تعرض به حریم بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی

الیار عاصمی‌زاده ـ ربیس شواری هماهنگی سازمان‌های غیردولتی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ که این خبر را به ایسنا داد، می‌گوید: حریم منظری مجموعه جهانی شیخ صفی‌الدین اردبیلی با ساخت‌وسازی که مجوز آن را شهرداری اردبیل صادر کرده، نقض شده است. ما حتی نمی‌توانیم از حریم منظری مجموعه‌ای جهانی به عنوان داشته فرهنگیِ ثبت‌شده در یونسکو حفاظت کنیم.

او اظهار می‌کند: اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان اردبیل با اقدام حقوقی که داشته مانع از ادامه ساخت این بنا شده است. قطعا ما هم از طریق مراجع تخصصی و اجرایی پیگیر این نقض قوانین خواهیم بود. شهرداری مدعی است که اداره میراث فرهنگی پس از صدور پروانه، نامه فرستاده که استعلام بگیریم، این درحالی است که درست سه روز پس از نامه این اداره  برای توقف پروژه تا ارسال پاسخ استعلام، مجوز ساخت را صادر کرده و در اصل، به درخواست میراث فرهنگی بی‌توجهی کرده است.

علیرضا پوستی ـ عضو شورای شهر اردبیل ـ درباره نقض حریم منظری مجموعه جهانی شیخ صفی‌الدین اردبیلی ـ به ایسنا می‌گوید: شهرداری پروانه ساخت را داده بود، پس از آن اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اردبیل اعلام کرد که استعلام باید گرفته می‌شد. معمولا با هر نوع ساخت و سازی در حریم درجه یک آثار تاریخی موافقت نمی‌شود، اما در این پروژه تعرض در این حریم که اتفاق نیافتاده است، حریم منظری نقض شده و موضوع هم به دادگاه کشیده و قضایی شده است.

او اضافه می‌کند: پس از پیگیری‌های حقوقی اداره میراث فرهنگی اردبیل، با حکم دادگاه عملیات ساخت در این ساختمان شش‌طبقه متوقف شد اما در نهایت، پس از بررسی و با حکم دوباره دادگاه، ساخت و ساز ادامه پیدا کرده است.

او درباره تخلف شهرداری و پیگیری شورای شهر اردبیل درباره نقض حریم این اثر جهانی، اظهار می‌کند: با توجه به این‌که ساختمان در حریم درجه یک و دو احداث نشده و فقط حریم منظری را نقض کرده است، مستند به آن‌چه در نامه‌ها وجود دارد، شهرداری تخلفی انجام نداده است. البته باید به ارتفاع ساختمان توجه می‌کرد و زودتر استعلام می‌گرفت، چون طبق قانون در حریم منظری مجموعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی، اجازه ساخت بیشتر از چهار طبقه داده نمی‌شود. شهرداری باید حواسش را جمع می‌کرد. از طرفی، اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان هم باید حساس‌تر می‌بود و سریع‌تر برخورد می‌کرد و جلو پیشرفت این کار را می‌گرفت.

پوستی می‌گوید: موضوع باید در دادگاه و با حکم قاضی پیگیری شود، البته ما هم در شورای شهر رسیدگی می‌کنیم، اما اگر تخریب دو طبقه انتهایی این ساختمان درخواست شده باید با حکم دستگاه قضایی باشد.

این عضو شورای شهر اردبیل معتقد است: در ماجرای این ساختمان شش‌طبقه که در کمیسیون ماده پنج اردبیل مطرح شد، با توجه به حضور نماینده میراث فرهنگی در این کمیسیون، شهرداری و اداره میراث فرهنگی و گردشگری هر دو کوتاهی کرده‌اند و مقصرند.

اما مهدی حیدری‌وند ـ مدیر جدید پایگاه جهانی مجموعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی ـ که پیگیر این پرونده است، برخلافِ اظهارات مطرح‌شده به ایسنا می‌گوید که تخلف شهرداری در این پرونده کاملا محرز بوده و باید دو طبقه این ساختمان از شش طبقه که حریم منظری این مجموعه جهانی را مخدوش کرده است، تخریب شود.

او ماجرا را این‌گونه شرح می‌دهد: اول اردیبهشت‌ماه سال ۹۹ موضوع ساخت این ساختمان مسکونی در کمیسیون ماده پنج قانون شهرداری‌ها مطرح شد که با توجه به حضور نماینده میراث فرهنگی در آن جلسه، از شهرداری خواسته شد که از اداره میراث فرهنگی استعلام بگیرد. در سی‌ویکم اردیبهشت‌ماه ۹۹، کمیسیون ماده ۵ دوباره برگزار شد و حکم قطعی برای ضرورت استعلام تصویب شد. در دو تاریخ ۱۳ و ۲۷ خردادماه ۱۳۹۹ شهرداری در دو نامه مجزا، ولی با یک متن مشترک از اداره میراث فرهنگی درخواست استعلام می‌کند. ما در دو تاریخ ۱۵ خردادماه ۹۹ و دوم مردادماه ۹۹ در دو نامه پاسخ شهرداری را می‌دهیم.

او اضافه می‌کند: در نامه ۱۵ خردادماه ۹۹ به شهرداری اعلام می‌شود که تا تدوین حریم منظری این مجموعه جهانی، منتظر بماند و اجازه بررسی بدهد. ما یکی دو ماه فرصت داشتیم جواب بدهیم، اما شهرداری درست سه روز پس از نامه اول و در تاریخ ۱۸ تیرماه ۹۹ پروانه ساخت را صادر می‌کند، بدون آن‌که منتظر پاسخ استعلام بماند. این‌طور نبوده که شهرداری اول پروانه صادر کند، بعد میراث فرهنگی متوجه شود و دیر اقدام کند. این اظهارنظر درست نیست. تخلف شهرداری در این مورد هم کاملا مشهود است.

حیدری‌وند می‌گوید: پس از آن‌که شهرداری پروانه ساخت می‌دهد، یگان حفاظت میراث فرهنگی نیز متوجه می‌شود طبقات پنجم و ششم هم به این ساختمان درحال اضافه شدن است. اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری در ۲۱ و ۲۵ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۰ در دو نامه دیگر به شهرداری اردبیل صراحتا اعلام می‌کند که برخلاف ضوابط، این ساختمان در شش طبقه و در حریم منظری اثر جهانی شیخ صفی‌الدین اردبیلی درحال ساخت است و باید متوقف شود. پس از آن با دستور دادگاه، عملیات ساحتمان‌سازی به مدت دو ماه متوقف شد، اما بعد با حکم دوباره دادگاه آغاز به ساخت کرد. از زمان پیگیری حقوقی، تا کنون در دو طبقه پنجم و ششم هیچ عملیات ساخت‌وسازی انجام نشده و در این قسمت، ساختمان متوقف شده است.

وی بیان می‌کند: بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی اثری جهانی است و فقط به مردم اردبیل یا ایران تعلق ندارد، اما حالا حریم منظری گنبد «الله» زیر سوال رفته است. تنها مانع و مزاحم این بقعه، همین ساختمان شش‌طبقه است که دقیقا از حیاط باغ قابل مشاهده است، درست مثل آن‌چه سال‌ها قبل برای برج‌ جهان‌نما اتفاق افتاد و سرانجام چند طبقه آن را تخریب کردند. مطالبه و درخواست سریع و جدی ما هم این است که دو طبقه انتهایی این ساختمان مطابق با ضوابط تخریب شود.

مدیر جدید پایگاه جهانی مجموعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی با تاکید بر پیگیری حقوقی این نقض قانونی اظهار می‌کند: عملیات ساختمان‌سازی در دادگاه اول متوقف شد، در دادگاه بدوی دوم پس از بررسی‌ها حکم ادامه عملیات ساختمان‌سازی تا طبقه چهارم داده شد و حالا یکی دو هفته دیگر دادگاه سوم برگزار می‌شود و سوای این‌که هزینه تخریب با چه کسی است و مقصر کیست، پیگیری می‌کنیم که دو طبقه این ساختمان تخریب شود، چون این اثر جهانی را که در یونسکو ثبت شده است زیر سوال می‌برد.

مجموعه میراث جهانیِ بقعه و خانقاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی که مقبره شاه اسماعیل و شیخ صفی‌الدین است، به خاطر ارزش‌هایی که دارد، در سال ۱۳۸۹ و در جریان سی و چهارمین نشست یونسکو در برزیل به شماره ۱۳۴۵ در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید.

*مستندات و نامه‌نگاری‌های این گزارش در اختیار ایسنا قرار دارد و محفوظ است.

انتهای پیام