رالی بازیگران مشهور در پیست زندگی‌نامه‌نویسی

خواندن یا شنیدن قصه زندگی دیگران معمولاً یکی از ژانرهای پرطرفدار است؛ به‌ویژه اگر آن شخص از شهرت برخوردار باشد و ویژه‌تر آن‌که خودش دست به قلم شده و زندگی‌نامه و خاطراتش را در طول سال‌ها نوشته باشد. 

حالا اگر این شخص از قشر هنرمندان و به‌اصطلاح امروزی‌ها سلبریتی هم باشد که دیگر اوضاع فرق می‌کند و ممکن است کتابش هم مانند دیگر آثارش، به شهرت قابل قبولی برسد. این موضوع البته تنها مختص کشور ما نیست و در همه جای دنیا همین‌طور است. سلبریتی‌های زیادی در دنیا، در اواخر عمر حرفه‌ای خود، به نوشتن کتاب زندگی‌نامه و خاطرات رو می‌آورند تا شهرتی دوباره کسب و به شکلی تازه با مخاطبانشان ارتباط برقرار کنند. از طرفی مخاطبان هم دوست دارند بدانند سلبریتی‌ها چطور زندگی می‌کنند و به‌طور کلی در زندگی‌شان چه خبر است و به همین دلیل، معمولاً از این نوع کتاب‌ها استقبال می‌شود. چند روز پیش، خبر رسید که علیرضا خمسه، بازیگر نام‌آشنای کشورمان، زندگی‌نامه یا به گفته خودش سال‌شمارِ زندگی‌اش را از کودکی تاکنون به نام «خمسه به روایت خمسه» منتشر کرده‌است ؛ البته او در این مسیر تنها نیست و به فاصله کوتاهی قبل از او، حمید جبلی هم دست به نگارش زندگی نامه خودش زد. پیش از این دو نیز، رضا کیانیان دست به چنین کاری زده و در حقیقت آغازگر رقابت در این عرصه بود .به همین بهانه، در این مطلب نگاهی می‌اندازیم به کتاب خاطرات و زندگی‌نامه چند بازیگر کشورمان که خودشان دست به قلم شده یا نویسنده‌هایی زندگی‌نامه‌شان را نوشته‌اند.

خمسه به روایت خمسه

علیرضا خمسه بازیگر شناخته‌شده سینما، تئاتر و تلویزیون است و مخاطبان این‌ سال‌های تلویزیون، او را بیشتر با شخصیت «بابا پنجعلی» سریال پایتخت می‌شناسند. علیرضا خمسه پیش از نوشتن کتاب سال‌شمار زندگی‌اش، دو کتاب منتشر کرده بود که یکی از آن‌ها کتابی درباره روان‌شناسی موفقیت و دیگری ترجمه‌ای درباره آموزش پانتومیم است. کتاب خاطرات این بازیگر را که «خمسه به روایت خمسه» نام دارد، نشر خط و طرح منتشر کرده‌است. به گفته علیرضا خمسه این کتاب روایتگر اشعار، مقاله‌ها، ترجمه‌ها و همه آن چیزی است که او طی سال‌های زندگی‌اش نوشته و هرکدام در پوشه‌ای از انباری یا قفسه کتابخانه پراکنده بوده‌است. «خمسه به روایت خمسه» روزشمار زندگی این هنرمند هم هست و او سعی کرده‌است سرگذشتش را از روزگار تولد تاکنون برای مخاطب بیان کند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید خمسه در روزگار جوانی‌اش، یعنی دهه ۵۰ و اوایل دهه ۶۰ شعر هم می‌سروده و بخشی از اشعارش را به انتخاب شمس لنگرودی، شاعر معاصر ایرانی، در کتاب گنجانده‌است. «خمسه به روایت خمسه» با مقدمه‌ای از امید نجوان، فاطمه معتمدآریا، کیومرث پوراحمد و خسرو دهقان در چهار بخش سال‌شمار، یادداشت‌ها، نوشته‌ها و مقاله‌های پراکنده، شعرها و متون نمایشی منتشر شده‌است.

پسربچه شصت ساله

همه او را با صدای کلاه قرمزی و پسرخاله می‌شناسیم. صدایش نوستالژی دوست‌داشتنی بچه‌های دهه شصت و تصویرش هم در «محله بهداشت» و «محله برو بیا» یادآور خاطراتی شیرین است. اوایل خردادماه امسال، کتاب خاطرات حمید جبلی به نام «پسربچه شصت‌ساله» از سوی نشر پرنیان با شمارگان ۱۱۰ نسخه منتشر شد که خیلی زود به چاپ دوم رسید. پشت جلد این کتاب آمده است: «پیش خودمان باشد، بیشتر این قصه‌ها واقعی است. شاید نتوانسته باشم چنان که باید غم‌ها و شادی‌های آن دوران را بیان کنم، اما غصه خراب شدن ماشین قرمز اسباب بازی‌ام از ناراحتی امروزم برای یک ماشین واقعی بیشتر بود و یک ریالی‌هایی که جیبم را قلنبه می‌کرد، شادی‌اش خیلی بیشتر از حساب بانکی امروز بود». از حمید جبلی دو نمایشنامه به نام‌های «عشق روی خرپشته» و «دوستان بامحبت» هم منتشر شده‌است. نمایشنامه «دوستان بامحبت» در سال ۱۳۷۸ به کارگردانی رضا ژیان به روی صحنه رفت و داستان دو بازیگر تئاتر است که در شرایط مطلوبی نیستند و احساس می‌کنند به آخر خط رسیده‌اند. این نمایشنامه اقتباسی از فیلم «پسران آفتاب» نیل سایمون است. نمایشنامه «عشق روی خرپشته» نیز داستانی درباره زندگی هنرمندانی است که آرزوهای بزرگ دارند، اما زندگی‌شان تلخ می‌گذرد.

این مردم نازنین

«این مردم نازنین» روایت صد خاطره از رضا کیانیان، بازیگر کهنه‌کار ایرانی است و مخاطب با خواندن این کتاب می‌تواند طعم شهرت را تا حدودی بچشد و تلخی و شیرینی آن را حس کند. این کتاب روایتی از اتفاقات جذاب و جالبی است که در برخورد مردم با رضا کیانیان رخ داده است؛ حالا چه در کوچه و خیابان، چه در طول سفرها و… . کتاب با این خاطره شروع می‌شود: «بعد از سریال آپارتمان نوشته فرهاد توحیدی و کارگردانی اصغر هاشمی و تهیه‎کنندگی بهروز خوش‌رزم و مدیر تولیدیِ کسی که قسط آخرم را نداد، شهرتم آغاز شد. دیگر مردم مرا می‌شناختند و گاهی به اسم صدا می‌زدند. یک روز که از دفتر مجله گزارش فیلم برمی‌گشتم و در بولوار کشاورز به طرف پارک لاله می‌رفتم، سر خیابان توس، سه تا دختر دبیرستانی مرا دیدند و جیغ زدند! بالاخره آن اتفاق جادویی افتاد. دختران با دیدن من جیغ زدند. خوشحال شدم. خیلی. شهرت به سراغ من آمده بود. در پیاده‌رو می‌رفتم. طعم شهرت را مزه‌مزه می‌کردم. شیرین بود. مثل همیشه خیالم به پرواز درآمد. رفتم به آینده. به شهرتی غلیظ‌تر. بیشتر و بیشتر. تا این‌که از خودم پرسیدم همین را می‌خواستی؟ کمی در ذهنم مکث کردم. جواب‌ها را سنگین و سبک کردم و…». این کتاب را نشر مشکی در ۱۶۸ صفحه منتشر کرده‌است.

عزت، جمشید، علی و دیگران

زندگی‌نامه و خاطرات عزت‌ا… انتظامی، جمشید مشایخی و علی نصیریان، دیگر بازیگران ایرانی هم منتشر شده است که البته به قلم خودشان نیست و دیگران این کتاب‌ها را نوشته‌اند. «من عزتم، بچه سنگلج» عنوان کتابی درباره زندگی عزت‌ا… انتظامی است که غزاله سلطانی نگارش و تدوین آن را به عهده داشته است. این کتاب را نشر سخن در سال ۹۲ منتشر کرد. «حدیث پیر فرزانه» پژوهشی منظوم در زندگی و آثار هنری جمشید مشایخی است که فرود شمخالی در سال ۹۴ منتشر کرد. «آقای هالو» که نامش برگرفته از یکی از شخصیت‌هایی است که علی نصیریان آن را بازی کرده‌، کتابی با موضوع زندگی و آثار این هنرمند کشورمان به قلم نگار حسینی است. این کتاب علاوه بر روایت زندگی این بازیگر، به مرور رویدادهای هنری دهه ۲۰ تا ۹۰ هم می‌پردازد.

۵۸۵۸