در سفر به مریوان، از کجا دیدن کنیم؟

_{نسخه اولیه این مقاله در تاریخ ۱۳۹۶/۰۴/۲۰ منتشر شده و در تاریخ ۱۳۹۹/۱۰/۱۴ به‌روزرسانی شده است.}

مریوان، یکی از شهرهای زیبا و مرزی کشور، در استان کردستان است که با قرارگیری در مجاورت دریاچه‌های زیبا و شگفت‌انگیز «زریوار» یا «زریبار» و «اورامان» و نیز به‌دلیل برخورداری از طبیعتی بکر، فوق‌‌العاده، چشم‌اندازهای حیرت‌انگیز کوهستانی و آب و هوایی مناسب و مطلوب، امروزه به یکی از مقاصد مهم و ارزشمند گردشگری در غرب کشور تبدیل شده است.

در مورد وجه تسمیه این شهرستان به نام مریوان، روایات متعددی وجود دارد. برخی معتقدند که «مراوی» در زبان کردی به‌معنای «جای مرغابی» است و این منطقه به‌دلیل برخورداری از دریاچه‌ باتلاقی «زریوار» که زیستگاه تنوع جالبی از انواع مرغابی است، به نام مریوان شهرت یافته است. برخی دیگر براین باورند که این مکان روزگاری به‌دلیل برخورداری از محصولات جنگلی همچون مازوج، گز درختی و کتیرا، محل تجارت افرادی از «مرو» بوده است که بعدها در این مکان ساکن می‌شوند؛ به همین دلیل با گذشت زمان به مریوان شهرت می‌یابد.

گروه دیگر نیز معتقدند که پس از شکست و انقراض حکومت اموی، مروانیان از بغداد فرار کرده و به این منطقه مهاجرت کردند و از آن پس این مکان را به مریوان خواندند. «دورآشور»، «کارشاروکین» در زمان آشوریان، «دژان» یا «دزان»، «قلعه شاه آباد»، «دژ شاهپور» و «مهروان» از نام‌های کهن مریوان است که در کتب قدیمی از آن یاد شده است. هرچند قدمت شهر مریوان کنونی به ۱۰۰ سال می‌رسد، اما این منطقه از کشور دارای تاریخی کهن و طولانی است که بارها شاهد رخدادهای مختلف تاریخی بوده و در ادوار گذشته به‌دلیل قرارگیری در منطقه‌ای مهم و استراتژیک، مورد توجه قدرت‌ها، بازرگانان و تجار وقت بوده است.

۱. دریاچه زیبای زریوار (زریبار)

یکی از زیباترین جاهای دیدنی مریوان، دریاچه‌ای است با آب شیرین در ۳ کیلومتری غرب شهرستان که در ارتفاعی نزدیک به دو هزار متری از سطح دریا قرار گرفته است. «زریوار» یا «زریبار» نام این جاذبه‌ زیبای طبیعی است که لقب بزرگ‌‌ترین و البته زیباترین دریاچه‌ آب شیرین غرب کشور را به خود اختصاص داده است.

جالب است بدانید که آب این دریاچه‌ شگفت‌انگیز بواسطه‌ آب چشمه‌های پیرامونش تامین شده و به همین دلیل ابتدا به «زیراوبار» که در زبان کردی به‌معنای آب کف کنار است، شهرت داشته و سپس به «زریوار» تغییر نام می‌دهد. انواع آبزیان، پرندگان، گیاهان و برخی از پستانداران در مجاورت این دریاچه‌ ارزشمند زندگی می‌کنند.

۲. مجتمع پارک ساحلی زریوار

«مجمتع پارک ساحلی زریوار» یکی از جاذبه‌های گردشگری ارزشمند در شهرستان مریوان است که به اعتقاد مسئولین این شهرستان، می‌توان آن را تنها مجموعه‌ گردشگری در زریوار معرفی کرد.

مجتمع پارک ساحلی زریوار، تنها مجموعه‌ گردشگری در زریوار است .

مسئولان این شهرستان، این پارک ساحلی و تپه‌ مشرف به آن را در سه مجموعه‌ سازماندهی شده و ارزشمند به نام‌های «پارک شهری و مراکز فرهنگی و خدماتی»، «پارک ساحلی» یا «بلوار ساحلی» و «مجموعه‌ خدماتی پذیرایی و اقامتی روی تپه» به‌عنوان جاذبه‌ گردشگری برای مسافران و علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی ارائه کرده‌ است.

۳. بازارچه مرزی مریوان

یکی از شلوغ‌ترین و جالب‌ترین مکان‌های شهرستان مریوان، «بازارچه‌ مرزی» این شهرستان در فاصله‌ ۱۵ کیلومتری از آن است که می‌توان آن را یکی از عظیم‌ترین و در عین حال ارزشمندترین بازارهای موجود در غرب ایران نامید. در کنار کالاهای وارداتی از کشورهای مختلف، می‌توان انواع محصولات داخلی مانند صنایع دستی، پوشاک، زیورآلات و محصولات متنوع دیگری را در این بازارچه یافت که گردشگران و مسافران را ساعت‌ها در این محل، متوقف خواهد ساخت.

۴. دشت بیلو

در ۱۵ کیلومتری از شهرستان مریوان، یکی دیگر از جاهای دیدنی کردستان قرار گرفته است که از آن به نام «دشت بیلو» یاد می‌شود. دشتی با بهره‌مندی از پوشش گیاهی مطلوب، چشمه‌های متعدد و حضور جنگل‌های پیرامون، به یکی از مکان‌های محبوب و مناسب برای گردش و مسافرت در این شهرستان تبدیل شده است. طبیعت زیبا، نشاط و خرمی دشت و چشم‌اندازهای خیره‌کننده در این نقطه از مریوان، در ایام مختلف سال مخصوصا در روزهای نوروز و تعطیلات آخر هفته، میزبان جمع زیادی از مردم محلی و روستاییان است.

۵. منطقه‌ تفریحی قمچیان

در حد فاصل جاده‌ مریوان- سقز، یکی از زیباترین مناطق گردشگری در استان کردستان قرار دارد که به «منطقه‌ تفریحی قمچیان» شهرت یافته است. این منطقه‌ محبوب به‌دلیل وجود مناظر دیدنی طبیعی، چشم‌اندازهای سرسبز، کوه‌های سربه‌فلک کشیده و درختان گوناگون، همواره مورد توجه گردشگران و مسافران بوده است. تفریحگاهی که با حضور در آن شیفته و مجذوب آن شده و آرامشی شگرف را تجربه خواهید کرد. از ویژگی‌های مطلوب در این منطقه می‌توان به وجود گیاهان خوراکی متعدد، پرندگان مختلف و کوه‌هایی همچون چاوک و قله‌ امام اشاره کرد که گزینه‌ای عالی برای کوهنوردی و طبیعت‌گردی است.

۶. روستای کانی‌سانان

در فاصله‌ای حدود ۷ کیلومتری از غرب شهرستان مریوان، در دامنه‌ کوه و در فاصله‌ای نزدیک و مقابل دریاچه‌ زریوان قرار دارد. خانه‌های روستا با معماری جالبی به‌صورت ردیفی، درست پشت سر یکدیگر و بدون اینکه هیچ یک از آن‌ها مقابل دید خانه‌ دیگری را بگیرد، ساخته شده است.

خانه‌های روستا با معماری جالبی به‌صورت ردیفی، پشت سر یکدیگر و بدون اینکه هیچ یک از آن‌ها مقابل دید خانه‌ دیگری را بگیرد، ساخته شده است

در واقع چینش خانه‌ها به‌دلیل قرارگیری روی سرازیری، به‌گونه‌ای است که با حضور در هر خانه، منظره‌ای جالب و دوست‌داشتنی را شاهد خواهید بود و مناظری چشم‌نواز از دریاچه، کوه، جنگل‌های متعدد و نیزارها مشاهده می‌شود. به نظر می‌رسد که این روستا دارای پیشینه‌ای نزدیک به ۱۵۰ سال است و چون در گذشته ساکنان نخستین آن سه خانواده‌ دامدار را تشکیل می‌داد، به این نام یعنی «کانی سه نان» شهرت یافته است. زیبایی‌‌های این روستا، آن را به یکی از مقاصد گردشگری تبدیل کرده است.

۷. قلعه مریوان (قلعه ایمام)

یکی از جاذبه‌های تاریخی در شهرستان مریوان، بنایی است کهن و متعلق به اواسط قرن ۱۰ هجری قمری که در فاصله‌ سه کیلومتری از جنوب شرقی شهر، قرار دارد. «قلعه‌ مریوان» نام این میراث تاریخی کشور است که به نظر می‌رسد در دوران حکومت «سرخاب بیگ اردلان»، بر فراز کوهی احداث شد. «هلوخان» و «قلعه ایمام»، نام‌های دیگر این اثر تاریخی است که در بین مردم رواج یافته است. متاسفانه به دلایلی بخش اعظمی از این میراث کهن از بین رفته است و تنها آثاری از پله و آب‌انبار آن باقی مانده است. گفته می‌شود که دوران سرخاب بیگ، از این قلعه به‌عنوان پایگاه حکومت کردستان استفاده می‌شد. سرانجام در زمان هلوخان، حتی با وجود افزایش قدرت دفاعی قلعه و اضافه کردن ساختمان‌های دیگری به آن مانند مسجد، مرکز فرمانروایی خود را از این قلعه به «قلعه‌ پالنگان» تغییر داد.

۸. پل تاریخی گاران

در فاصله‌ ۱۰ کیلومتری از شمال شرقی شهرستان مریوان و در جاده‌ «گاران-تیژتیژ»، یکی از جاذبه‌های تاریخی استان کردستان قرار گرفته است که به «پل گاران» شهرت دارد. پلی ساخته شده از سنگ، ساروج، آجر و سنگ‌های تراشیده و بالغ بر ۵ دهنه، که دو دهنه‌ آن در وسط رودخانه ساخته شده است. در گذشته با کمک این پل، مسیر ارتباطی بین «اسلام‌دشت» و «گاران» در شهرستان مریوان آسان‌تر صورت می‌پذیرفت. همچنین با استفاده از این پل، شهر «سنندج» به شهر مریوان متصل می‌شد. گفته می‌شود قدمت این سازه‌ تاریخی متعلق به دوران حکومت ساسانیان است و تا سال ۱۳۲۰ از آن استفاده می‌شد. جالب است بدانید که پل گاران، در دوران حکومت صفویان و در زمان حکومت والیان اردلان، مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته و به‌عنوان میراث فرهنگی کشور، به ثبت ملی رسیده است.

۹. ارتفاعات چهل چشمه

در منطقه‌ مریوان، ارتفاعات کوهستانی متعددی وجود دارد که اغلب از دو نوع مرتفع سنگی و کوه‌های جنگلی رفیع است. «چهل چشمه» کوهی است با ارتفاعی نزدیک به ۳ هزار و ۱۴۰ متر از سطح آب‌های آزاد که در شمال شرقی شهرستان مریوان قرار گرفته است. در واقع چهل چشمه متشکل از ۲۰ قله‌ دیگر است که قله‌ شاه‌نشین در چهل‌چشمه، کانی میران، کوه مزگت و میرزا، کوه افراسیاب، کوه باینچوب، کوه کل کوژ تعدادی از این قلل را تشکیل می‌دهد.

در پیرامون این کوه‌ زیبا و سربه فلک کشیده، روستاهای متعددی وجود دارد که نرگسله، درهوان، کا نعمت و اسحاق‌آباد، از جمله‌‌ آن‌ها است. طبعیت زیبا با چشم‌اندازهایی رویایی و افسونگر، سرسبزی و نشاط منطقه، مجموعه‌ کم‌نظیری از گل‌ و گیاهان مختلف با پوشش گیاهی متنوع دارویی از جمله کاشمه، سموور، ریواس، برزا، سنوبر، حضور چشمه‌ها و ییلاق‌های متعدد از جمله چشمه‌ «قولنگ احمد خدر»، «میکائیل کویره»، «هوار« یا «کانی چاوره‌ش»، «جمین»، «کانی زلیخا» و «مصطفی خان»، این منطقه از کشور را به یکی از تفریحگاه‌ها و استراحتگاه‌های محبوب تبدیل کرده که در ایام مختلفی از سال میزبان گردشگران، طبیعت‌گردان و کوه‌نوردان از سراسر ایران است.

۱۰. تفرجگاه ملاقوبی

از دیگر مکان‌‌های دیدنی در شهرستان مریوان، تفرجگاهی به نام «ملاقوبی» است که در جنوب شرقی روستای «برقلعه» و در بخش شمالی روستای «هجرت» قرار گرفته است. در واقع «ملاقویی» منطقه‌ای است که در آن فردی به همین نام دفن شده که از گذشته‌ تا به امروز به‌عنوان زیارتگاه و مکانی مذهبی مورد توجه و احترام مردم قرار می‌گیرد. حضور درختان جنگلی فراوان، طبیعتی سرسبز و چشمه‌های متعدد، مناظر و چشم‌اندازهایی زیبا و منحصربه‌فرد را در این منطقه ایجاد کرده که آن را به یکی از مکان‌های دیدنی و جاذبه‌های گردشگری استان کردستان، تبدیل کرده است.  تجربیات و نظرهای خود را در خصوص جاذبه‌های گردشگری مریوان با ما و سایر کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.