راز محبوبیت یک عروسک در تلویزیون

او تصریح می کند، آنچه در محبوبیت عروسک اهمیت دارد، خود عروسک پارچه‌ای نیست، بلکه ایده و فکری است که پشت آن قرار دارد.

آزاده مویدی‌فرد هنرمند عرصه عروسکی درباره‌ی علت دیده نشدن کاراکترهای عروسکی در تلویزیون در سال‌های اخیر، به ایسنا گفت: بزرگترین مسئله ما برای نداشتن عروسک‌های موفق، فقط مسئله خود عروسک نیست. عروسک یک اثر هنری است که از ایده و طراحی تا ساخت و اجرا پیش می‌رود. وقتی درباره عروسک‌های موفقی همچون «زی زی گولو» و «کلاه قرمزی» حرف می زنیم، درباره کاراکتر حرف می‌زنیم نه فقط خود عروسک؛ کاراکتری که طراحی دارد، فکر و ایده دارد و کارگردان باتجربه‌ای مثل خانم برومند بالای سرش است. نمی‌توان در این مورد آسیب‌شناسی را از انتها به ابتدا آورد. بله درست است، در سال‌های اخیر عروسک‌های ما اغلب جا نمی‌افتند، زیرا فانتزی ندارند. زیرا هیچکدام با بچه‌ها وجه اشتراک ندارند. دلیلش نبودن طرح و ایده و فکر خوب و نشناختن مخاطب، چه کودک و چه بزرگسال است.

مویدی‌فرد که تا به امروز عروسک‌گردانی و صداپیشگی بیش از ۶۰ عروسک را انجام داده است و از شاخص‌ترین آنها می توان به «بیژن»، «چرا»، «نینی»، «انیمیشن‌های نیروی انتظامی»، «گل بهار» و «سپیده» اشاره کرد، افزود: اخیرا عروسک‌های خوبی هم داشته ایم مثل همین عروسک‌های مجموعه «شهرک کلیله و دمنه» که پخش شد. در حال حاضر مسئله اصلی ما پیش از ساخت عروسک است؛ قبل از اینکه یک عروسک طراحی شود و برود برای ساخت. ما در ایده‌پردازی ایراد داریم. در ایده پردازی نسبت به کشورهای دیگر دستمان بسته است و همیشه روی یک خط باریک راه می‌رویم که توان مانور نداریم، پس مسئله عروسک ساز نیست.

این صداپیشه در پاسخ به اینکه کوچ هنرمندان باسابقه حوزه عروسکی از تلویزیون به شبکه نمایش خانگی، چقدر در پایین آمدن سطح کیفی کارها موثر بوده است؟ تأکید کرد: خیلی مؤثر است. معتقدم مسئله عروسک نیست؛ مسئله وجود انسان‌ها و گروهی است که درام را می‌شناسند، تئاتر و سینما و تلویزیون را می‌شناسند، ‌ قصه را بلدند و مخاطب را می‌شناسند. از دست دادن هر کدام از بزرگان که در مخاطب شناسی تأثیر درستی داشتند، بچه‌ها را متضرر کرده است.

این هنرمند نمایش‌های عروسکی، درباره تأثیر عروسک‌ها بر کودکان و بالعکس الگوپذیری کودکان از عروسک‌ها، گفت: عروسک‌ها می‌توانند تأثیرات مثبت یا منفی زیادی روی بچه‌ها داشته باشند اما مسئله ما نبودن فانتزی و نداشتن رویا است. بچه‌های ما فانتزی ندارند، از رویا هم عقب هستند و رویاپردازی برایشان خیلی چیز دور و بعیدی است. عروسک می‌تواند یک امکان فانتزی به‌ بچه‌ها بدهد تا بچه تخیل و تصور کند اما ما در این داستان خیلی ضعیف هستیم.

او با بیان اینکه آخرین فعالیتش در زمینه نمایش عروسکی، همکاری با مجموعه نمایش خانگی «شهرک کلیله و دمنه» به کارگردانی مرضیه برومند است، عنوان کرد مدتی می‌شود که با تلویزیون در زمینه کار کودک همکاری نداشته است، او درباره علت این امر چنین توضیح داد: ظرفیت تلویزیون اشباع شده است. عزیزانی که در رأس تصمیم گیری برای کودکان هستند، بچه‌ها و هنر فانتزی را به خوبی نمی شناسند. بعد از کاری به نام «پیم و پم» که برای شبکه کودک کارگردانی کردم و صدای عروسک شبرنگ در مجموعه «شبکه کوچک»، در تلویزیون کار نکرده‌ام.

مویدی فرد و عروسک چرا

مویدی فرد در پایان درباره مجموعه عروسکی «شهرک کلیله و دمنه» گفت: «شهرک کلیله و دمنه» مهمترین کار عروسکی است که من در زندگی‌ام انجام دادم؛ نه فقط به خاطر صداپیشگی ختن بلکه بابت اینکه من از زمان پیش تولید می‌دیدم که خانم برومند چطور کار می‌کنند و پشت کارشان فکر است و هدفشان تأثیر بزرگ اجتماعی روی آدم‌هاست. به نظرم سریال فوق‌العاده‌ای بود ولی شرایطش مثل همه کارهای فوق‌العاده‌ای بود که عموم مردم کمی دیر متوجه می‌شوند که چقدر بابتش زحمت کشیده شده، چقدر پشتش فکر بوده و چقدر به مخاطب احترام گذاشته شده است.

او خاطرنشان کرد: پروژه عروسکی «کلیله و دمنه» یک کار مرجع عروسکی است که می‌تواند در طراحی، ساخت، عروسک گردانی، صداپیشگی، کارگردانی و کاراکتر سازی تدریس شود. کار کردن با خانم برومند شبیه کار کردن با هیچکس نیست. چون ایشان بسیار مسلط هستند. ما باید همیشه حواس جمع باشیم و بهترین خودمان برای ایشان (مرضیه برومند) باشیم. مخاطبی که کار را دیده، بسیار زیاد دوست داشته اما بخشی از دیده شدن آثار نمایش خانگی مربوط به تفاوت پلتفرم‌ها و وی او دی هاست. در هر صورت مهم این است که وقتی بذر خوب و عمیقی کاشته می‌شود، شاید خیلی زود شاخ و برگش دیده نشود اما قرار است درخت تنومندتری باشد.

۵۷۵۷