تاثیر گفتگوهای تهران و ریاض بر مذاکرات وین

عربستان امروزی به عنوان یک قدرت منطقه ای، با اصطکاک های تعریف شده با جمهوری اسلامی ایران و با نزدیکی معین با تل آویو و همراهی مشخص با ایالات متحده آمریکا مطرح است. نقاط اصطکاک ایران و عربستان و سبقه آن در دهه حاضر پیش روی همه است. درخواست ریاض برای حضور در مذاکرات برجامی و گروه مذاکره کنندگان قبل از برگزاری مذاکرات وین مطرح بود. از این جهت این شبه پیش می آید که ساز و کاری میانی بین ایران و گروه ۱+۵ در ارتباط با عربستان مورد عنایت قرار گرفته است. از همین رو مذاکرات تهران و ریاض به موازات مذاکرات وین آغاز می شود و در شرایطی که عربستان به طور رسمی به مذاکرات ۱+۵ نمی پیوندند، به عنوان یکی از کنشگران منطقه ای موثر بر حرکت ۱+۵ در ارتباط با ایران وارد عمل می شود. این یک فرضیه است که به دنبال اثبات یا نفی خود حرکت می کند؛ نشانگان موجود این نتیجه را به نمایش می گذارد که مذاکرات دو کشور، مذاکراتی است که می تواند اثر بسزا و شایسته ای را از آنچه که در وین انجام می شود از خود بجا بگذارد. انتشار فایل صوتی وزیر امور خارجه ایران و اشاره به رفتارها و کنش های تعریف شده هدفمند مسکو و ریاض در ارتباط با پرونده هسته ای ایران، اکنون پیش روی تحلیلگران قرار دارد و با توجه سابقه رفتارها و کنش ها در عرصه موجود منطقه ای و بین المللی با توجه به گزاره های مطرح شده این فرضیه را تقویت می کند که ۱+۵ با توجه به تجارب موجود در مذاکرات قبلی دریافته است که باید ادبیاتی را برگزیند که حساسیت های کند و ایجاد کننده اینرسی سکون در ارتباط با مذاکرات را کاهش دهد.

در همین راستا به جای اضافه کردن عربستان سعودی به گروه ۱+۵ و تبدیل آن به ۱+۶ مذاکرات موازی ایران و عربستان را حمایت و مورد استقبال قرار داده است. از طرفی روند مذاکرات ۱+۵ را از وضعیت تأثیرپذیری غیرمستقیم و مخرب در راستای تحرکات عربستان خارج کرده و از طرف دیگر عربستان نیز می تواند این اطمینان را حاصل کند که در بستر مذاکرات هسته ای وین، گفتگوهای مستقیم خود را با ایران به انجام می رساند تا در پرتو آن دو طرف بتوانند به نتایج سودبخشی دست یابند تا امکان پیشرفت در دور بعدی مذاکرات وین فراهم شود.

رویکردهای عربستان، اسرائیل و در حاشیه آن ترکیه، یکی از متغیرهای مداخه گر در مساله هسته ای و منطقه ای است. قدرت کلاسیک و سابقه ابرقدرتی ایران در منطقه سبب شده تا دیگر کنشگران در منطقه با دقت و تأمل بیشتری به این موضوع بنگرند و برنامه ریزی های استراتژیک خود را داشته باشند. ایران یک کشور تعریف شده نه تنها در نزد منطقه بلکه موثر بر گرانیگاه های قدرت بین المللی نیز بوده است. به گونه ای که ایران بارها تحت هجوم کشورهای متفاوت به واسطه گذار از یک نظم به نظمی دیگر در کانون های تاریخی متفاوت بوده است.

بنابراین آنچه امروز شاهدش هستیم این است که نوع ارتباط ایران با دیگر قدرت های منطقه ای و همچنین ارزیابی و ارزشیابی این روابط می تواند بر پرونده ای مانند پرونده هسته ای اثر مستقیم به جا بگذارد.

۳۱۰۳۱۱