ارائه دستورالعمل ارتقای «کد عملیاتی برای اطلاعات نادرست»

راهنمای مزبور، اولین نمونه در نوع خود در دنیا می‌باشد که به عنوان چراغ راهی معتبر برای اتحادیه اروپا محسوب می‌شود و از آن می‌توان به عنوان ابزاری موثر و کارا در برخورد با اطلاعات غلط در بازار سرمایه اروپا استفاده کرد. لازم به توضیح است که «کد عملیاتی برای اطلاعات نادرست» در واقع آیین‌نامه‌ای است که در سال 2018 تصویب شد که طبق ارزیابی‌های انجام شده در سال 2020 کمیسیون اتحادیه اروپا، از کاستی‌های متعددی برخوردار بود.

بنابراین راهنمای مزبور، انتظارات کمیسیون اتحادیه اروپا را که ارائه تعهدات موثر و پیش‌بینی مشارکت گسترده‌ای از سوی امضاکنندگان است، را به وضوح تبیین می‌کند.

وجود چارچوب نظارتی موثر و «شاخص‌های عملکردی (Performance Indicators)» بیان شده در این راهنما، امضاکنندگان آن را ملزم می‌کند تا انگیزه‌های مالی را نسبت به انتشار اطلاعات نادرست کاهش دهند. همچنین دست کاربران فعال را نسبت به اعلام و یا پیشگیری از انتشار اطلاعات نادرست باز می‌گذارد. علاوه بر آن «شاخص‌های عملکردی» اعلام شده در این راهنما موجب می‌شود تا از یک سو مشارکت مثمرثمرتری با «واقعیت‌سنج‌ها» (Fact-checkers) درکشورهای عضو اتحادیه اروپا بوجود آید و از سوی دیگر چارچوب مشخصی برای دسترسی به داده‌ها جهت بررسی محققان فراهم شود. (توضیح اینکه شاخص‌های عملکردی یا شاخص‌های کلیدی عملکرد، در واقع همان پارامترهای قابل اندازه‌گیری برای عملکرد است که به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد تا فرایند دستیابی به اهداف سازمانی را تعریف و اندازه‌گیری کنند. به عبارت ساده‌تر، زمانی که یک سازمان، مأموریت خود را تحلیل کرده باشد و همه ذینفعان مشخص شده و اهداف سازمانی نیز تعریف شده باشند، ابزاری برای اندازه‌گیری میزان دسترسی به این اهداف لازم است، که «شاخص‌های کلیدی عملکرد»، این ابزار را فراهم می‌نمایند. در واقع شاخص عملکرد می‌تواند منعکس‌کننده فاکتورهای حیاتی موفقیت یک سازمان باشد، که این پارامترها از هر سازمانی به سازمان دیگر متغیر هستند.)

به عبارتی واقع‌بینانه‌تر، می‌توان گفت که راهنمای مزبور، به عنوان دستورالعملی قدرتمند، پایدار و انعطاف‌پذیر در راستای پشتیبانی علیه اشائه و گسترش اطلاعات نادرست در بازار سرمایه اتحادیه اروپا محسوب می‌شود.

لازم به ذکر است که  مندرجات ارائه شده در این راهنما، موجب بهبود در زمینه‌های زیر خواهد شد:

1. انجام مشارکت بیشتر در راستای ارائه تعهدات مناسب

کمیسیون اتحادیه اروپا با بهره‌مندی از راهنمای مزبور، قادر است نسبت به تاسیس و یکپارچه‌سازی بسترهای نرم‌افزاری فعال در اتحادیه اروپا دقیق‌تر و موثرتر عمل نماید. به عبارت دیگر، این موضوع برای کلیه ذینفعانی که با اکوسیستم تبلیغات آنلاین مرتبط هستند مصداق پیدا می‌کند. به عنوان مثال می‌توان از پلتفرم‌های فناوری(ad exchange) نام برد که خرید و فروش دارایی موجود برای تبلیغات رسانه‌ای از چندین شبکه تبلیغاتی را تسهیل می‌کند. همچنین ارائه‌دهندگان تبلیغات فناوری(ad-tech providers)، برندهایی که از تبلیغات سود می‌برند و شرکت‌های خصوصی خدمات پیام‌رسان، از دیگر نمونه‌ها در این حوزه می‌باشند. گفتنی است که کلیه ذینفعان می‌توانند با تخصیص منابع یا مشارکت خود به عملکرد موثر این راهنما کمک کنند.

1. بی اعتباری اطلاعات غلط

شایان ذکر است بسترهای نرم‌افزاری، کاربران و فعالان حاضر در اکوسیستم تبلیغاتی، ملزم هستند تا در قبال ماهیت اطلاعات نادرست علاوه بر مسئولیت‌پذیری، مشارکت مناسب‌تری نیز با یکدیگر داشته باشند و از همکاری با افرادی که اطلاعات اشتباه ارائه می‌دهند پرهیز نمایند.

1. اطمینان‌بخشی از یکپارچگی خدمات

مطابق با دستورالعمل‌های راهنمای مزبور، نمونه‌های خدمات فعلی و یا درحال ظهور در زمینه رفتارهای دستکاری با هدف انتشار اطلاعات نادرست، باید معرفی و ارائه شود. رفتارهایی مانند ایجاد بات‌های نرم‌افزاری(Bot)، حساب‌های جعلی، کمپین‌های دستکاری‌ سازمان یافته و یا حتی تصاحب حساب کاربری.

1. ارتقای درک کاربران و ارائه دسترسی برای مشخص کردن اطلاعات نادرست

دسترسی کاربران به سیستم‌ها و ابزارهای مناسب در محیط‌های آنلاین، امکان تسهیل تمرکز، توجه و پایش اطلاعات را برایشان فراهم می‌کند. البته امضاکنندگان راهنمای مزبور، باید سیستم‌های پیشنهادی خود را به گونه‌ای طراحی نمایند تا امکان مشاهده مطالب به منظور پیشگیری از بروز خطرات احتمالی وجود داشته باشد. همچنین ضروری است سیستم‌ها و رویه‌های کارا و موثر برای کاربران در نظر گرفته شود تا به محض مشاهده اطلاعات غیرقانونی، امکان علامت‌گذاری و اعلام موضوع تخلف با هدف پیشگیری از ایجاد مشکلات عمومی یا فردی وجود داشته باشد. لذا مزیت وجود چنین گزینه‌ای در اینگونه سیستم‌ها موجب می‌شود تا کاربرانی که با محتواهای نادرست و غیرقانونی مواجه می‌شوند و یا حساب‌هایشان تحت تاثیر اقدامات نادرست قرار می‌گیرد، امکان دسترسی به مکانیسم مناسبی برای درخواست تجدیدنظر و جبران خسارت را دراختیار داشته باشند.

نهایتا اینکه مطابق با این راهنما، سیستم‌های مزبور باید قابلیت مشاهده اطلاعات معتبر در راستای منافع عمومی را افزایش دهند.

1. ارتقای تاثیر فرایند «واقعیت‌سنجی» و افزایش دسترسی به داده‌ها برای محققان

مطابق با دستورالعمل ارائه شده در راهنمای مزبور، باید کد عملیاتی که برای مقابله با انتشار اطلاعات نادرست در سیستم‌ها تعریف می‌شود، قابلیت استفاده از فرایندهای موثر و کارای واقعیت‌سنجی (fact-cheking) را داشته باشد و مهمتر از همه اینکه در سراسر کشورهای اتحادیه اروپا با زبان‌های مختلف قابل استفاده باشد و از چارچوب مناسب و قابل اعتمادی برای دسترسی محققان به داده‌ها در آن تبیین شود.

1. ایجاد چارچوب نظارتی قدرتمند

طبق دستورالعمل‌های ارائه شده در راهنمای مزبور، باید چارچوب نظارتی بهبود یافته(Improved monitoring framework)  [2] براساس «شاخص‌های کلیدی عملکرد» “Key Performance Indicators (KPIs)”[3] برای کد عملیاتی مزبور در سیستم‌ها تعریف شود تا از این طریق امکان بررسی نتایج و تاثیر اقدامات انجام شده توسط بسترهای نرم افزاری، قابل حصول باشد.

گفتنی است در این راستا بسترهای نرم‌افزاری ملزم هستند به طور مرتب و منظم اقدامات انجام شده و «شاخص‌های کلیدی عملکرد» را به کمیسیون اتحادیه اروپا گزارش دهند.  همچنین اطلاعات و داده‌ها باید توسط سیستم عامل‌ها در قالب‌های استاندارد و با تجزیه و تحلیل انجام شده توسط کشورهای عضو ارائه شود.

بطور کلی لازم است که امضاکنندگان راهنمای مزبور، مرکز و مقری مشخص را تاسیس نمایند تا در آن مواردی همچون اجرای تعهدات آیین‌نامه، نوع سیاست‌های اتخاذ شده، نحوه اجرا، جمع‌آوری داده‌ها و معیارهای مرتبط با KPI را نمایان سازند. آنچه تاکنون در این راهنما اعلام شده است، پیشنهاد ایجاد کارگروهی دائمی به ریاست کمیسیون اتحادیه اروپا بوده است.

مترجم: افسانه میرزایی، کارشناس واحد بین‌الملل سازمان بورس