با دستور و فرمان نمی‌شود عادی‌سازی کرد/ ما تئاتری‌ها به خاک سیاه نشسته‌ایم/در کرونا همه در یک جبهه بودیم

ندا ستاری: روز گذشته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرد: «از نظر دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هیچ مانعی برای برگزاری کنسرت‌ها نیست.» هرچند که وزیر در صحبت‌های روز گذشته خود به تئاتر اشاره نکرد اما نمی‌توان از شرایط سخت و دشوار این روزهای تئاتری و آینده آن به راحتی گذشت. قطب‌الدین صادقی در این باره گفت: «آینده تئاتر را نمی‌دانم چه می‌شود؟ اما حال تئاتر را می‌دانم چگونه است. حال تئاتر این است که فضای اجتماعی به شدت ناآرام، منقلب، بحرانی همراه با فشار و اختناق است. یعنی شرایط خوبی نیست. این شرایط اولین چیزی که به همراه دارد، عدم حضور اجتماعی است.»

این کارگردان تئاتر هنرمندان تئاتر را سرمایه‌های اجتماعی خواند و گفت: «رغبتی برای بیرون آمدن نیست. چرا که فضا، فضای نیست که احساس امنیت و همدلی منتقل کند. خشونت این روزها منتقل می‌شود و باعث می‌شود که آدم به فعالیت فکری و روشنفکرانه مثل دیدن تئاتر یا تولید تئاتر فکر نکند. اولین نیاز یک هنرمند امنیت و طیب خاطره از بین رفته است. در حال حاضر رغبت ندارم تئاتر ببینم و یا تئاتر کار کنم. بر مبنای این شرایط چه آینده‌ای را می‌توان برای تئاتر ایران متصور شد را نمی‌دانم.»

صادقی در رابطه با تاثیر شرایط روز بر هنرمندان و بازتاب آن در اثر هنری تصریح کرد: «حتما تاثیر می‌گذارد. در حال حاضر هم عده‌ای از هنرمندان می‌بینند، فکر می‌کنند، می‌نویسند و ایده پیدا می‌کنند. این روزها تبدیل به ذخیره‌ای عاطفی، فکر و هنری در هنرمند می‌شود. این اتفاقات مثل زهری در جان می‌نشیند و به زودی دهن باز می‌کند.»

بیشتر بخوانید:

وزیر ارشاد: از اهالی موسیقی، خواهش می‌کنم ، فعالیت‌های‌شان را آغاز کنند

نمی‌شود که هنر را روی هوا نگه‌دارند

او مسئولان را دعوت می‌کند تا متوجه تدوام این تلخی در آینده فرهنگ و کشور باشند: «این چیزی نیست که در ذهن مردم و هنرمندان فراموش بشود، هنرمندان می‌بیند و در ذهنشان نگه می‌دارند تا یک روز تبدیل به یک اثر هنری بشود. این روزها، ماجرای ساده نیست که تمام بشود. روح یک ملت از این روزها مریض شده، مردم و هنرمندان تشنه آزادی، تشنه عدالت و رفع تبعیض هستند.»

شفاف سازی در این روزها نکته دیگری است که صادقی به آن اشاره دارد: «یک مسئول شفاف حرف نمی‌زند و به حرف این جوان‌ها گوش نمی‌کند؛ حتی یک نفر. معلوم است این روزها فراموش نمی‌شود.»

صادقی شرایط این روزهای تئاتری را فاجعه خواند: «همه تئاتری‌ها بیکار هستند. تئاترهای روی صحنه مخاطب ندارند. کسانی که این روزها تئاتر اجرا می‌کنند به زور دعوت تعداد محدودی مخاطب به سالن آوردند.»

صادقی که سال‌ها پیش سالن خصوصی شانو را راه‌ اندازی کرده بود، درباره شرایط این روزهای سالن‌های خصوصی تئاتری گفت: «حدود ۳ماه است که سالن تعطیل است. کمر من بابت تامین اجاره و هزینه کارکنان بابت بیمه و حقوق بدون یک ریال درآمد شکسته است. ما تئاتری‌ها به خاک سیاه نشسته‌ایم. این تاوان چه چیزی است که ما پس می‌دهیم. چه کسی جواب ما را می‌دهد؟ چه کسی این ضرر مادی و معنوی را را برای ما جبران خواهد کرد؟»

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت وگوهای اخیر خود بر فضای آرام و دعوت از هنرمندان به کار صحبت کرده است. صادقی حرف‌های محمدمهدی اسماعیلی را عادی سازی فضا خواند و گفت: «آنها دوست دارند که عادی‌سازی کنند. چرا قبلا از این شرایط صحبت نکرده‌اند. شرایط عادی نیست. با دستور و فرمان نمی‌شود عادی‌سازی کرد. زمینه‌های اجتماعی، ریشه‌های دارند که باید حل شود، باید به مردم شور زندگی بدهند، باید امید به آینده به مردم بدهند.»

او حضور مشاورهای آگاه در کنار مدیران خصوصا وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی را ضروری خواند و افزود: «وزیر نیازمند به ۴ تا کارشناس نخبه و متفکر دارد تا در اطاق فکر به او راهنمایی ارائه دهند. دستور العمل از بالا برای هنرمندان کارایی ندارد. تخیل و آزادی از عناصر لایتجزای عالم فرهنگ و هنر است. با فرمان و دستورالعمل، هنر به وجود نمی‌یاید.»

دوسال گذشته برای تئاتر هم فضای خوبی نبود، کرونا باعث بسته شدن سالن‌های تئاتری و بیکاری هنرمندان شد. صادقی درباره تشابه این روزهای تئاتر و روزهای درگیری تئاتر با کرونا گفت: «در کرونا همه در یک جبهه بودیم. همه در یک کشتی نشسته بودیم و سرنوشت همه بهم وابسته بود و باید از جان و زندگی هم دفاع می‌کردیم. کوچک و بزرگ، بالا و پایین، دولتی و مردمی نداشت. اما در حال حاضر یک شکاف بزرگ اجتماعی وجود دارد. اقلیتی در جامعه اکثریتی را انکار می‌کند و علاوه برآن جانشان را هم می‌گیرند و کوتاه نمی‌آیند و یک قدم برای آشتی برنمی‌دارند و فکر می‌کنند با خشونت می‌توانند مسئله را حل کنند.»

۵۷۵۵