تست پادتن کرونا ندهید؛ تقریباً بی‌تأثیر است

روزنامه اعتماد: ماه به ماه و هفته به هفته که از آغاز شیوع کرونا می‌گذرد، خبر‌ها و مسائل حول بیماری هم رنگ عوض می‌کنند. اگر زمانی موج کرونا شهروندان را به سمت تهیه الکل و ضدعفونی‌کننده‌های مختلف می‌کشاند و زمانی دیگر همه را به سمت خانه‌نشینی گسیل داشته بود، حالا روزهاست که پای تست آنتی‌بادی یا آزمایش پادتن را سر زبان‌ها انداخته است. آزمایشگاه‌های مختلفی هستند که همین حالا خدمات مربوط به این آزمایش را ارایه می‌دهند. در میان کاربران شبکه‌های اجتماعی هم گفتگو‌های مربوط به این آزمایش در جریان است، کسانی که می‌گویند اگر جواب این آزمایش مثبت باشد یعنی بدن شما در معرض ویروس کرونای جدید قرار گرفته بوده و پادتن آن را ساخته است. اما در صورت دقیق بودن این پیش‌فرض آیا خیال آزمایش‌دهندگان می‌تواند بابت مصون شدن در برابر کووید ۱۹ راحت باشد؟

در حالی که انجام آزمایش پادتن کرونا هزینه‌هایی به صورت متوسط ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومان دارد، هنوز مشخص نیست که نتیجه این آزمایش دقیقا قرار است چه گره‌ای از کار کسانی که آزمایش را می‌دهند باز کند، چراکه مثبت بودن این آزمایش الزاما به معنای مصونیت در برابر این ویروس نیست. یکی از آزمایشگاه‌های تهران که خدمات این آزمایش را ارائه می‌دهد در مطلب مفصلی که در مورد این آزمایش روی سایت اینترنتی خود قرار داده است، به مشتریان احتمالی‌اش خاطرنشان کرده است: «به خاطر داشته باشید که آزمایش‌های فعلی آنتی‌بادی نمی‌توانند به شما بگویند که نسبت به کرونا ایمن هستید یا خیر، زیرا نمی‌دانیم این آنتی‌بادی‌ها چه مدت می‌توانند از شما در برابر ویروس کرونا محافظت کنند و برای تشخیص ویروس نباید از این آزمایش‌ها استفاده کرد.» گفته می‌شود که در حال حاضر این آزمایش‌ها ارزش تحقیقاتی دارند تا به دانشمندان کمک کنند نقشه دقیق‌تری از پراکندگی بیماری و احتمال مصونیت افراد در برابر ویروس را ترسیم کنند.

اما سوالاتی که در مورد این آزمایش وجود دارد تنها به کشور ما محدود نیست. در کشور‌های درگیر بیماری، به‌خصوص امریکا که بیشترین میزان ابتلا و درگذشتگان کرونا را دارد، موضوع آزمایش دادن یا ندادن تبدیل به موضوع روز شده است، به‌همین دلیل است که نشریه آتلانتیک در مطلب مفصلی به این سوژه پرداخته و تلاش کرده به سوالات موجود در این مورد پاسخ دهد. جیمز هامبلین، پزشک و عضو تحریریه نشریه آتلانتیک و از استادان دانشکده سلامت همگانی دانشگاه ییل، در این مطلب به سوالات موجود در مورد آزمایش پادتن کرونای جدیدی پاسخ داده که ترجمه بخش‌هایی از آن را می‌توانید در این صفحه بخوانید.

اگر پادتن داشته باشم معنایش چیست؟

اگر پادتن هر نوع ویروسی در بدن شما وجود داشته باشد، به این معناست که شما پیش از این در معرض ویروس (یا واکسن آن) قرار گرفته‌اید. بدن شما این در معرض ویروس بودن را به خاطر می‌سپارد و اگر دوباره در همان موقعیت قرار بگیرید ویروس را شناسایی می‌کند. اما داشتن پادتن الزاما به این معنا نیست که برای دومین‌بار آلوده نخواهید شد. برای رسیدن به این نتیجه لازم است که میزان مشخصی از پادتن داشته باشید و این پادتن‌ها باید اثرگذار باشند. ما هنوز میزان مشخصی که آدم‌های دارای پادتن ویروس کرونا را در برابر ابتلای دوم یا سوم به کووید ۱۹ مقاوم می‌کند را نمی‌دانیم.

آیا همه پادتن تولید می‌کنند؟

اغلب آدم‌ها پادتن چهار ویروس کرونایی که سبب سرماخوردگی می‌شوند را دارند و انتظار می‌رود که پادتن کرونای جدید تا حد قابل‌قبولی در بدن اغلب کسانی که در معرض آن قرار گرفته‌اند تولید شود. سوال این است که چقدر دوام خواهند آورد و تا چه میزان در جلوگیری از ابتلای دوم به بیماری موثر خواهند بود (اگر موثر باشند به عنوان پادتن خنثی‌کننده شناخته می‌شوند). به صورت معمول شما مدت کوتاهی پس از گرفتن ویروس مشغول ساخت پادتن می‌شوید. یک نوع شناخته شده با نام IgG به صورت مکرر در تست‌های پادتن در دومین هفته ابتلا به کووید ۱۹ دیده شده است. اگر این ویروس کرونا مانند سایر ویروس‌های کرونا باشد، پادتن دیگری با نام IgM در همان زمان پیدا می‌شود. سوالی که هنوز بدون پاسخ مانده این است که این‌ها تا چه زمانی در بدن باقی می‌مانند.

پادتن‌ها چقدر عمر می‌کنند؟

هنوز نمی‌دانیم، اما پادتن‌های سایر ویروس‌های کرونا چند سالی در بدن می‌مانند. پس از شیوع سارس در سال ۲۰۰۱، مطالعه‌ای نشان داد که تنها ۹ درصد از مردم بودند که ۶ سال پس از بیماری همچنان این پادتن را داشتند. این پادتن‌ها طول می‌کشد تا تولید شوند و تنها زمانی که در معرض ویروس قرار گرفته باشید شکل می‌گیرند. این پادتن‌ها خاطرات ناآگاه خون شما از عفونت‌های قبلی هستند. در دوره‌های گسترده‌ترین شیوع‌ها، دست‌کم برخی از ما درجه‌ای از در معرض قرار گرفتن و بنابراین ایمنی را تجربه می‌کنیم، اما سیستم‌های ایمنی هیچ‌کدام از ما هنوز آن خاطره را ندارد.

باید بر اثر کرونا بیمار شده باشم تا پادتن داشته باشم؟

نه. این همان منطق پنهان در واکسن است؛ یعنی وقتی سعی می‌کنیم موقعیتی را خلق کنیم که شما را در معرض ویروس قرار دهیم، تنها به آن اندازه‌ای که بتوانید پادتن تولید کنید، اما نه آن‌قدر که شما را بیمار کند. اما مشخص نیست که هرگونه در معرض ویروس کرونا قرار گرفتنی به تولید پادتن ختم شود. هر چند به نظر می‌رسد میزان ویروسی که آدم‌ها در معرض آن قرار می‌گیرند در اینکه تا چه اندازه بیمار می‌شوند موثر است، اما هنوز نمی‌دانیم چه اندازه ویروس در بدن شما باید تکثیر شود تا شروع به ساخت پادتن کنید.

برای پس زدن ویروس کرونا چقدر می‌توان روی پادتن‌ها حساب کرد؟

این همان پاسخ اساسی است که در ماه‌های پیش‌رو باید به آن پاسخ دهیم. معمولا پادتن‌ها قابل اطمینان هستند، اما در برخی موارد به ندرت کمک می‌کنند و در برخی بیماری‌های مشخص هم داشتن مقداری پادتن از نداشتن آن بدتر است. «تقویت ایمنی» پدیده‌ای است که ممکن است درمورد این ویروس کرونا رخ بدهد یا ندهد؛ این باور که تست پادتن می‌تواند تصویر واضحی از اینکه چه کسانی به کل در برابر بیماری مصون شده‌اند ارزش بررسی دارد.

می‌توانم از پادتن یک نفر دیگر استفاده کنم؟

امید بسیار زیادی وجود دارد که از همین موضوع برای درمان کسانی که به خاطر کووید ۱۹ بیمار می‌شوند، استفاده شود یا برای تقویت مقاومت افراد در گروه‌های پرریسک که در معرض ویروس قرار گرفته‌اند. ما از تزریق پادتن به افراد به عنوان یک راه پیشگیری از بیماری‌هایی مانند کزاز استفاده می‌کنیم و بنابراین این ایده جدیدی نیست. آن پادتن‌ها زمانی که میخ زنگ‌زده به پای‌تان فرو می‌رود فورا به خنثی‌سازی سم در خون‌تان کمک می‌کند تا دیگر لازم نباشد شما دو هفته با اسپاسم عضلات فک و بدن درگیر باشید تا بدن‌تان پادتن خودش را تولید کند. این شیوه همین حالا مورد مطالعه قرار گرفته؛ حتی تام هنکس هم برای کمک به این مطالعات پلاسمای حاوی پادتنش را اهدا کرده است. اما تزریق پادتن طولانی‌مدت با ما نمی‌ماند. برای حفاظت ماندگار لازم است که پادتن خودتان را تولید کنید.

می‌توانم همین حالا آزمایش پادتن بدهم؟

تنها در حالتی این گزینه را پیشنهاد می‌کنم که شما بخشی از یک پروژه تحقیقاتی باشید، جایی که نتایج‌تان می‌تواند به فهم اینکه این آزمایش واقعا چه معنایی دارد کمک کند. در غیر این صورت به صورت کلی انجام این آزمایش تا زمانی که ندانیم نتیجه‌اش به چه دردی می‌خورد، توصیه نمی‌شود.