آموزش مفاهیم اقتصادی در مقاطع تحصیلی راهی برای رشد فرهنگ مالی

به گزارش پایگاه خبری بازارسرمایه (سنا) و به نقل از روابط عمومی و امور بین الملل بورس تهران، حسین بوستانی عضو هیات مدیره بورس تهران فرهنگ‌سازی را از ضرورت های اولیه برای استفاده صحیح از هر پدیده یا تکنولوژی در جامعه عنوان کرد و گفت: متولیان ارائه ابزار یا خدمات جدید معمولا با بسترسازی مناسب از طریق ارائه آموزش به جامعه هدف تلاش می کنند تا ضمن یاددهی کارکردهای صحیح، موضوع ارائه شده به افزایش کارایی هدف گذاری شده برای آن خدمت دست یافته و آثار سوء ناشی از استفاده نادرست از آن را به حداقل برسانند.

عضو هیات مدیره بورس تهران گفت: اگر یک فرد دارای دانش مالی کافی نباشد، اما از فرهنگ سرمایه گذاری بهره مند باشد، می داند که ورود مستقیمش به یک بازار تخصصی و پیچیده ریسک او را بالا خواهد برد و با رویکردی صحیح، مدیریت منابع خود در بورس را با روش های غیر مستقیم به افراد خبره واگذار می کند.

وی به سابقه تاسیس بیش از نیم قرنی بورس تهران اشاره کرد و اظهار داشت: بورس اوراق بهادار به عنوان ملموس ترین رکن بازار سرمایه بیش از ۵۰ سال است که در نظام اقتصادی کشور تعریف و تاسیس شده و علیرغم چند سال فطرت ناشی از پیروزی انقلاب و شرایط جنگ تحمیلی، از دهه ۷۰ به طور جدی تری به حیات خود ادامه داده و چندین سیکل دامنه دار رشد و ریزش تاریخی را به ثبت رسانده است. با این حال فعالان بازار سرمایه در تمام این فراز و فرودها در اکثر این سال ها به تعداد مشخص و نسبتاً کمی از سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی محدود شده بود.

وی تصریح کرد: شاید مهمترین دلیل محدودیت حضور سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی جدید و مشارکت کم سرمایه های کلان بخش خصوصی در بورس طی سال های گذشته را بتوان در پیچیدگی های ذاتی این بازار تخصصی و عدم شناخت آحاد جامعه از این بازار و فرصت های موجود در آن دانست.

بوستانی افزود:  با این حال در سال های اخیر شاهد رشد تدریجی ورود سرمایه های جدید به بورس بوده ایم که اوج آن به ورود کم سابقه بخشی از سرمایه های سرگردان موجود در اقتصاد کشور طی سال های ۹۸ و ۹۹ به بورس بر می گردد. در این بازه زمانی حجم و ارزش معاملات سرمایه گذاران تازه وارد به بورس به طرز معنی داری از معاملات سرمایه گذاران قدیمی و سهامداران حقوقی پیشی گرفت و تجمیع سرمایه های خرد میلیون ها سهامدار جدید بعنوان یک عامل پرقدرت در بازار نمود یافت.

عضو هیات مدیره بورس تهران یکی از عوامل زیان در بازار سرمایه را عدم آگاهی کافی دانش مالی ذکر و خاطرنشان کرد: از آنجا که این ورود بی سابقه سرمایه به بورس بر بستر مناسبی از دانش و فرهنگ مالی استوار نبود، شاهد حرکات هیجانی و بیش واکنشی دامنه دار در هر دو مقطع رشد و ریزش شاخص و ورود بخشی از منابع به سمت گزینه های پر خطر و حتی فاقد ارزندگی بودیم که در نهایت این فرصت تاریخی برای توسعه بازار سرمایه به تهدیدی برای آسیب رساندن به سرمایه و اعتماد سهامداران خرد بدل شد. همچنین، در این بازه زمانی و  به واسطه عدم وجود دانش مالی و اشراف به مبانی بنیادین حاکم بر بازار سرمایه این تلقی اشتباه برای برخی سهامداران جدید الورود ایجاد شد که بازدهی در این بازار از نوع کوتاه مدت و به طور پیوسته روزانه چند درصد باید باشد.

بوستانی گسترش سواد مالی در جامعه را سبب افزایش سطح رفاه عمومی مردم عنوان کرد و گفت: امروزه در جوامع توسعه یافته، دانش مالی به عنوان بخشی از سواد عمومی و مثابه ابزاری برای مدیریت بهینه ثروت مورد استفاده بخش بزرگی از جامعه قرار گرفته و به بهبود بنیه مالی و افزایش سطح رفاه مردم کمک می کند. چنانچه سطح دانش مالی در بین افراد جامعه در سطح بالایی قرار داشته باشد این مطلب برای مردم روشن خواهد بود که بازار سرمایه و بورس بازاری پر سود اما همراه با ریسک است.

وی در ادامه به مدیریت منابع مالی با روش های غیر مستقیم در بورس اشاره کرد و افزود:  فرد دارای دانش مالی می داند که برای مدیریت ریسک در بازار سرمایه و رسیدن به بازدهی مطمئن تر باید از تکنیک های ارزش‌گذاری و ابزارها و روش های مرتبط با کاهش ریسک استفاده کند. همچنین این نکته مورد توجه او قرار دارد که انتفاع واقعی ناشی از حضور در بازار سرمایه معمولا در بازه های زمانی بلند مدت حاصل می شود و نوسانات گاها سریع و مقطعی نباید موجب هیجان زدگی یا نگرانی بیش از حد او شود. نهایتا حتی اگر یک فرد دارای دانش مالی کافی نباشد، اما از فرهنگ سرمایه گذاری بهرمند باشد، می داند که ورود مستقیمش به یک بازار تخصصی و پیچیده ریسک او را بالا خواهد برد و با رویکردی صحیح، مدیریت منابع خود در بورس را با روش های غیر مستقیم به افراد خبره واگذار می کند.

بوستانی بر تاثیر ارتقاء دانش مالی عموم مردم بر توسعه اقتصادی تاکید و تصریح کرد: فلسفه و کارکرد تمام سیستم های آموزشی در دنیا بر افزایش دانش و بینش جامعه برای ایجاد آینده ای بهتر و مردمی سعادتمندتر تمرکز دارد. آموزش و بهبود سواد و فرهنگ مالی نیز با تمرکز بر بُعد اقتصادی زندگی افراد، ضمن کمک به شناسایی صحیح نیازها و امکانات مالی، شرایط مدیریت بهتر دارایی و در نتیجه افزایش سطح رفاه عمومی جامعه و در کنار آن توسعه اقتصادی کشور را فراهم می کند.

عضو هیات مدیره بورس تهران در پایان  ضمن ارایه راهکار ارتقاء دانش مالی جامعه و پیشنهاد به وزارت آموزش و پرورش اظهار داشت: رایزنی و تعامل با وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم برای گنجاندن مفاهیم مالی، ریسک و بازدهی و مدیریت ثروت در کتب درسی تمام مقاطع تحصیلی و هماهنگی با هر ارگان موثر در این زمینه از جمله رسانه های صوتی، نوشتاری و تصویری ضمن ایجاد آشنایی اولیه مخاطبان با کارکرد و ارکان بازارهای پولی و مالی، می تواند در یک افق میان مدت نویدبخش شکل گیری نسلی نو و جامعه ای آگاه به دانش و فرهنگ مالی و به تبع آن اقتصادی پایدار و بورسی با ثبات و بالنده در آینده کشور باشد.