رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران: در تحقق وعده‌های ضرغامی در ابتدا تردید داشتم

فرید جواهرزاده در گفت‌وگو با ایسنا درخصوص دوره یک‌ساله وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و اقدامات آن اظهار کرد: با توجه به اینکه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی از ۳ رکن متفاوت تشکیل شده‌اند لذا نمی‌توان در مورد این وزارتخانه به صورت یکجا نظر داد و بایستی در هرحوزه خبرگان و متخصصان مربوطه نظرات خود را بازگو کنند.

وی ادامه داد: عملکرد وزارتخانه باید به صورت مجزا در سه بخش میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بررسی شود. ممکن است وزارتخانه در یک بخش‌هایی قوی و در بخش‌هایی ضعیف عمل کند. در حال حاضر اما پس از گذشت سال‌های پر فراز و فرود و سیاسی تلقی شدن حوزه گردشگری در ادوار پیشین، امروزه شاهد حضور افراد متخصص، آگاه و  کاردان در اغلب بخش‌های گردشگری معاونت گردشگری وزارتخانه هستیم و به نظر من انتصاباتی که صورت گرفته است در طول یک سال گذشته در این بخش نمره قابل قبولی می‌گیرند که شاید بتوان این رویکرد را برگ درخشان کارنامه وزیر حاضر دانست.

نباید از بخش گردشگری انتظارات دست نیافتنی داشت

رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران عنوان کرد: فعالیت این افراد مبتنی بر ساختارهای تعریف شده، واقعیت‌های بیرونی و توانمندی بدنه اجرایی که در اختیار دارند، باید مورد ارزیابی قرار گیرد. انتظارات بسیار زیاد و دست‌نیافتنی را نمی‌توان از بخش گردشگری داشت، زیرا معاونت گردشگری، بخشی از این وزارتخانه است و منابع اقتصادی و مالی محدودی در اختیار دارد. همچنین چالش‌های این حوزه بسیار گسترده است که شاید نتوان تنها در یک وزارتخانه  آن‌ها را برطرف کرد.

جواهرزاده اضافه کرد: به عنوان مثال در بخش گردشگری حتی فرا گردشگری، با پدیده ایران‌هراسی مواجه هستیم. بنابراین فعالیت در حوزه بازاریابی و تبلیغات برای معرفی ایران اهمیت زیادی پیدا می‌کند و شاید بتوان ‌گفت در حال حاضر پدیده ایران‌هراسی به عنوان بزرگ‌ترین مانع و چالش حوزه بازاریابی و تبلیغات گردشگری کشور است و متاسفانه دشمنان ایران در خارج از کشور هر لحظه به آن دامن می‌زنند و صد البته ابزارهای رسانه‌ای و قدرت‌های اطلاع‌رسانی و تبلیغاتی بسیار بزرگی نیز در اختیار دارند.

مواجهه با ایران هراسی نیازمند همکاری و ساختاری چند وجهی است 

وی ادامه داد:  بنابراین صرفا مواجهه وزارتخانه با موضوع ایران‌هراسی امکان‌پذیر نبوده و نیازمند مودت، همکاری و ساختاری چند وجهی است که یک وجه آن را وزارت میراث فرهنگی و معاونت گردشگری در اختیار دارد. از این رو سایر بخش‌ها در ارکان نظام نیز بایستی به این حوزه ورود پیدا کنند.

این کارشناس حوزه گردشگری تصریح کرد: بنابراین در راستای بررسی وضعیت گردشگری، واقعیت‌ها را باید در کنار یکدیگر قرار دهیم. در این خصوص وزارت امور خارجه، نقش بسیار پررنگی ایفا می‌کند. به نظر من اتفاقاتی که به‌ ویژه در بخش‌های نرم‌افزاری گردشگری داخلی رخ داده بسیار حائز اهمیت است. از جمله آن‌ها می‌توان به تشکیل میزهای گردشگری در وزارتخانه مانند میز زمین‌گردشگری در حوزه ژئوتوریسم، گردشگری خوراک، گردشگری سلامت، و برنامه ریزی اصولی برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی به صورت جدی و برنامه‌ریزی‌شده اشاره کرد که در این حوزه تاکنون مغفول بوده و در حال حاضر پس از سال‌ها مورد توجه قرار گرفته است.

جواهرزاده خاطرنشان کرد: البته بسیاری از بخش‌های گردشگری مانند طبیعت‌گردی همچنان مغفول مانده و لازم است مورد توجه قرار گیرد. در این راستا نیز من به عنوان متولی علمی حوزه طبیعت‌گردی در کشور از معاونت گردشگری وزارتخانه درخواست می‌کنم که نسبت به راه‌اندازی مجدد کمیته ملی طبیعت‌گردی و  پیگیری مصوبات مربوطه و سرعت‌بخشی به روند تصویب آیین‌نامه ملی طبیعت‌گردی اهتمام بیشتری داشته باشند؛ چرا که طبیعت‌گردی و اکوتوریسم بخش چالش‌برانگیزی است و متاسفانه برخی افراد و دستگاه‌ها ادعای مدیریت و تصدی‌گری آن را دارند.

وی بیان کرد: آموزش، حوزه دیگری است که به نظر میرسد آنگونه که باید مورد توجه قرار نگرفته و از چابکی لازم برخوردار نیست. نزدیک‌تر شدن حوزه‌های تأثیرگذار بر مباحث آموزشی کشور مانند دانشگاه‌ها و انجمن‌های علمی به مجموعه معاونت گردشگری یا استفاده از ظرفیت‌های آموزش فنی و حرفه‌ای در تعالی بخش‌های آموزش گردشگری بسیار مؤثر واقع خواهد شد.

رئیس انجمن علمی طبیعت گردی ایران افزود: در حوزه گردشگری خارجی نیز اقداماتی صورت گرفته است که از جمله آن‌ها می‌توان به لغو روادید با برخی کشورهای بازارهدف و افزایش پروازهای مستقیم خارجی اشاره کرد. شرایط پساکرونایی ایجاب می‌کند که به صورت جدی‌تر به موضوعات گردشگری و فعال‌سازی بخش‌های گردشگری کشور برای مواجهه با شرایط پس از پاندمی پرداخته و اقدامات اساسی‌تر انجام شود.

دو نرخی شدن خدمات گردشگری می‌توانست آفت گردشگری ورودی شود

جواهرزاده گفت: موضوع دو نرخی شدن خدمات گردشگری برای اتباع ایرانی و خارجی را می‌توان آزمون خوبی برای کارآمدی وزارتخانه دانست که توانست به خوبی ان را مدیریت کند. زیرا این رویکرد ممکن است تبعات بسیار زیادی در سال‌های آینده در حوزه گردشگری داشته باشد و به نظر من می‌توانست آفت گردشگری ورودی در آینده باشد که با ورود وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی از دو نرخی شدن خدمات گردشگری جلوگیری شد.

وی اظهار کرد: تصویرسازی از جذابیت‌های مقصد گردشگری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که متاسفانه در این بخش نابسامانی وجود دارد و بخشی از آن در ارتباط با این وزارتخانه است. البته این حوزه نیازمند هماهنگی فرابخشی است و لذا انتظار می‌رود حوزه گردشگری قوی‌تر به این حوزه ورود پیدا کند.

وزارت میراث فرهنگی در زنجیره تامین گردشگری نقش کوچکی ایفا می‌کند

این استاد دانشگاه اضافه کرد: به نظر من وزارت گردشگری در زنجیره تأمین گردشگری نقش کوچکی را ایفا می‌کند و متاسفانه وزارت گردشگری، بی‌دفاع‌ترین و کم‌توان‌ترین عضو زنجیره تامین گردشگری در کشور است و از این رو به نوعی نیازمند فعالیت‌های فراسازمانی و قدرت چانه‌زنی بالاتری است.

وی بیان کرد: وجود وزیری مانند عزت‌الله ضرغامی در رأس وزارتخانه برای گردشگری ما بسیار ارزشمند است. امیدوارم که شاهد بهبود شرایط باشیم و همانطور که از روز اول قول دادند زیر میز  بزنند. اما به طور کلی به نظر من عوامل عدم موفقیت صنعت گردشگری کشور را بایستی در خارج از ساختار وزارت گردشگری جستجو کرد؛ در عین حال حضور کارشناسان اهل فن و خبره بسیار تاثیرگذار خواهد بود که بتوانند این بخش‌ها را با تعامل شایسته و بایسته‌ای بهم نزدیک کنند، البته در حال حاضر تعامل خوبی میان بخش خصوصی گردشگری و بدنه دولتی ایجاد شده در حالی که این موضوع در سال‌های گذشته کمتر مورد توجه قرار داشته و در یک سال گذشته این تعامل به شکل مناسبی فراهم شده است.

این کارشناس گردشگری عنوان کرد: از ابتدا به عملیاتی بودن برنامه‌های ارائه شده توسط عزت‌الله ضرغامی تردید داشتم، زیرا میان حرف تا عمل در کشور ما فاصله وجود دارد و فرایند گردشگری تنها وابسته به این وزارتخانه نیست. به نظر می‌رسد پس از گذشت یک سال آقای ضرغامی و تیم مشاوران وی نسبت به بازبینی طرح‌ها اقدام کرده‌اند و به نوعی به واقعیت‌ها نزدیک‌تر شده‌اند و سهم سفر و گردشگری را در سبد خانوار ایرانی سنجیده‌اند.

جواهرزاده خاطرنشان کرد: خانواده‌محور بودن فعالیت‌های گردشگری امر بسیار ستودنی است اما شرایط اقتصادی کشور را نیز باید در نظر گرفت. تسهیلاتی که برای حضور خانواده‌ها در نظر گرفته شده است را باید کنار یکدیگر قرار دهیم. متأسفانه با گرانی و تورم افسارگسیخته‌ای مواجه هستیم و عملا نمی‌توان انتظارات خود از گردشگری را محقق ساخت، به این ترتیب لازم است برنامه‌ها واقع‌بینانه‌تر و سازگارتر برنامه‌ریزی شود.

وی تصریح کرد: بر اساس مصاحبه‌هایی که در گذشته داشته‌ام، بارها در خصوص فقدان برنامه جامع علمی در حوزه گردشگری صحبت کرده و همواره عنوان کرده‌ام که لازم است برنامه‌ای جامع و هدفمند وجود داشته باشد تا در راستای توسعه علمی گردشگری استان و کشور مورد استفاده قرار گیرد. از این رو تقاضای ما در سال‌های متوالی برنامه‌ریزی علمی برای صنعت گردشگری بوده است. باوجود اینکه طرح‌ها و اقداماتی به صورت پراکنده از سوی برخی نهادهای علمی نظیر پژوهشکده گردشگری صورت گرفته است، اما در حال حاضر نیز برنامه‌ عملیاتی مصوب شده‌ای در اختیار نداریم و فقدان آن مشاهده می‌شود و به تعبیری طرح‌های علمی هیچگاه عملیاتی نشده است.

سهم ۲ درصدی ایران در گردشگری بین‌المللی

این استاد و کارشناس گردشگری اضافه کرد: در یک یا دو دهه اخیر سهم ایران در گردشگری بین‌المللی حدود ۲ درصد بوده است. این در حالی است که باید روند رو به رشدی وجود داشته باشد. ایجاد روند مناسب نیازمند برنامه‌های هدفمند علمی به صورت کلان است تا کارایی آن‌ها با مکانیزم‌های دستگاه‌های اجرایی سنجیده شود.

انتهای پیام