برای بهبود گردشگری ایران چه سناریوهایی باید در پیش گرفت؟

فرید جواهرزاده در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به مقوله امنیت در گردشگری اظهار کرد: امنیت در گردشگری جزو پراهمیت‌ترین مقوله‌های این صنعت محسوب می‌شود و اهمیت آن از خدماتی که در این صنعت ارائه می‌شود نیز بیشتر است.

وی اضافه کرد: زمانی که به امنیت در این صنعت می‌پردازیم، منظور امنیت در حوزه سیاسی نیست؛ بلکه می‌تواند امنیت غذایی، بهداشتی، روانی و … نیز مد نظر باشد. همانطور که در دوران کرونا تمام مشاغل از این بیماری آسیب زیادی دیدند، واضح است که امنیت گردشگران به لحاظ جانی و بهداشتی در خطر بود و مشکلاتی که در دوران کرونا داشتیم به این مقوله از امنیت صنعت گردشگری مربوط می‌شود.

وی گفت: گردشگر زمانی سفر می‌کند که امنیتش پایدار و مقصدش امنیت داشته باشد. بسیاری از اوقات گردشگران به دنبال هتل ۵ ستاره و لوکس نیستند و حاضرند در یک چادر و یا اقامتگاه بوم‌گردی اقامت داشته باشند، به شرطی که امنیتشان تضمین شده باشد؛ در نتیجه امنیت یکی از مقوله‌های توسعه گردشگری است.

ایران ۴ سال است که وضعیت امنیتی گردشگری خوبی ندارد

رئیس انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران ادامه داد: با اتفاقاتی که پیش از کرونا در ایران داشتیم نزدیک به ۴ سال است که ایران به لحاظ امنیتی در حوزه گردشگری شرایط خوبی ندارد. از ابتدای سال جاری شرایط امنیتی در گردشگری ایران به سمت بهبود رفته بود و اقداماتی که دولت در خصوص بازگشایی مرزهای بین‌المللی و از سرگیری صدور ویزا انجام داد، شرایطی را به وجود آورد که در ۶ ماه نخست سال جاری وضعیت امنیتی گردشگری ایران رو به‌ بهبود بود و تمام شاخص‌های گردشگری شرایط بهتری را نسبت به سال‌های گذشته سپری می‌کرد. افزایش ضریب اشغال هتل‌ها، افزایش تورهای مسافرتی و افزایش تعداد گردشگران ورودی به ایران گواه بهبود شرایط گردشگری ایران بود.

وی یادآور شد: در عین حال مصادف شدن پاییز امسال با میزبانی جام‌جهانی در قطر، ایران به عنوان یکی از مقاصدی بود که می‌توانست گردشگر جذب کند اما متاسفانه به دلیل برخی ناکارآمدی‌ها و برنامه‌ریزی‌های اشتباه نتوانستیم از این فرصت استفاده کنیم.

آلارم‌های قرمز کشورهای اروپایی برای سفر به ایران

این استاد دانشگاه و کارشناس حوزه گردشگری عنوان کرد: طی ۲ ماه اخیر به واسطه آغاز ناآرامی‌ها شاهد صدور آلارم‌های قرمز و تلبیغات منفی توسط کشورهای اروپایی برای سفر شهروندان خود به ایران هستیم. در همین دوران که تجربه تلخی در حوزه میزبانی از گردشگران جام‌جهانی داشتیم، شاهد این هستیم که ناآرامی‌ها به مقوله ایران‌هراسی نیز دامن زده است.

جواهرزاده اضافه کرد: ایران‌هراسی یکی از موضوعاتی بوده که از دیرباز به عنوان بزرگ‌ترین چالش‌های گردشگری ایران مطرح است و دشمنان خارجی ما نیز همواره بر طبل ایران‌هراسی می‌کوبند. اتفاقات و حوادث اخیر ایران باعث شده گردشگرانی که علاقه شدیدی برای  سفر به ایران داشته‌اند، به واسطه تبلیغات منفی از سفر به کشور ما خودداری کنند. بنا به گفته مسئولین ذی‌ربط، حوادث اخیر ایران باعث شد تقریبا بیش از ۹۰ درصد تورهای گردشگری به ایران لغو شود؛ در نتیجه به دلیل بی‌ثباتی امنیت گردشگران شاهد آسیبی شدید به حوزه گردشگری هستیم.

وی افزود: فراز و فرود در این حوزه تنها مربوط به ایران نیست و مشابه این اتفاقات در سایر کشورهای دیگر نیز رخ داده است. کرونا یکی از مقولاتی بود که امنیت تمامی گردشگران را هدف قرار داده و کشورهای مختلف با آن مواجه شده و برای آن راه چاره پیدا کردند.

عضو شورای علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی گفت: همچنین می‌توان گفت که برخی از کشورها مناقشات و بی‌ثباتی‌های سیاسی را تجربه می‌کنند، با این وجود باید گردشگری خود را مدیریت کرده و از تعارضاتی که به وجود می‌آید رهایی پیدا کنند. در سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ شاهد بی‌ثباتی سیاسی در کشورهای مختلف عربی بودیم که باعث آسیب جدی به صنعت گردشگری آن‌ها شده بود.

جواهرزاده اضافه کرد: همچنین در سال ۲۰۱۶ نیز کودتایی در ترکیه به وجود آمد که منجر به کاهش ۳۰ درصدی ورود گردشگر خارجی به این کشور شد. مصر در سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ نیز به دلیل رخ‌دادهای سیاسی خود چند میلیون گردشگر خود را از دست داد. حتی در اروپا و در سال ۲۰۱۹ اعتراضات داخلی فرانسه در کاهش گردشگران ورودی به فرانسه تاثیرگذار بوده است؛ تمام این موارد نشان می‌دهد که کشورهای مختلف دنیا با این مقوله بیگانه نیستند و این اتفاقات و اعتراضات در تمام نقاط دنیا رخ می‌دهد.

وی تصریح کرد: در این شرایط ۲ سناریو وجود دارد. در سناریو نخست پیام‌های این اعتراضات را نباید کم‌اهمیت جلوه داد. باید پذیرفت که نادیده گرفتن این پیام‌ها بزرگ‌ترین اشتباه در صنعت گردشگری است و بایستی برای آن برنامه‌ریزی کرد. بدبینانه‌ترین حالت این است که شرایط را رها کرده و اعمال محدویت‌ها در پلتفورم‌های بین‌المللی و فعالیت‌ در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی باعث شود گردشگری ایران از بین برود.

وی بیان کرد: آماری که تاکنون منتشر شده نیز دال بر این است که بخش عمده نیروی انسانی در کسب‌وکارهای گردشگری از این صنعت خارج خواهند شد. این نیروها یا بیکار و اخراج می‌شوند یا باید شغل خود را تغییر دهند. بنابراین محتمل به نظر می‌رسد که وضعیت گردشگری ایران بدتر شده و باعث شود بی‌اعتمادی در سفر به ایران رشد بیشتری پیدا کند و در ادامه امکان بازگشت ما به شرایط مطلوب با تاخیر مواجه شود.

این استاد دانشگاه و کارشناس حوزه گردشگری با اشاره به راهکار دوم در خصوص مواجهه با حوادث اخیر ایران ابراز عقیده کرد: سناریو دوم این است که اصلاحات گسترده در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی داشته باشیم و اینترنت را آزاد کرده و امکان استفاده از پلتفورم‌ها را در اختیار عموم مردم و کسب و کارهای گردشگری قرار دهیم.

جواهرزاده گفت: رشد گردشگری در گرو دیجیتال مارکتینگ است. مراوده با جهان لازمه توسعه گردشگری است، علاوه بر اینکه مشکلات داخلی را حل می‌کند باعث ایجاد امنیت و اعتماد میان ایرانیان و خارجیان نیز می‌شود. بنابراین در جامعه جهانی اعتمادسازی آغاز شده و نگاه به ایران از زاویه مثبتی شکل می‌گیرد که حتی در کوتاه مدت شاهد تحول عظیم و مثبتی در حوزه گردشگری خواهیم بود.

وی عنوان کرد: البته در کنار این اقدامات برخی از فعالیت‌ها در جهت نرم‌افزاری توسط مدیران گردشگری ما باید انجام شود. در این حوزه باید اقداماتی از قبیل آموزش و آماده‌سازی بسترهای متناسب برای جذب گردشگر مانند هشتگ‌گذاری‌های مرتبط مانند «ایران امن»، «ایران زیبا» و شعارهایی از این دست و برگزاری تورهای اینفو یا تورهای آشناسازی برای خبرنگاران و افراد تاثیرگذار در حوزه گردشگری صورت گیرد تا فضای امن ایران دیده شده و به دنیا مخابره شود.

جواهرزاده ادامه داد: در نهایت حضور پررنگ و گسترده ایران در نمایشگاه‌های بین‌المللی گردشگری می‌تواند شرایط بهینه‌ای به وجود آورد تا گردشگری ایران به روزهای خوب خود بازگردد.

انتهای پیام