بازنگری عربستان در کمک‌های خارجی؛ دیگر خبری از چک سفید امضا نیست

روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی از تغییر در توزیع و پرداخت کمک‌های عربستان به کشورهای دیگر پرده برداشت و نوشت: عربستان اخیراً تغییر قابل توجهی در زمینه کمک‌های خارجی خود داشته است و به عنوان مثال علی‌رغم فرورفتن مصر در بحران اقتصادی، اما مقامات سعودی پیامی قاطعانه‌ای برای مصری‌ها ارسال کردند مبنی بر اینکه «دیگر خبری از چک سفید امضا نیست.»

این روزنامه گزارش داد: همزمان با سرازیر شدن درآمدهای نفتی، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، شروط بیشتری را برای چنین کمک‌هایی تعیین کرده است و بر اصلاحات اقتصادی مانند قطع یارانه‌ها و خصوصی سازی شرکت‌های دولتی پافشاری می‌کند.

کارن یانگ، محقق ارشد مرکز سیاست انرژی جهانی در دانشگاه کلمبیا به طور ویژه در خصوص موضع فعلی سعودی‌ها درباره مصر گفت: قبلاً گفته می‌شد مصر بزرگ‌تر از آن است که شکست بخورد و اما امروز موضع این است که مصر مسؤول اشتباهاتش است.

طبق این گزارش، پس از حمله روسیه به اوکراین که قیمت نفت را افزایش داد و خزانه تولیدکنندگان طلای سیاه را احیا کرد، عربستان سعودی به عنوان بزرگترین صادرکننده نفت خام جهان، سال ۲۰۲۲ را با ۲۸ میلیارد دلار مازاد بودجه به پایان رساند.

نیویورک تایمز در ادامه آورده است: علی‌رغم این دستاوردهای غیرمنتظره، مقامات سعودی می‌گویند که از ارائه کمک‌های بی‌پایان به کشورهای فقیر مانند مصر، پاکستان و لبنان و دود شدن این کمک‌ها خسته شده‌اند.

این رسانه همچنین نوشت: با این حال، این تغییر به این معنا نیست که کمک‌ها به کشورها متوقف شده است و عربستان همچنان در حال ارسال پول به خارج از کشور است، اما بسیاری از این اموال اکنون به سمت سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی برای کسب سود و نفوذ و راه‌اندازی صنایع جدید در داخل کشور، مانند صنعت خودروهای برقی سوق داده شده‌اند.

در این گزارش همچنین آمده است: دولت عربستان سعودی نقشی مشابه صندوق بین‌المللی پول دارد که به آن نفوذ بیشتری نسبت به گذشته در سیاست منطقه می‌دهد، چراکه کشورهای بزرگ‌تری مانند پاکستان به آن بدهکار هستند.

محمد الجدعان، وزیر دارایی عربستان ژانویه در مجمع اقتصادی داووس پایان دوره کمک‌های بلاعوض و بدون قید و شرط عربستان را اعلام کرد و گفت: ما به ارائه کمک‌های بلاعوض و سپرده‌های مستقیم بدون محدودیت عادت کرده‌ایم، اما اکنون در حال تغییر آن هستیم.

نیویورک تایمز در ادامه گزارش داد: عربستان سعودی در حال حاضر بر روی «توسعه بخش‌هایی غیر از نفت و تبدیل شدن به مرکزی برای طیف گسترده‌ای از مشاغل و همچنین فرهنگ» تمرکز کرده است. در همین راستا، این روزنامه آمریکایی اشاره کرد که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در حال ساخت مدلی است که سایر کشورهای عرب حوزه خلیج فارس مانند امارات و قطر سال‌ها پیش تا حدی برای افزایش نفوذ بین‌المللی خود آن را در دستور کار خود قرار دادند.

مارس گذشته، عربستان سعودی موافقت کرد که دو ماه قبل از انتخابات ترکیه، ۵ میلیارد دلار برای حمایت از بانک مرکزی این کشور با هدف حمایت از اقتصاد ترکیه فراهم کند. طبق گزارش نیویورک تایمز، این باعث شد که ترکیه پس از سال‌ها تنش به حوزه نفوذ عربستان سعودی نزدیک‌تر شود و این در حالی است که کمک‌های عربستان به دیگر کشورهای منطقه از جمله لبنان با تغییر اولویت‌های ریاض کاهش یافته است.

تمرکز محمد بن سلمان بر اصل “اول عربستان سعودی” است. سال گذشته میلادی، صندوق دولتی عربستان سعودی اعلام کرد که ۲۴ میلیارد دلار در مصر، عراق، اردن، بحرین، عمان و سودان سرمایه گذاری خواهد کرد. اما این حمایت مالی از طریق سرمایه گذاری به گونه‌ای است که به مقامات سعودی اجازه می‌دهد تا سود خود را در اولویت قرار دهند.

311311