از شب یلدا تا صبح وفاق

ایرانیان در بطن فرهنگ دیرپای خویش، حامل تمدنی پربار هستند که برغم فراز و نشیب های گوناگون در همه اعصار، همچنان همبستگی خویش را حفظ کرده اند و نقطه کانونی علت ایستادگی ما در برابر حوادث مختلف، وجه اجتماعی اعتقادات، رسوم و سنت های حسنه ماست که در سراسر کشور عزیزمان از شمال تا جنوب، از شرق تا غرب، از تبریز تا کرمان و سیستان، از شیراز و اصفهان تا قزوین و همدان، از قم و مشهد تا آبادان و بندرعباس و در یک کلام جای جای این مرز پرگهر جاری و ساری است.

آنچه امروزه تحت عنوان میــراث فرهنگــی ناملمــوس نام برده می شود، بر همین بنیان وجــه اندیشه­ای و حیــات اجتماعــی ملت ها بنا نهاده شده که منشأ هویتی و اصالت انسان ها به شمار می آید. میراث ناملموس یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین عوامل وحدت مردم از هر گروه، قوم و زبان و عامل پیوند دهنده و تداوم هویت قومی و ملی ما ایرانیان در پهنه جغرافیای ایران و حوزه های فرهنگی آن است. خوشبختانه میراث ما ایرانیان بر دو بال ایرانیت و اسلامیت استوار گشته و از رهگذر همنشینی این دو وجه ظرفیت هایی منحصر به فرد در فرهنگ ما ایرانیان ایجاد شده است. تعامل بین آیین های دینی و جشن های ملی، پیوندهای فرهنگی عمیقی را رقم زده که طوفان حوادث گوناگون، درخت تنومند فرهنگ غنی ایرانی اسلامی را همچنان پابرجا نگاه داشته است. ایرانیان همچنان که در عاشورا و اربعین و رمضان، عشق و علاقه خود را به پیامبر گرامی اسلام و خاندان ایشان ابراز می دارند، در نوروز و یلدا و سایر آیین های ملی ما، پیام مهر و دوستی و صلح طلبی این سرزمین را به منصه ظهور گذاشته و به گوش جهانیان می رسانند..

جشن یلدا که از دیرباز و طی قرون متمادی در پایان پاییز، در میان خانواده های ایرانی برپا شده، یکی از نمادهای دلنشین همنشینی باورهای اعتقادی و روحیه مهرورزی ما ایرانیان است. این جشن یکی از کهن ترین و زیباترین آیین های ایرانی است که نه تنها برای ما ایرانی ها، بلکه برای دنیا هم نمادی از فرهنگ غنی، درخشان و نشان دهنده پیوند عمیق جامعه ایرانی با آداب و رسوم فرهنگی و اجتماعی و همین طور عامل حفظ پیوند ناگسستنی و عمیق با آفرینش و طبیعت است. شب یلدا، طولانی ترین شب سال نقطه پایان تاریکی ها و تولد خورشید روشنایی بخش و گرماآفرین است. پایان ظلمت و آغاز مهربانی، پایان سختی ها و آغاز گشایش ها، همچنان که در کلام الهی خداوند به آخرین فرستاده خود بشارت می دهد: «ان مع العسر یسرا» و در فرهنگ  ما ایرانیان چنین ثبت شده که: «پایان شب سیه، سپید است». اهمیت یلدا در باور ما وقتی بیشتر می شود که این آیین پا را فراتر از مرزها می گذارد و در سایر کشورها از جمله اروپا هم تاثیرگذار بوده است. به طوریکه این واقعه با تولد حضرت عیسی(ع) هم پیوند زده شده است و این بدان معناست که فرهنگ ایرانی از قدرت تعامل و دوستی و وفاق حداکثری برخوردار است.

 رسومی که برای بزرگداشت این شب به ما رسیده، همه و همه نشان از حکمت و معرفت بالای ایرانیان دارد. از دورهمی خانواده و تکریم بزرگان تا حافظ خوانی و تفال به لسان الغیب، و میوه هایی که برای این شب انتخاب شده: انار، هندوانه، سیب و … که تشابه رنگی به طلوع نور خورشید دارند، جلوه های بینظیری از تاریخ کهن این سرزمین را رقم زده و امتزاج آن با نیایش به محضر حضرت پروردگار و طلب نور و روشنایی و رهایی از ظلمت و تاریکی، رنگی دوچندان بدان بخشیده است. پیام یلدا اینست که شب هم در اوج و بلندای خود تمام می شود و سپیده فجر را در نهایت فرا می خواند.

کوتاه سخن اینکه اگر انسان بخواهد ریشه و اصالت فرهنگی خود را در زندگی امروزی حفظ نماید و یک زندگی خردمندانه و با معنا داشته باشد، ناگزیر از رجعت به هویت خویشتن و بهره مندی از فرهنگی است که در فضا و بستر آن رشد و پرورش یافته است. فرهنگی که مهر و دوستی و وفاق سرلوحه آن است و با امیدواری، همبستگی و انسجام بر تیرگی ها غلبه می کند.

۵۷۵۷