تسهیل رساندن کتاب به شهرهای فاقد کتابفروشی با یک سامانه

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، نشست هم‌اندیشی «سامانه خرید از کتابفروشی» با حضور علی رمضانی(مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران)، مهدی رمضانی چابک (مدیر کل دفتر هماهنگی امور استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی)، آزاده نظربلند (معاون کتاب و فرهنگ خانه کتاب و ادبیات ایران)، حسین صفری (معاون اقتصاد و فرهنگ خانه کتاب و ادبیات ایران) و مدیران و معاونان ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها دوشنبه (هفتم شهریور ماه ۱۴۰۱) به صورت مجازی برگزار شد.

موجودی کتابفروشی‌ها در اختیار همه مردم قرار می‌گیرد

علی رمضانی در این نشست بیان کرد: مطابق وعده معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بعد از به فعالیت رساندن مجدد مجموعه نشر کشور با برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تهران در بهمن ماه ۱۴۰۰و نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در اردیبهشت ماه ۱۴۰۱، توجه به کتابفروشی‌ها به عنوان حلقه اصلی توزیع کتاب در کشور در دستور کار قرار گرفت. با برطرف کردن اشکالات و نواقص طرح‌های فصلی فروش کتاب و نمایشگاه مجازی کتاب تهران به «سامانه خرید از کتابفروشی» رسیدیم؛ در طرح‌های فصلی فروش کتاب، بسیاری از شهرها فاقد کتابفروشی بودند و باید این مشکلات به نحوی برطرف می‌شد. با راه‌اندازی این سامانه فرآیند رساندن کتاب به شهرهای فاقد کتابفروشی تسهیل می‌شود و موجودی کتابفروشی‌ها در اختیار همه مردم در سراسر کشور قرار می‌گیرد.

رمضانی ادامه داد: «تنها بخشی از مردم امکان حضور در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و نمایشگاه‌های کتاب استانی را داشتند و کتاب در اختیار همه مردم قرار نمی‌گرفت. در نمایشگاه مجازی کتاب تهران استان‌هایی که کمترین کتابفروشی‌ها را داشتند بیشترین خرید را انجام دادند. تشنگی و خرید کتاب در استان‌ها وجود دارد و باید آن را برطرف کنیم. تاکنون ۴۳۶ کتابفروشی از سراسر کشور در این سامانه ثبت‌نام کرده‌اند و کتابفروشی‌های استان‌های خراسان‌رضوی، تهران، اصفهان، قم و آذربایجان‌شرقی بیشترین مشارکت را به نام خود ثبت کرده‌اند. »

مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران با تاکید بر اینکه «سامانه خرید از کتابفروشی» با طرح‌های فصلی فروش کتاب متفاوت است، گفت: «طرح‌های فصلی فروش کتاب برگزار نخواهد شد و این سامانه به صورت مستمر و دائم فعالیت می کند. مردم می‌توانند با مراجعه به این سامانه به جای خرید از فروشندگان غیرمجاز از کتابفروشی‌ها به عنوان مراجع رسمی و کالبدهای فرهنگی شهر که برای ما اهمیت بالایی دارند، کتاب بخرند. برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران یک گام به سمت عدالت فرهنگی بود و راه‌اندازی «سامانه خرید از کتابفروشی» گام دوم حمایت دولت سیزدهم و مجموعه معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از صنعت نشر است.»

او ادامه داد: «در نمایشگاه مجازی کتاب تهران ناشران به تدریج با فضای مجازی آشنا شدند و توانستند بازار جدیدی را بشناسند و در آن فعالیت کنند. امیدواریم با راه‌اندازی «سامانه خرید از کتابفروشی» بتوانیم خلاءهای کتابفروشی در فضای عمومی کشور را پر کنیم. معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ۱۰ میلیارد تومان یارانه به کتابفروشی‌های عضو این سامانه اختصاص داده است و برای توسعه ویترین کتابفروشی‌ها اقدامات دیگری نیز در دستور کار دارد.»

مدیر عامل خانه کتاب و ادبیات ایران افزود: «ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها باید در زمینه اطلاع‌رسانی و تبیین اهداف این سامانه برای کتابفروشی‌ها تلاش کنند. اداره کل پست استان‌ها نیز باید مانند نمایشگاه مجازی کتاب تهران همراه کتابفروشی‌ها باشند تا به موقع کتاب‌ها را از کتابفروشی‌ها دریافت و به دست خریداران برسانند. به نمایندگی از معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران تفاهم‌نامه‌ای امضاء کرده‌ایم که بر اساس آن نسبت به سایر تعرفه‌های پستی شرایط بهتری در اختیار ما قرار می‌گیرد. اداره کل پست استان‌ها باید از تجربه‌های خُرد و کلان نمایشگاه مجازی کتاب تهران استفاده کنند تا لذت خرید کتاب برای مردم دلنشین باشد.»

«سامانه خرید از کتابفروشی» در انتهای چرخه نشر بنا شده است

رمضانی همچنین بیان کرد: «کتابفروشی‌ها هنوز این سامانه را تجربه نکرده‌اند که بخواهند از آن نارضایتی داشته باشند. در این سامانه قفسه کتابفروشی ها و یارانه در اختیار همه مردم قرار می گیرد و امکان خرید حضوری نیز وجود دارد چرا که نمی خواستیم با مجازی کردن آن فلسفه وجودی کتابفروشی ها را از بین ببریم. لذا در این سامانه خرید حضوری از کتابفروشی ها امکان پذیر است و یارانه خرید به بخش حضوری نیز تعلق می گیرد. خریداران می توانند در سامانه ثبت نام کنند و در کتابفروشی خرید حضوری داشته باشند؛ در این صورت ارائه کدملی به کتابفروش کفایت می کند. کتابفروشی ها به تدریج شیرینی این سامانه را خواهند چشید چرا که می توانند کتاب های خود را در یک بازار ۸۵ میلیون نفری ارائه کنند.»

مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران عنوان کرد: «متاسفانه برخی تصور میکنند که اگر خدماتی به بخشی از صنعت ارائه شود به سایر بخش ها ضرر میرساند. سال گذشته ۱۱۱هزار عنوان کتاب در کشور منتشر شده است که از این تعداد ۸۰ هزار عنوان آن چاپ اول هستند. «سامانه خرید از کتابفروشی» در انتهای چرخه نشر بنا شده است و برای به ثمر نشستن آن باید صبر کرد.»

او تصریح کرد: «هدف از راه اندازی این سامانه رونق همه کتابفروشیها است و از آنها حمایت می کنیم. حجم بالایی از رضایتمندی خریداران در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران ثبت شده است. اولین دوره نمایشگاه مجازی کتاب تهران با مشکلاتی همراه بود و در دوره دوم این مشکلات برطرف شد. میزان رضایتمندی از شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران در دوره اول برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تهران با دوره دوم آن متفاوت بود. باید صبور باشیم تا رضایتمندی کتابفروشان از راه اندازی این سامانه حاصل شود. یارانه هر کتابفروشی نیز بر اساس تعداد عناوین کتاب، حجم فعالیت، قرار گرفتن کتابفروشی در مرکز استان یا شهرستان، مناطق محروم یا مناطق برخوردار از کتابفروشی و… اختصاص داده می شود و به ازای هر چهارصد هزار تومان خرید، صد هزار تومان یارانه برای هر کد ملی در نظر گرفته شده است.»

رمضانی بیان کرد:« در نمایشگاه مجازی کتاب تهران با همکاری نهادکتابخانه های عمومی کشور یک میز خدمت برای کتابخانه های استان ها در نظر گرفته شد تا برای کسانی که دسترسی به اینترنت ندارند امکان خرید کتاب فراهم باشد. این روش در صورت موافقت نهاد کتابخانه های عمومی کشور برای «سامانه خرید از کتابفروشی» نیز قابل اجرا خواهد بود. در خصوص قیمت کتاب و شیوه قیمت گذاری نیز چالش هایی وجود دارد اما با تعامل همه اجزاء صنعت سامان پیدا خواهد کرد. در طر ح های فصلی فروش کتاب، شهرداری یک شهر برای مجموعه شهر خود اعتبار خرید کتاب در نظر گرفته بود؛ صنایع فعال در استان ها، خیرین و حامیان در بخش های مختلف اقتصادی و فرهنگی نیز می توانند این اعتبار را برای کتابخوان های شهر خود در نظر بگیرند.»

مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران اظهار کرد: «در «سامانه خرید از کتابفروشی»، همه کتابفروشی های کشور در اختیار شهروندان است و این مزیت سامانه است. مردم از هر نقطه ای از کشور می توانند از هر کتابفروشی کتاب بخرند. در نمایشگاه مجازی کتاب تهران نیاز نبود یک فرد برای استفاده از یارانه از شهر یا استان محل سکونت خود در پایتخت حاضر شود بلکه از محل سکونت خود می توانست کتاب مورد نظر را خریداری کند. در «سامانه خرید از کتابفروشی» هزینه پست بر عهده کتابفروشی نیست بلکه بخش عمده این هزینه از سوی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی هم از سوی خریداران پرداخت خواهد شد. هزینه پستی که خریدار پرداخت می کند کمتر از هزینه یک پیک درون شهری است. ضمن اینکه خریداران امکان دریافت حضوری کتاب ها را نیز دارند.»

او درباره تسویه حساب به کتابفروشان توضیح داد و گفت: «ما مطابق قوانین تجارت الکترونیک و تجربه های پیشین برگزاری طرح های فصلی فروش کتاب و نمایشگاه بین المللی کتاب تهران سعی کرده ایم در کوتاه ترین زمان ممکن مطالبه کتابفروشان و ناشران را پرداخت کنیم. در سی و سومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران مطالبات ناشران بخش مجازی بعد از رسیدن بسته ها و در حین برگزاری نمایشگاه پرداخت شد.»

علی رمضانی در پایان در خصوص امکان فروش کتاب های کمک درسی و درسی در «سامانه خرید از کتابفروشی» توضیح داد و گفت: «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متولی آموزش در کشور نیست بلکه متولی بخش عمومی فرهنگ است. با توجه به محدودیت های منابع امکان فروش این نوع از کتاب ها در این سامانه فراهم نیست.»

«سامانه خرید از کتابفروشی» به تدوین و ارتقاء داده ها در حوزه محصولات فرهنگی کمک می کند

مهدی رمضانی چابک (مدیر کل دفتر هماهنگی امور استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) نیز در این هم اندیشی بیان کرد: «رویکرد تحولی در حوزه کتاب و کتابخوانی و حمایت از حوزه نشر در دوره جدید به واسطه حمایت مضاعف تیم مدیریت فعلی در معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و خانه کتاب و ادبیات ایران است و آنچه طی ۹ ماه گذشته حاصل شد جای تشکر و قدردانی دارد. اتفاق جدیدی که به واسطه حمایت از کتابفروشی ها اتفاق می افتد گام جدید، بزرگ و رو به جلو در جهت عدالت فرهنگی، توزیع عادلانه یارانه حوزه فرهنگ، تقویت و توسعه زیرساخت های فرهنگی در استان ها و حمایت بهینه از فعالان حوزه فرهنگ و کتابفروشی ها است.»

رمضانی چابک افزود: «ممکن است در ابتدای راه این سامانه با مشکلاتی رو به رو شود اما رویکرد نوین است و مدیران و معاونان فرهنگی ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ها نهایت دقت را در رصد مسائل به کار خواهند گرفت تا در کوتاه مدت نقاط ضعف، نقاط قوت، پیشنهادها و نقدها شناسایی شوند و بتوانیم رویکرد متقنی در پیش بگیریم و گام های بعدی را با نهایت قوت برداریم. نمایشگاه مجازی کتاب تهران هم با حداقل خطا، انحراف و چالش برگزار شد و میزان رضایتمندی مردم ارتقاء پیدا کرد. این سامانه به تدوین و ارتقاء داده های ما در حوزه محصولات فرهنگی کمک می کند تا بتوانیم آمایش و برنامه ریزی خوبی داشته باشیم؛ برنامه ریزی و اقدام مبتنی بر برنامه در آینده می تواند رضایت حداکثری را به دنبال داشته باشد. در این سامانه یارانه به دست مصرف کننده نهایی می رسد و کتابفروش درک می کند که دولت حامی آنها است. مدیران و معاونان ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ها ظرف مدت کوتاهی مشکلات را مطرح کنند تا بتوانیم نقاط قوت و ضعف این سامانه را شناسایی کنیم.»

«سامانه خرید از کتابفروشی» با طرح های فصلی فروش کتاب متفاوت است

در ادامه، آزاده نظربلند بیان کرد: «سامانه خرید از کتابفروشی» طراحی شد تا کتابفروشی ها به صورت حضوری و مجازی کتاب بفروشند. کتابفروشی ها برای حضور در این سامانه باید عضو شوند و تمایل خود را برای شرکت اعلام کنند. عضویت در سامانه پست کتاب ضروری است و کتابفروشان متقاضی باید مجموع کتاب های موجود در کتابفروشی خود را به صورت آنلاین یا در قالب فایل اکسل در این سامانه بارگذاری کنند. به کتابفروشی هایی که در بارگذاری این فایل مشکل دارند کمک خواهیم کرد تا اطلاعات کتاب های خود را در سامانه ثبت کنند. مرکز پشتیبان «سامانه خرید از کتابفروشی» با شماره تماس ۹۱۰۰۹۸۹۸-۰۲۱ آماده راهنمایی و پاسخگویی به کتابفروشان است و کارشناسان ما در کوتاه ترین زمان ممکن به درخواست ها پاسخ خواهند داد.»

او ادامه داد: «سامانه خرید از کتابفروشی» با طرح های فصلی فروش کتاب متفاوت است. در طرح های فصلی فروش کتاب، صرفا فاکتور خرید ثبت می شد اما «سامانه خرید از کتابفروشی» نیازمند بارگذاری اطلاعات کتاب ها، اتصال به سامانه پست کتاب، ثبت اطلاعات فاکتور و… است و کتابفروشان برای طی کردن این مراحل می توانند از فایل های راهنما که در سامانه قرار دارد استفاده کنند.»

نظربلند در پایان بیان کرد: «خریداران قبل از مراجعه حضوری به کتابفروشی ها می توانند عضو «سامانه خرید از کتابفروشی» شوند و اطلاعات خود را ثبت کنند. در این صورت صرفا ارائه کد ملی به کتابفروش هنگام خرید الزامی است و نیاز به ارائه سایر اطلاعات نیست. از طرف دیگر اگر خریدار به صورت مجازی از کتابفروش کتاب بخرد نیاز به ارائه اطلاعات به کتابفروش نیست بلکه صرفا باید عضو سامانه شوند و اطلاعات خواسته شده را تکمیل کند. بعضی از اطلاعات برای استعلام هویت افراد لازم است و باید کدملی و تاریخ تولد در سامانه ثبت احوال ثبت شود. کتابفروشی ها به تدریج با افزایش امکانات زیرساختی و افزایش مهارت های اطلاعاتی توانستند در طرح های فصلی فروش کتاب شرکت کنند. امیدواریم این سامانه بستری برای توسعه حوزه فناوری اطلاعات در فضای کتابفروشی باشد.»

تقویت زیرساخت های اینترنتی استان ها برای افزایش مشارکت کتابفروشی ها

حجت‌الاسلام و المسلمین رضا کلاه‌ کج (مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان خوزستان) نیز در این نشست با بیان اینکه برای استان های مرحوم و فاقد زیرساخت های مناسب باید چاره ای بیاندیشیم تا از این سامانه در این استان ها به خوبی استفاده و بهره برداری شود، گفت: «خوزستان جزو استان های بزرگ کشور است و تعداد کتابفروشی و کتابخانه های آن قابل توجه است. همچنین در طرح های فصلی فروش کتاب در دوره های گذشته مشارکت قابل قبولی داشت. دشواری بارگذاری روزانه اطلاعات کتاب ها، تفاوت قیمت کتاب ها، عدم حضور مردم برای خرید کتاب (در خوزستان مردم به صورت حضوری خرید می کنند و خرید مجازی پررنگ نیست)، منفعت این سامانه برای کتابفروشی های خرد و کوچک و… از جمله مباحثی بود که کتابفروشی های استان نسبت به این سامانه مطرح کردند.»

ایجاد عدالت اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی با راه اندازی «سامانه خرید از کتابفروشی»

در ادامه علی صفدری (مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمانشاه) بیان کرد: «از اینکه به کتابفروشی ها توجه می کنید جای تشکر دارد. راه اندازی «سامانه خرید از کتابفروشی» برای کتابفروشی هایی که کمتر در فضای مجازی فعالیت دارند عدالت اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ایجاد می کند و اتفاق مبارکی است. کسب و کارهای کنونی در فضای مجازی رونق بیشتری دارند و کتابفروشی هایی موفق خواهند بود که علاوه بر فروش در فضای حقیقی و واقعی در فضای مجازی هم به دنبال فروش و معرفی خود باشند. این سامانه عامل تشویقی خوبی برای حضور کتابفروشی ها در فضای مجازی است. مخاطبان از اعلام شماره تماس، کدملی و… در طرح های فصلی فروش کتاب خودداری می کردند؛ بهتر است اطلاعات فردی برای خرید از این سامانه به حداقل برسد تا رضایت مخاطب را به دنبال داشته باشد. در برخی از شهرها کتابفروشی ها به اینترنت دسترسی ندارند و ممکن است در یک بازه زمانی حجم اطلاعات برای ثبت در سامانه افزایش پیدا کند و کتابفروش با مشکل روبه رو شود و زمان ثبت اطلاعات طولانی شود.»

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمانشاه در پایان گفت: «راه اندازی این سامانه اتفاق بزرگی است و باعث می شود نظارت، آمار و پایش قابل توجهی از فضای فرهنگی کشور و ویترین کتابفروشی ها در اختیار داشته باشیم. در این سامانه ابزار تشویقی برای کتابفروشان در نظر بگیریم؛ به عنوان مثال ظرفیتی برای کتابفروشانی که می خواهند به مناسبت های مختلف کتاب های مد نظر خود را با تخفیف بیشتری ارائه کنند فراهم شود. همچنین استفاده از ظرفیت خیرین، پویش های نذر کتاب و… در این سامانه ایجاد شود. مدیران کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ها باید تلاش کنند کتابفروشی برای پیوستن به این سامانه از قلم نیفتد و با برگزاری جلسه و گفت و گو مساله پست را با اداره کل پست استان ها حل کنند.»

یارانه اختصاصی به افراد افزایش پیدا کند

امرالله حسنی (مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان) از دیگر حاضران در این هم اندیشی بود که بیان کرد: «یارانه اختصاصی به هرکد ملی کم است و باید افزایش پیدا کند. ارائه شماره تلفن همراه به نام شخص خریدار به افراد زیر ۱۸ سال تعلق نمی گیرد و پیشنهاد می کنم این موضوع را به نحوی حل کنید. همچنین فرآیند ثبت نام ساده تر شود تا کتابفروشان به سادگی در این سامانه عضو شوند و سهولت دسترسی برای همه فراهم باشد. در سامانه امکان تایید و رد سفارش از سوی فروشگاه ایجاد شود تا سیستم حسابداری فروشگاه بتواند موجودی خود را به روز کند.»

همچنین محمد میر دادی (معاون فرهنگی و رسانه ای اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی هرمزگان) در این هم اندیشی بیان کرد: «در شهر بشاگرد استان هرمزگان به لحاظ زیرساخت های اینترنتی مشکلاتی داریم که برای حضور کتابفروشی ها در «سامانه خرید از کتابفروشی» باید این مشکلات را برطرف کنیم چرا که ممکن است تعدادی از کتابفروشی ها به دلیل مشکل اینترنت نتوانند در این سامانه حضور داشته باشند.»

عیسی فلاحی (معاون فرهنگی و رسانه ای اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان) نیز در این نشست هم اندیشی نکاتی را درباره طرح های فصلی فروش کتاب و سقف خرید کتاب در «سامانه خرید از کتابفروشی» مطرح کرد.

۵۵۲۴۴