پرسش‌هایی درباره یک کنسرت حاشیه‌دار

بنیاد رودکی اسفند ماه سال گذشته، جدول برنامه اجراهای ارکستر ملی ایران را تا پایان سال ۱۴۰۰ اعلام کرد که نخستین اجرای این ارکستر در روزهای پایانی سال ۹۹ با اجرای آثار «ثمین باغچه‌بان» در قالب پروژه «رنگین کمان /چهارشنبه‌سوری» به رهبری نصیر حیدریان برگزار شد.

براساس این جدول، برنامه ارکستر ملی در سال ۱۴۰۰ شامل ۱۲ کنسرت با ذکر دقیق روزها و رهبران هر کدام از این اجراها، همراه بود.

بر همین اساس قرار بود، چهارشنبه (۲۶ خرداد ماه) کنسرت «شب موسیقی فیلم» به رهبری سهراب کاشف در قالب اجرای آنلاین برگزار شود ولی درست روز کنسرت، در حالی که خبری از حتمی بودن برگزاری آن نبود، بنیاد رودکی در بیانیه‌ای از لغو این اجرا و موکول کردن آن به هفته‌های پس از انتخابات خبر داد.

در نهایت اجرای ارکستر ملی ایران که بنا بود در تاریخ ۲۶ خرداد ماه اجرا شود، به‌رغم آمادگی ارکستر، به دلیل آنچه «محدودیت‌هایی که برای پلت‌فرم‌های پخش آنلاین به وجود آمد»، عنوان شد، به تاریخ جمعه، ۱۱ تیرماه موکول شد.

ولی چندی پیش باز هم خبری درباره تعویق زمان برگزاری و پخش اجرا منتشر شد که در آن ذکر شده بود که با تصمیم شورای هنری ارکستر، به منظور ارایه مطلوب‌تر این اجرا و همچنین نمایش بهتر هنر نوازندگان ارکستر، این کنسرت به شکل «آفلاین» در انتهای همین هفته یعنی ۱۸ تیرماه در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد.

بر همین اساس قرار است که ارکستر ملّی ایران شب موسیقی فیلم‌ را آخر این هفته با اجرای قطعات «دلشدگان» و «مادر» بر صحنه ببرد.

در بخش نخست این برنامه، موسیقی فیلم‌ «دلشدگان» به آهنگسازی حسین علیزاده اجرا می‌شود و در بخش دوّم، ارکستر ملّی ایران با ترکیب کامل نوازندگان، اجرای موسیقی فیلم «مادر» به آهنگسازی و رهبری ارسلان کامکار را اجرا می‌کند.

در خبر نهایی زمان برگزاری کنسرت، همچنین عنوان شده بود که به‌رغم اعلام قبلی مبنی بر رهبری ارکستر توسط سهراب کاشف، این اجرا با رهبری ارسلان کامکار همراه خواهد بود که سابقا کنسرت مایستر ارکستر سمفونیک تهران بوده است. همچنین قرار بود این اجرا به صورت آنلاین و زنده پخش شود که در نهایت به اجرای آفلاین بدل شد.

این تصمیم‌ها و بی‌برنامه‌گی در نهایت سوالات بسیاری را به ذهن رسانه‌ها و اهالی موسیقی متبادر کرد؛ پرسش‌هایی که تلاش شد در گفت‌وگویی با ارسلان کامکار، رهبر کنسرت «شب موسیقی ارکستر ملی ایران» به عنوان تنها فردی که حاضر به پاسخگویی شد، جواب برخی از آنها را دریافت کند و البته آمادگی انتشار پاسخ‌های بیشتر از سوی متولیان برگزاری این کنسرت‌ همچنان وجود دارد. 

این هنرمند در ابتدا درباره علت تغییر رهبر ارکستر، گفت که اطلاعی از علت این امر ندارد و او را در جریان علت آن قرار نداده‌اند.

همچنین از کامکار درباره تجربه رهبری این اجرا پرسیدیم. بیان کرد: پیشتر دو بار کارهای خودم و برادرم هوشنگ را با ارکستر رهبری کرده بودم و درواقع این‌ کنسرت نخستین تجربه من نبود. ولی در نهایت اتفاقی بود که به تجربیاتم در موسیقی افزود. درنهایت اینکه ارکستر ملی نوازندگان خوب و توانایی دارد و از آنها راضی بودم.

از این هنرمند نظرش را درباره حضور یک رهبر دائم در ارکسترهای سمفونیک و ملی جویا شدیم که گفت، اینکه ارکستر ملی یا سمفونیک باید رهبر دائم و مدیر هنری داشته باشند و گاهی هم در حضور رهبر مهمان به صحنه بروند را قبول دارد.

همچنین این مسئله را با او در میان گذاشتیم که شاید رهبری یک اجرا با کنسرت مایستر خیلی در دنیا رایج نباشد. اظهار کرد: اینکه برای این اجرا از کنسرت مایستر استفاده شده و در خارج از ایران خیلی اتفاق نمی‌افتد، به این علت است که آنها همیشه رهبر مهمان و دائم دارند و چنین چیزی خیلی پیش نمی‌آید ولی برای ما که گاهی ارکسترها رهبر ندارند اتفاق عجیبی نیست. البته کنسرت مایستر در جایگاهی هست که بتواند جای رهبر حضور پیدا کند و خود من هم پیشتر تجربه رهبری داشته‌ام‌. ولی در نهایت من ادعای رهبری ندارم و رهبر حرفه‌ای نیستم. اگرچه که بیش از یک سال به صورت خصوصی نزد آقای کریستین داوید که استاد تمام رهبرهای ایران بوده رهبری کار کرده‌ام ولی چون علاقه خاصی به رهبری نداشته‌ام ادامه ندادم. البته دو سه بار ارکستر سمفونیک و دو بار هم آثار خودم و برادرم هوشنگ را رهبری کرده‌ام. ولی در این اجرا هم قرار است تنها آثار خودم را رهبری کنم و چه بسا که از هر کسی بهتر این کار را می‌کنم چون آثار را خودم ساخته‌ام و بهتر به جزییات آنها وارد هستم.

او در پایان گفت: در شرایط کرونا همه مشاغل آسیب دیدند و در حوزه موسیقی نیز به علت تعطیلی اجراها و یا کاهش تولید آثار، هنرمندان در این حوزه با مشکلات تامین درآمد مواجه شدند و دولت باید از آنها حمایت کند. همچنین بودجه مخصوصی باید به ارکسترها تعلق بگیرد که نوازندگان آنها تامین شوند، به خصوص اکنون که به خاطر کرونا امکان اجرای کنسرت وجود ندارد و از طرفی این تامین مالی برای زمانی هم که کرونا رفع شد باید ادامه داشته باشد تا ارکسترها بتوانند مرتب کنسرت دهند و سرپا باشند.

۵۸۵۸