اعداد باورنکردنی مالیات در سینمای جهان

روزنامه فرهیختگان – عاطفه جعفری: دو هفته پیش بود که محمدباقر نوبخت خیال اهالی فرهنگ و هنر را راحت کرد و گفت دیگر خبری از مالیات گرفتن از این صنف نیست. این خبر واکنش‌های زیادی در پی داشت، در شبکه‌های اجتماعی عکس‌های مختلف کنار هم قرار می‌گرفت که یک کارگر با کمترین درآمد باید مالیات بدهد، اما سلبریتی‌ها نه.

البته کسانی که این مصوبه را تصویب کردند هم برایش دلیل و برهان داشتند و می‌گفتند کسانی که درآمد میلیاردی دارند، بخش کوچکی از جامعه هنری هستند. در این گزارش به این موضوع پرداختیم که سازوکار پرداخت مالیات چهره‌های مشهور سینمایی در کشور‌هایی مثل آمریکا، فرانسه، ایتالیا، انگلستان، اسپانیا، سوئیس، سوئد و آلمان چگونه است.

دوست دارید کجا کار هنری کنید؟ آمریکا یا اروپا

در آمریکا برای گرفتن مالیات بالاترین و پایین‌ترین درصد داده می‌شود، یعنی مالیات حد بالا و پایین دارد با توجه به درآمدی که افراد دارند. مالیات‌ها از سوی دولت‌های فدرال، بیشتر ایالات و برخی دولت‌های محلی بر درآمد خالص افراد و ابرشرکت‌ها وضع می‌شوند. بر درآمد شهروندان هم مالیات وضع می‌شود. جالب اینکه آمریکا یکی از تنها دو کشور جهان است که اگر شهروندانش مقیم آمریکا هم نباشند، باید مالیات بدهند و مبنای این پرداخت مالیاتی درآمد شهروند آمریکایی است.

البته این دریافت مالیات، ایالت به ایالت متفاوت است. از طرف دیگر اگر شما شهروند خوبی باشید و همیشه مالیات تان را بدهید، تخفیف‌هایی هم شامل تان می‌شود، حالا اگر هنرمند باشید این تخفیف‌ها بیشتر می‌شود، مثلا برای ساخت پروژه سینمایی «بابل»، به دست اندرکاران این پروژه پیشنهاد شد اگر بخش‌هایی از فیلم را در ایالت کالیفرنیا بسازند، برایشان تخفیف‌های مالیاتی درنظر می‌گیرند. از این مدل تخفیف‌ها برای هنرمندان وجود دارد، اما همه این‌ها درصورتی است که مالیات‌ها به موقع پرداخت شود.

فرض کنید که شما یکی از هنرمندان ساکن در کشور آمریکا هستید. باید مثل سایر شهروندان ماهانه از درآمدتان مالیات پرداخت کنید، در پایان سال هم باید یک اظهارنامه مالیاتی پر کنید و حساب هایتان هم چک می‌شود. اما اگر در حین چک شدن حساب، مشخص شود که شما درآمدتان کم بوده و مالیات پرداخت کرده اید، همان مقدار مالیات به حساب تان برمی گردد. در بین کشور‌های اروپایی، شاید فرانسه از آن کشور‌هایی باشد که مالیات‌های سفت و سختی را برای شهروندانش وضع کرده است و البته برای هنرمندان این کشور که گاهی زیاد بودن مالیات‌ها باعث شده تا آن‌ها از فرانسه به کشور‌های دیگر بروند و تن به مالیات گزاف ندادند.

جالب است که این شیوه سفت و سخت قانون مالیاتی در فرانسه فقط مختص شهروندان فرانسوی نیست، بلکه مهاجران هم با قوانینی که برای شان حاکم است باید مالیات پرداخت کنند. شاید جالب باشد بدانید که در میان هنرمندان سراسر دنیا، هنرمندان هندی کم و بیش خودشان برای پرداخت داوطلب می‌شوند. این در حالی است که در هندوستان هم افراد با درآمد بیشتر، باید مالیات بیشتری بدهند.

فرار از فرانسه

ژرارد اگزاویه مارسل دوپاردیو، یکی از سرشناس‌ترین هنرپیشگان سینمای فرانسه و جهان است و نقش‌های ماندگاری، چون کریستف کلمب در فیلم فتح بهشت (۱۹۹۲) به کارگردانی ریدلی اسکات را در کارنامه خود دارد. از سال ۲۰۱۳ در فرانسه قانون مالیاتی تصویب شد و شهروندانی که درآمد بیش از یک میلیون یورو دارند باید ۷۵ درصد مازاد درآمد خود را به عنوان مالیات به دولت بدهند. در حالی که همین میزان مالیات در بلژیک ۵۰ درصد بود.

به همین دلیل دوپاردیو که به سال‌های اوج بازیگری و درآمد رسیده بود به شهر نیچن که در مرز بلژیک و فرانسه و در خاک بلژیک است، نقل مکان کرد و سپس عازم روسیه شد و تابعیت این کشور را پذیرفت. در پی این عمل وی، رئیس جمهور وقت فرانسه، فرانسوا اولاند این عمل او را حقارت آمیز خواند. او در واکنش به این سخن اولاند گفت: «من فرانسه را ترک می‌کنم به این دلیل که از نظر شما افراد موفق، خلاق و با استعداد باید تنبیه شوند.»

عاقبت فرار اسکورسیزی

مارتین اسکورسیزی، کارگردان، فیلمنامه نویس، تهیه کننده و هنرپیشه ایتالیایی-آمریکایی فیلم و سینماست. کارگردانی که عنوان دار تمامی جوایز معتبر سینمایی دنیا ازجمله اسکار، گلدن گلوب، بفتا، انجمن اتحادیه کارگردانان آمریکا، جشنواره کن و جشنواره فیلم ونیز است. اما اسکورسیزی هم یک ماجرای جنجالی درخصوص فرار مالیاتی داشته است، او در ولنتاین سال ۲۰۱۱ مجبور به پرداخت مالیات سه میلیون دلاری به دلیل مالیات معوق، سود و جریمه مربوط به آن شد. اسکورسیزی همچنین در سال ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ نیز مجبور به پرداخت دو میلیون دلار مالیات شده بود که البته همه این‌ها را پرداخت کرده است.

آیا اصغر فرهادی مالیات می‌دهد؟

دو فیلم «فروشنده» و «جدایی نادر از سیمین» از جمله فیلم‌هایی پرجایزه اصغر فرهادی است که اتفاقا در ایران ساخته شده است. او تجربه فیلمسازی در خارج از کشور را هم داشته است. فیلم «همه می‌دانند» محصول مشترک اسپانیا، فرانسه و ایتالیا است که فروش جهانی آن تا رقم ۱۸ میلیون دلار بوده است. البته این فیلم با بودجه ۱۲ میلیون دلار ساخته شده است و می‌توان گفت جزء آثار ضررده سینمای جهان بوده است.

با وجود اینکه رقم قرارداد اصغر فرهادی برای این فیلم اعلام نشده، اما قطعا فرهادی همان طور که از پرداخت مالیات در ایران معاف است در کشوری همچون فرانسه این گونه نیست و باید تا ۶۰ درصد درآمد شخصی اش را برای مالیات بپردازد. این نکته درمورد کشوری همچون اسپانیا هم صدق می‌کند. ۵۶ درصد از درآمد شخصی افراد مشمول دریافت مالیات خواهد بود.

این نکته درمورد سایر بازیگرانی که در کشور‌های غیر از ایران فعالیت می‌کنند نیز صدق می‌کند. مثلا پیمان معادی که این روز‌ها جزء بازیگران پردرآمد سینمای ایران است هم در سال‌های اخیر در فیلم‌های هالیوودی همچون «۶ Underground» بازی کرده است و واضح است که از معافیت مالیاتی در آمریکا برخوردار نیست. مالیات بر درآمد شخصی در آمریکا حدود ۴۰ درصد است.

پرداخت مالیات برای کمک به کشور

آمیتا باچان یا همان «ویجی»، فوق ستاره محبوب فیلم‌های سینمایی کشور هند که با لقب «بی بزرگ، Big B» و پادشاه سینمای هند شناخته می‌شود، با پرداخت ۷۰ کرور معادل ۱۰ میلیون دلار به عنوان مالیات به دولت هند، عنوان بیشترین مالیات دهنده صنعت سینما در سال ۲۰۱۹- ۲۰۱۸ لقب گرفت. پیش از این سلمان خان بازیگر فیلم سینمایی «سلطان» با ۵/۴۴ کرور مالیات در سال ۲۰۱۸ این عنوان را کسب کرده بود. آکشی کومار نیز که چندین سال با ۵/۲۹ کرور بیشترین مالیات دهنده هند محسوب می‌شد، از سال ۲۰۱۷ دیگر نتوانسته به این عنوان دست پیدا کند. وکیل آمیتا باچان اعلام کرد این پول که مبلغ بالایی محسوب می‌شود، کمک زیادی به کشور و درنهایت به مردم خواهد کرد.

سرمایه گذاری پرحاشیه

رابی ویلیامز، خواننده پرفروش بریتانیایی در فهرست دریافت کنندگان نشان ملکه الیزابت جای داشت و قرار بود نشان OBE را دریافت کند که گفته شده به خاطر مشکلات مالیاتی نام او خط خورده است. این خواننده ۴۵ ساله هم برای خدماتش به امور خیریه و هم به دلیل موفقیت هایش به عنوان یک خواننده پاپ، در فهرست دریافت کنندگان نشان افتخار سال ۲۰۱۹ جای گرفته بود. قانون مدنظر قرار دادن فرار مالیاتی، اندکی پس از اعلام اسامی دریافت کنندگان نشان سلطنتی سال ۲۰۱۹ اعلام شده بود.

دیوید کامرون اگرچه از این خواننده به دلیل اینکه در انتخابات ۲۰۱۰ از توری‌ها حمایت کرده بود، انتقاد کرده، اما گفته فرار مالیاتی او اشتباه بوده است. با این حال نخست وزیر پیشین گفت به دلیل فعالیت‌های خیریه ویلیامز، باید به او اجازه داده می‌شد تا این نشان را دریافت کند. ویلیامز که پرفروش‌ترین خواننده سولوی بریتانیاست، سال ۲۰۱۵ یکی از ۱۴۰ سلبریتی‌ای بود که به یک برنامه سرمایه گذاری مرتبط شد. گفته شد او دو میلیون پوند در یک شرکت رسانه‌ای که به محصولات فرهنگی کمک می‌کرد سرمایه گذاری کرده است تا از پرداخت مالیات فرار کند.

فرار مالیاتی خواننده

جودی گارلند، بازیگر و خواننده آمریکایی بود. لیزا مینلی دختر اوست. او به خاطر نقش آفرینی در فیلم‌های بسیاری از جمله «جادوگر شهر آز» و «بی تجربه ها» شهرت یافت. نکته جالب در مورد او این است که در سال ۱۹۶۶ با فرار مالیاتی روبه رو شد و جریمه بسیاری پرداخت کرد.

حضانت فرزند خنثی کننده مالیات

قصه زندگی و ازدواج دو بازیگر مشهور هالیوود «آنجلینا جولی» و «برد پیت» در رسانه‌های جهان تبدیل به یکی از افسانه‌های قرن جدید شده بود. فضاسازی‌ای که بعد از مدت کوتاهی با جدایی این دوبازیگر سروشکل دیگری به خود گرفت. آنجلینا جولی در دوران زندگی با پیت صاحب ۶ فرزند شد که سه نفر از آن‌ها را به سرپرستی گرفت و سه نفر دیگر حاصل ازدواج این دو نفر بودند.

آنجلینا جولی پس از طلاق و بعد از جنجال‌هایی که به پا شد از جمله شکایت برای بازداشت همسر سابقش برد پیت، ظاهرا به این توافق رسیدند که بچه‌ها به صورت دائم تحت سرپرستی جولی باشند. به گزارش فوربس، واگذاری حضانت بچه‌ها به جولی فرآیند پیچیده‌ای داشت، ضمن اینکه حضانت بچه‌ها توسط جولی، خنثی کننده مالیات هم بود.

البته فعالیت‌های اجتماعی هنرمندان هالیوود یکی دیگر از روش‌هایی است که آن‌ها را از پرداخت مالیات معاف می‌کند. آنجلینا جولی از سال ۲۰۰۱ از سوی کمیسریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، به عنوان سفیر حسن نیت تعیین شده و با مسافرت به نقاط دورافتاده جهان به فعالیت در زمینه حفظ حقوق آوارگان و پناهندگان مشغول است.

فروختن خانه برای پرداختن مالیات

در سال ۲۰۰۹ سازمان خدمات درآمد داخلی آمریکا اعلام کرد نیکلاس کیج، بازیگر مشهور آمریکایی، ۶/۶ میلیون دلار مالیات معوق دارد که باید پرداخت کند. این رقم تا پایان همان سال به ۷/۶ میلیون دلار افزایش یافت. این رقم مجموع بدهی کیج برای سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۹ بود و درنهایت کیج مجبور شد در سال ۲۰۱۲ بدهی مالیاتی خود را صاف کند. این بازیگر مشهور آمریکایی برای پرداخت بدهی مالیاتی خود مجبور شد چند خانه ویلایی و حتی فسیل مربوط به جمجمه یک دایناسور را که پیشتر خریداری کرده بود، بفروشد. وی بعد‌ها گفته بود که مالیاتش حدود ۱۴ میلیون دلار بوده که پس از ارزیابی مجدد نهایتا با پرداخت ۶ میلیون دلار سر و ته قضیه را هم آورده است.

جریمه مالیاتی برای خواننده آمریکایی

مارکو آنتونیو مونیز که با نام مارک آنتونی شناخته می‌شود، خواننده، آهنگساز و بازیگر پورتوریکویی – آمریکایی است که همواره از او به عنوان یکی از بهترین خوانندگان سبک سالسا نام برده می‌شود. آنتونی دو بار با مشکلات مالیاتی مواجه شد. یک بار در سال ۲۰۰۷ محکوم به پرداخت ۲.۵ میلیارد دلار مالیات به نیویورک و یک بار هم در سال ۲۰۱۰ محکوم به پرداخت جریمه مالیاتی ۳.۵ میلیون دلاری شد.

جریمه فرار از مالیات

لیندسی مورگان (دی) لوهان دورگه ایتالیایی و ایرلندی، بازیگر، مانکن و خواننده پاپ آمریکایی است. وی یکی از چهره‌های سرشناس هالیوودی و زندگی اش پر از حادثه و حاشیه‌های گوناگون است. او در سن ۱۷ سالگی جذاب‌ترین ستاره سینمای هالیوود لقب گرفته است و در سال ۲۰۰۸ رده نهم مجله ماکسیم را در برترین‌های سال از آن خود دارد. در سال ۲۰۱۷ لوهان محکوم به پرداخت ۲۰۰ هزار دلار مالیات شد. این مبلغ شامل جریمه مالیاتی جمع شده او از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ بود.

پیگرد قانونی برای بازیگر معروف

جان جوزف تراولتا، بازیگر و خواننده آمریکایی است. او در دهه ۱۹۷۰ با ایفای نقش در سریال تلویزیونی «خوش آمدی کوتر» و فیلم‌هایی مانند تب شب یکشنبه و گریس شناخته شد. تراولتا در سال ۱۹۹۴ با بازی در فیلم «داستان عامه پسند» اثر کوئنتین تارانتینو، به شهرت بسیاری دست پیدا کرد و نامزد جوایز اسکار و گلدن گلوب شد. از مهم‌ترین فیلم‌هایی که وی در آن‌ها بازی کرده، می‌توان «پسری در حباب پلاستیکی»، «فرار از مرگ»، «چشمان یک فرشته»، «شهر دیوانه»، «خط باریک سرخ»، «تغییر چهره»، «اسپری مو» و «گراز‌های وحشی» را نام برد. تراولتا دو بار برای بازی در فیلم‌های «تب شب یکشنبه» و «داستان عامه پسند» نامزد دریافت جایزه اسکار شد. همچنین او یک بار برنده جایزه گلدن گلوب و دو بار برنده جایزه امی شده است. تراولتا بعد از چند بار شکست در راه اندازی شرکتش با مالیات پرداخت نشده سنگین مواجه شده و مجبور شد حدود ۶۰۰ هزار دلار بپردازد. او به خاطر این مشکلات چند بار تحت پیگرد قرار گرفت.

بین ۴۰ تا ۶۰ درصد از این رقم دستمزد مشمول مالیات می‌شود