در ستایش جشن‌ها؛ هم دینی، هم ملی/ در حاشیه «میهمانی ده کیلومتری» عید غدیر

امید جهانشاهی: جشن عید غدیر با عنوان میهمانی ده کیلومتری عید غدیر در تهران با استقبال مردم برگزار شد. انتظاری هم جز این نبود چون حضرت علی (ع) برای ما ایرانیان مسلمان از جایگاهی ویژه برخوردار است.

او را هم به عنوان مظهری برای جوانمردی و مروت و مردانگی می‌ستاییم و هم به عنوان الگوی عدالت و دادگری، و هم به عنوان نماد شجاعت و جنگاوری و هم مظهر سخنوری و نغزگویی و خردورزی. امام علی (ع) برای ما ایرانیان مسلمان نماد و مظهری از همه اینهاست. از این رو جشنی که با او گره خورده طبیعتاً گرامی داشته و گرم برگزار می‌شود.

جالب اینکه خبرنگار صداوسیما به گونه‌ای با هیجان می‌گفت مردم آمدند، مردم گل کاشتد، گویی از استقبال مردم تعجب کرده است و یا حضرت علی (ع) را به عنوان یکی از رویش‌ها و دستاوردهای مدیریت کشور به شیوه کنونی لحاظ کرده است! جالب‌تر آن که یک روحانی به خبرنگاری گفت «یک مقدار ترس داشتم از اینکه بیاییم کسی نباشه، جمعیت کم باشه، اما مردم سنگ تمام گذاشتند …»

واقعاً شوکه شدم که مگر این (به قول خبرنگار) «آقاسید» چه ذهنیتی از قضاوت مردم و احساس مردم نسبت به حکومت دینی باید داشته باشد که باعث شود تصور کند حتی مردم در جشن مربوط به حضرت علی (ع) هم شرکت نکنند؟! در چرایی شکل‌گیری این ذهنیت نادرست نکته‌ها نهفته است که بماند.

به هرحال، این یک جشن دینی بود و نشان‌دهنده علاقه مردم به مولای متقیان، امام علی (ع) و نه مهر تاییدی بر عملکرد این دولت و آن دولت است و نه هیچ ربطی به امور دیگر دارد. چه بسا بسیاری از شرکت کنندگان با سیاست‌ها و جهت‌گیری‌هایی که منجر به این تحریم‌های فلج کننده و تضعیف تولید و تجارت و گسترش فقر شده است، مخالف باشند.

عشق مردم به مولا علی (ع) عمیق‌تر و جدی‌تر از عملکرد این یا آن دولت است. ضمن این‌که مردم همیشه از جشن و شادی استقبال می‌کنند. طبیعت ایرانی به سوی آشتی و شادی است. متاسفانه مظاهر دینی طی سال ها از مظاهر شادی دور بوده است و چه خوب که به بهانه اعیاد دینی جشن و سرور و شادی را هم به خیابان‌ها بیاوریم. چرا که جشن‌های بزرگ خیابانی برای شادی عمومی و همبستگی اجتماعی ارزش‌مند است.

با این حال، کاش در کنار جشن‌های دینی، جشن‌های ملی هم جدی گرفته شوند. مگر جز این است که ما هم مسلمان هستیم و هم ایرانی. پس چرا جشن‌های ملی را پرشور و سراسری برگزار نکنیم؟ برگزاری باشکوه و سراسری روز ملی دماوند چه آبی به آسیای* دشمن می‌ریزد؟! در جشن‌هایی برای ستایش آب و آفتاب و زندگی از چه می ترسیم؟

آنچه به عنوان «نگاه امنیتی» مطرح می‌شود ذاتاً پدیده منفی و بدی نیست. مساله این است که امنیت را چطور تعریف کنیم. حفظ امنیت این نیست که هیچ‌کس متفاوت نباشد. اتفاقاً امنیت در گرو به رسمیت شناختن گروه‌های متفاوت مشروع و صداهای مختلف دل‌سوز است. وقتی امروز به روشنی می‌بینیم سرویس‌های اطلاعاتی کشورهای رقیب به شدت از گروه های تجزیه‌طلب حمایت می‌کنند و آنها را به عنوان بخشی از اپوزیسیون در نظر گرفته‌اند، چه صدایی امنیت‌بخش‌تر از صدای عشق به ایران؛ و بزرگ‌داشت کوروش کبیر، بزرگ‌مردی که اول‌بار حکومتی یک‌پارچه در سراسر سرزمین ایران بنا نهاد؟

مردم ما همیشه دیوان حافظ و قران مجید را در سفره هفت سین‌داشته‌اند. هیچ تضادی واقعاً وجود ندارد بین گرامی‌داشت و عرض ارادت به مقام والای حضرت علی (ع) به عنوان پیشوای دینی و برپایی مراسمی برای گرامی‌داشت کوروش به عنوان بنیان‌گذار اولین حکومت سراسری در این سرزمین که طبق نظر علامه طباطبایی، همان کسی است که قرآن از او به عنوان حضرت ذوالقرنین یاد کرده است.

اتفاقاً ممانعت از برگزاری این گونه مراسم و اعیاد ملی باعث افراط‌گرایی و ایجاد رویکرد دین‌ستیزی ذیل عنوان ملی‌گرایی شده است. جشن‌های دینی و جشن‌های ملی را باشکوه برگزار کنیم.

——————————————–

* مراد همان “آسیاب” است اما آسیا درست است. نام بزرگ‌ترین قاره و دندان آسیا و کلمه “آسیابان” این ذهنیت را ایجاد کرده که “آسیاب” درست است حال آن که آسیابان (آسیا+‌بان) است نه “آسیاب + بان” و این شعر ضرب‌المثل شده هم بهترین گواه: مرد باید که در کشاکش دهر/ سنگ زیرین “آسیا” باشد. فردوسی و ناصرخسرو هم به دفعات آسیا به کار برده اند نه آسیاب. مانند کلمه نعنا هم نیست که نعناع بوده باشد و در فارسی عین آن افتاده و به نعنا تبدیل شده باشد.