راهنمای تحصیل در خارج از کشور (قسمت یازدهم: اصول نوشتن بیانیه هدف (SOP))

بیانیه هدف راهی برای معرفی دلایل تحصیل در دانشگاه هدف و تحصیل در خارج از کشور است. این نامه تا حدی مهم‌ترین و چالش‌آورترین بخش مدارک پذیرش تحصیلی دانشجویان برای تحصیل در دانشگاه است؛ زیرا باید منعکس‌کننده این موضوع باشد که دانشجوی متقاضی کیست و چرا باید یک دارایی دانشگاه و رشته‌ای محسوب شود که برای قصد دریافت پذیرش از آن را دارد. این بیانیه هدف باید قادر باشد تا روند پذیرش دانشجو را در میان صدها درخواست دیگر برجسته کرده و شانس پذیرش وی را افزایش دهد. در واقع، بیانیه هدف باید شامل موارد زیر باشد:

• چرا دانشگاه مورد نظر برای ادامه تحصیل انتخاب شده است؟
• چه افرادی در داخل یا خارج از دانشگاه مشوق دانشجو برای ادامه تحصیل بوده‌اند؟
• علت اصلی علاقه به ادامه تحصیل در گرایش خاص مورد نظر چیست؟
• دانشجو تا چه میزان از دانشگاه مذکور دارای شناخت است؟
• تجربه علمی و عملی دانشجو در رشته مورد نظر در چه حدی است؟
• آیا دانشجو برای رساله دکتری خود برنامه خاصی دارد؟
• دانشجو کدام موضوع‌ها را برای ادامه تحصیل در رشته مورد نظر دنبال خواهد کرد؟
• پس از فارغ‌التحصیلی دانشجو چه جایگاهی را برای خود در دانشگاه، جامعه و… متصور است؟

• بیانیه هدف باید فاقد هرگونه ایراد نگارشی یا دستوری باشد.
• از تکرار و کلیشه خودداری شود.
• متن نامه باید شفاف، دقیق و خوانا باشد.
• بیانیه هدف باید به‌صورت رسمی نوشته شده و از زبان عامیانه خودداری شود.
• بیانیه هدف،‌ یک بیانیه علمی است و نباید موضو‌ع‌های سیاسی یا اجتماعی در آن ذکر شوند.
• بیانیه هدف،‌ بیانیه آرزوها نیست و هر پارگراف آن باید مبتنی بر صلاحیت‌ها و توانمندی های علمی و عملی دانشجو باشد.
• در بیانیه هدف مقولاتی اشاره شود که قابل اثبات باشد.
• از بیان نکات منفی خودداری شود.

• فونت نامه بیانیه هدف به زبان انگلیسی باید با فونت Times New Roman و سایز ۱۲ نوشته شود.
• حاشیه نوشته در صفحه به‌صورت یک اینچ از طرفین تنظیم شود.
• فاصله سطرها ۱.۵ باشد.
• نیازی به ذکر نام دانشجو در بیانیه هدف وجود ندارد.
• بیانیه هدف باید در یک یا حداکثر ۱.۵ صفحه نوشته شود.
• رعایت موارد یاد شده باعث خوانایی بیشتر بیانیه می‌شود.

بیانیه هدف معمولا از پنج پاراگراف تشکیل می‌شود که هر یک از این پارگراف‌ها دارای محتوا و مضمون خاصی است؛

#پاراگراف نخست: در این پارگراف دانشجو باید به معرفی خود پرداخته و خلاصه‌ای از موقعیت فعلی یا اهداف خود را ارائه دهد. این مقدمه باید با رشته‌ای که دانشجو قصد پذیرش در آن را دارد، هم‌خوانی داشته باشد.

#پاراگراف دوم: پاراگراف دوم به علائق اختصاصی دانشجو اختصاص دارد. به عبارت دیگر، پس از آنکه دانشجو در پاراگراف نخست زمینه‌های موردعلاقه خود را بیان کرد، در پاراگراف دوم به‌صورت اختصاصی به بیان جزئیات پرداخته و دلایل درخواست خود را عنوان می‌کند.

#پاراگراف سوم: در پاراگراف سوم متقاضی به تجربیات شامل تجربه‌های شغلی، سولبق همکاری در پروژه‌های گروهی یا فردی و… خود را در حوزه مربوطه تشریح می‌کند.

#پاراگراف چهارم: در ادامه پاراگراف سوم، دانشجو می‌تواند تجربه‌ها و فعالیت‌های خود را در این پارگراف نیز تشریح کند. البته از این پاراگراف می‌توان برای اضافه‌ کردن سایر اطلاعات تکمیلی نیز استفاده کرد.

#پاراگراف پنجم: یا پاراگراف نهائی نیز به ارائه توضیحی اجمالی از اهداف بلند مدت اختصاص دارد. نکته قابل‌توجه اینکه در پاراگراف اول هدف تشریح وضعیت کنونی دانشجو است، ولی پاراگراف نهائی به اهدافی می‌پردازد که دانشجو در آینده نزدیک قصد دستیابی به ‌آن‌ها را دارد. در واقع، پاراگراف نهائی بیان‌گر موقعیتی است که دانشجو پس از این قصد دستیبابی به آن را دارد.

در پایان لازم است تا متن مورد نظر به‌لحاظ ساختاری و نگارشی به دقت مورد بازبینی قرار گیرد و پس از ویرایش نهائی به‌همراه سایر مدارک برای دانشگاه مورد نظر ارسال شود.