان ۱۹۶۹ در لس‌آنجلس می‌گذرد و داستان یک بازیگر تلویزیونی را روایت می‌کند که بعد از روزگاری درخشان در سینمای وسترن، حال در تلاش است دوباره به صنعت فیلمسازی راه پیدا کند.

او از طریق دوست و همکارش که نقش بدلکار او را نیز دارد، به پروژه‌ای ملحق می‌شود، ولی گویا دوست قدیمی این بازیگر فکر‌های دیگری نیز برای خود در سر دارد. داستانی که تا امروز ظاهرا موثق‌ترین خلاصه داستان نهمین فیلم تارانتینو بوده است.

روزی روزگاری جوزدگی

نمایش فیلم تارانتینو جوی عجیب در کن به راه انداخته است؛ جوی که روی هواداران وطنی این فیلمساز -که علاقمندی‌شان به شیفتگی پهلو می‌زند- نیز تأثیر گذاشته و برخی از سایت‌هادر واکنش به موفقیت اکران فیلم جدید تارانتینو از تیترهایی، چون «آقامون جنتلمنه» هم استفاده کرده‌اند! در کن هم اوضاع چندان تفاوتی با شیفتگی تارانتینودوست‌ها در این‌سوی آب‌ها نداشته و رسانه‌ها خبر می‌دهند که بعد از نمایش فیلم روزی روزگاری در هالیوود تارانتینو به مدت ٧ دقیقه بی‌وقفه از سوی مخاطبان تشویق شده است. جوی که بی‌شک در روز‌های آتی هم ادامه خواهد یافت؛ شاید تا نخل طلایی دیگر در دستان کوئنتین تارانتینو!

روزی روزگاری شیفتگی

عکس‌العمل منتقدانی که در کن فیلم تارانتینو را دیده‌اند، نیز تفاوت چندانی با مخاطبان دیگر این فیلم نداشته است و به عبارتی بهتر روزی روزگاری در هالیوود منتقدان را نیز شیفته خود کرده است. در حالی‌که ساعاتی بیش از پایان نخستین اکران روزی روزگاری در هالیوود نگذشته بود، فضای مجازی پر بود از نقد‌ها و ریویو‌های مثبت و تحسین‌برانگیز درباره این فیلم؛ تا حدی که امتیاز این فیلم در سایت معتبر و مرجع آی‌ام‌دی‌بی به نمره شگفت‌انگیز ٩,٧ از ١٠ رسید.

از معروف‌ترین منتقدانی که بر فیلم تارانتینو نقد نوشته‌اند، می‌توان به پیتر برادشاو منتقد گاردین اشاره کرد که پنج ستاره کامل به این فیلم داد و آن را «آهنگ خیره‌کننده رستگاری لس‌آنجلس» نامید: «تارانتینو موفق شده است یک سرگرمی بی‌نظیر، گیج‌کننده، بی‌مسئولیت و درخشان خلق کند. کمدی سیاه درخشان تارانتینو، رستگاری پالپ فیکشنی را به کابوس‌های ریچارد منسن می‌برد». رابی کالینز منتقد دیلی تلگراف نیز روزی روزگاری در هالیوود را «ادای دین تارانتینو به شهر لس‌آنجلس در دوران پیش از منسن» نامیده و آن را «مستی سینمای ناب» لقب داده است.

ریچارد لاوسن نیز در ایندی‌وایر نوشته: «به نظر می‌رسد تارانتینو می‌خواسته با این فیلم از چیز‌های قدیمی که دوستشان داشته، صحبت کند -که چیز جدیدی نیست، اما شاید در این فیلم انرژی و انگیزه‌ها بیشتر از قبل، از قید و کنترل رها شده‌اند.» جیسون گربر منتقد اسلش‌فیلم روزی روزگاری را «یک شاهکار عمیق، احمقانه و فوق‌العاده» نامیده است؛ موضعی مشابه با استیو پاند منتقد نشریه رپ که نوشته: «فیلم متفکر تارانتینو هنوز هم می‌تواند سقف کن را بترکاند. فیلمی بزرگ، گستاخ، مضحک، طولانی و زمین بازی بزرگی برای فیلمسازش است تا به فرهنگ عامه قدیم شیفتگی بیمارگونه (فتیش) داشته باشد.»