الکاظمی به‌دنبال حمایت صدر و واشنگتن؛مقتدی به دنبال حمایت آمریکا؟!

مهسا مژدهی: به نظر می رسد که مشکلات سیاسی در بغداد بزرگ تر از آنند که تا پیش از موعد انتخابات پارلمانی ، حل و فصل شوند.عراق انتخابات پارلمانی زودهنگامی را در پیش دارد که قولش را مصطفی الکاظمی به محض رسیدن به قدرت داده بود. دولت او که بر آمده از تظاهرات خیابانی در پاییز 98 است، به عراقی ها قول داده تا انتقال قدرت در پی این انتخابات اتفاق بیفتد. اما در عراق دشواری های بسیاری از نظر سیاسی، اجتماعی و اقتصادی وجود دارد و نا به سامانی ها باعث شده تا بسیاری بپرسند ایا امکان برگزاری یک انتخابات ارام و قابل اعتماد وجود دارد؟

در خبرآنلاین با صباح زنگنه، کارشناس مسائل خاورمیانه به گفتگو نشسته ایم:

ما امسال شاهد برگزاری انتخابات زودهنگام در عراق هستیم. این در حالیست که وضعیت سیاسی و امنیتی در عراق دشوار به نظر می رسد. دولت الکاظمی تا چه اندازه اماده برگزاری این انتخابات است؟

انتخابات عراق در تاریخ 10/10/2021 برگزار می شود. تعیین این تاریخ توسط نخست وزیر فعلی و با حمایت آقای برهم صالح رییس جمهور و تایید اولیه پارلمان صورت گرفت و اعلام شد. جریان های متعددی در عراق وجود دارند. برخی از آنها موافق برگزاری انتخابات در این تاریخ اند و آن را وظیفه دولت اقای کاظمی می دانند که با وعده برگزاری انتخابات زود هنگام رای اورد و عادل عبدالمهدی را کنار گذاشت. جریان های دیگری هم هستند که معتقدند این انتخابات نمی تواند در آن تاریخ برگزار شود، چرا که هنوز مقدماتش کاملا حاضر نشده. از این مقدمات نوع تقسیم بندی شهرها با توجه به تغییر قانون انتخابات و تغییرات شهرها و روستاها و نوع انتخاب به جای برگزاری انتخابات به صورت فهرستی، و یک لیست مشترک نیست و افراد به صورت منفرد معرفی خواهند شد ورای خواهند گرفت. این ها نیازمند اقدامات فنی زیادی در تفکیک شهرها و مناطق است که وظیفه وزارت کشور و سازمان امار عراق است و خودش هم نیازمند بودجه های زیادی است.

در شرایطی که الان عراق دارد که دچار مشکلات عدیده اقتصادی و درگیری های سیاسی است، احتمال برگزاری انتخابات امن چقدر است؟

این مساله یکی از بحث هاست که مشکل بزرگی به نظر می رسد. بحث بعدی اما این است که در عراق مساله امنیتی یک مساله جدی است و هر از گاهی هم یا داعش یا برخی از ترورهای متفرقه در شهرهای مختلف انجام می گیرد و این اقدامات به نوعی امنیت انتخابات را زیر سوال می برد. مشکل بعدی این است که ایا رای گیری مبتنی بر ارائه کارت ملی که کارت شناسایی و معمولی است، انجام می شود یا با کارت بایومتری با مشخصات اثر انگشت و اطلاعات دقیق بیولوژیک. انجام و تهیه کارت های بایومتریک پروژه بسیار گسترده ای است و دستگاه های زیادی لازم دارد و فهم و درک و پذیرش این کار توسط مردم یک بحث جدی است و تا حالا به نظر نمی آید که بیشتر از پنجاه درصد جمعیت عراق چنین کارت هایی داشته باشند. در نتیجه موضوع تقلب در انتخابات از سوی جریان هایی مطرح است. از طرف دیگر نمایندگان فعلی مجلس مایل نیستند که دوره شان زودتر تمام شده و از امتیازات نمایندگی محروم شوند. برای همین به هر وسیله ای شده سعی می کنند انتخابات را به تعویق بی اندازند.

وضعیت گروه های سیاسی حالا که انتخابات در عراق نزدیک است چگونه به نظر می رسد؟

برخی از جریان های سیاسی مانند جریان صدر از همین حالا مدعی است که در تشکیل دولت اینده باید نخست وزیری تعیین شود که توسط گروه مقتدی صدر مورد قبول و متمایل به این گروه باشد. این سخت و اقدام مخالفت بقیه گروه های را با خودش داشته است. یکی دوبار هم نیروهای مسلح مقتدی صدر در بغداد و… مانور نظامی هم انجام دادند و به خیابان ها امدند و با سلاح نمایش قدرت دادند. این نشان می دهد که انتخابات می تواند تحت فشار و بر اثر زور  و قدرت نظامی گروه مقتدی صدر قرار بگیرد و برای بقیه گروه های سیاسی مشکلاتی ایجاد شود یا آنها وادار شوند تا دست به اقدامات نظامی بزنند.

این اوضاع در عراق وجود دارد. امریکا و سازمان ملل به نحوی در تنظیم مقدمات انتخاباتی و بسیج گروه های محلی یا تیم های رسانه ای اقداماتی انجام می دهند تا  به لحاظ ذهنی و روانی همچین فضایی ایجاد کرده و جامعه را به سمت خاصی سوق دهند. سازمان ملل ابزاری شده در دست امریکا که در تنظیم و نظارت انتخابات قصد دارد به طور جدی وارد شود و معنی این کار حمایت از گروه های سیاسی ای خواهد بود که از امریکا حمایت می شوند و به این کشور گرایش دارند. چنین وضعیتی فضا را به شدت مغشوش می کند. ادعای گروه های کرد و اهل سنت هم هست که هرکدام خواسته های خاصی دارند. اهل سنت به دنبال تقویت فضای فدراسیونی در عراق اند و می خواهند تا منطقه غرب عراق را با اختیارات و امکانات بیشتری ایجاد کنند. این تصویر کلی این کشور است.

وضعیت دولت الکاظمی الان و بعد از انتخابات چطور خواهد بود؟

دولت الکاظمی برآمده از تظاهرات سال قبل است و این اعتراضات خودش موجی از تشکلات ان جی او راه انداخته که بنا بود این تشکل ها جایگزین احزاب سنتی عراق شوند و به جای آنها عمل کنند و جامعه را آنها در دست بگیرند. الکاظمی هم مدتی به دنبال تشکیل یک حزب راه افتاده بود. اما اخیرا از ادامه کار منصرف شده و افرادی که مدیران و تشکیل دهندگان بودند، منشعب شده اند و چند شعبه شده اند. عده ای پشت الکاظمی پنهان شده اند و سعی می کنند تا او را به سمت های خاصی ببرند. اما قرار نیست که او بعد از راه اندازی انتخابات همچنان نخست وزیر بماند. مگر اینکه یک زد و بندی با مقتدی صدر یا گروه های دیگر داشته باشد یا امریکایی ها از او حمایت کنند. 

نشریه اکونومیست به تازگی گزارشی منتشر کرده که در آن ادعا می شود مقتدی صدر به امریکایی ها نزدیک شده. ایا چنین چیزی در شرایط فعلی و با توجه به رویکرد این فرد وجود دارد؟

سیاست که عالم امکان است و همه چیز ممکن است. گرچه به صورت مستقیم ممکن است صدر با امریکایی ها ملاقات نکند اما افرادی دور و برش هستند که می توانند با واشنگتن زد و بند کنند و در طول یکی دو سال اخیر عملا نیروهای وابسته به او هیچ گونه عملیاتی یا مخالفتی با نیروهای امریکایی از خود نشان نداده اند و این خود می تواند سیگنالی از صدر به امریکایی ها باشد که دیگر قصد درگیری با انها را ندارند. صدر حتی نیروهایی که با امریکایی ها و حضور آنها در عراق مخالف بودند هم سر شاخ شده است. از این نظر می توان گفت که احتمال چنین اتفاقی با نزدیک شدن به انتخابات وجود دارد.

>>> این مطالب را هم بخوانید:
الکاظمی وضعیت نامزدی خود در انتخابات را مشخص کرد
افشای مذاکرات محرمانه در عراق
مقاومت عراق،آمریکا را رسما تهدید کرد؛خارج نشوید حمله می‌کنیم

312 310