عصر جدید؛ استعدادیابی یا شوی حرفه‎ای‌های دیده‌نشده؟

وب‌سایت خبر آنلاین – مهدی درستی: برنامه شنبه شب «عصر جدید» و عدم شفافیت در آیین‌نامه انتخابی و اجرایی استعدادها، یک چالش جدی برای برنامه احسان علیخانی بوجود آورد؛ صحنه‌ای برای دیده‌شدن یا مسابقه‌ای برای کشف استعدادها؟!

تازه‌ترین قسمت برنامه «عصر جدید»، شامگاه شنبه ۱۷ فروردین روی آنتن رفت و فاطمه رادمنش با نمایشی تک نفری که ارائه داد، توانست نظر داوران را جلب کند و به عنوان فینالیست نهایی این بخش انتخاب شود. اجرای او آنچنان داوران را به ذوق آورد که باعث شد تا رویا نونهالی از شدت شوق روی صحنه حضور پیدا کند و او را در آغوش بگیرد. اجرایی تماشایی از صفحه‌ای درخشان از تاریخ ایثار و انتظار مردم کشورمان که بدون شک قابل تحسین بود، اما انتخاب این “بازیگر” به عنوان فینالیست برنامه با واکنش‌های متعددی در شبکه‌های اجتماعی همراه شد، دلیل این اتفاق هم سابقه‌ای بود که رادمنش در حوزه تئاتر داشت. رادمنش، بازیگر و کارگردان باسابقه تئاتر خیابانی است که به عضویت کانون نمایشگران خیابانی خانه تئاتر هم درآمده و در طول فعالیتش موفق به دریافت جوایزی، چون جایزه بهترین بازیگر زن تئاتر خیابانی جشنواره تئاتر فجر و همچنین جایزه بازیگری و کارگردانی جشنواره تئاتر مقاومت شده است.

سابقه حرفه‌ای این بازیگر و حضورش در برنامه «عصر جدید» که مختص استعدادیابی است، این پرسش را در ذهن‌ها ایجاد می‌کند که انتخاب افرادی که در رشته خود حرفه‌ای هستند به عنوان فینالیست مسابقه چه متر و معیاری دارد و «عصر جدید» آیین‌نامه‌ای مبنی بر چگونگی حضور افراد در اختیار شرکت‌کنندگان قرار داده است یا نه؟

آیین‌نامه‌ای خیلی باز!

برنامه‌های استعدادیابی همچون «عصر جدید» در نقاط مختلف دنیا همواره از آیین‌نامه مدون و مشخصی برخوردار هستند که شرکت‌کنندگان را با جزییات برنامه و شرایطی که برای حضور نیاز است آشنا می‌کنند. همچنین درباره چگونگی حضور افراد باسابقه و حرفه‌ای در برنامه نیز اطلاعاتی ارائه می‌دهند، اما «عصر جدید» از این قاعده مستثنی است. آن‌ها آیین نامه‌شان خیلی باز است.

با مراجعه به سایت رسمی این برنامه، بخشی به نام قوانین و شرایط به چشم می‌خورد که وقتی وارد آن می‌شویم، آیین‌نامه‌ای مشاهده نمی‌کنیم و تنها چند خط توضیح درباره قابلیت برنامه و همچنین رعایت قوانین صداوسیما به چشم می‌خورد. آن‌ها مسابقه را بر اساس شعارهای‌شان برنامه ریزی کرده اند. بر اساس دیده شدن!

ضوابط سایت برنامه «عصر جدید» برای شرکت کنندگان

در واقع به نظر می‌رسد که «عصر جدید» آیین‌نامه حرفه‌ای مختص برنامه ندارد و فقط بر اساس شعارهایش هر کسی برای‌شان ویدئو فرستاده باشد را دعوت می‌کنند. سخنان فاطمه رادمنش بر روی این مسئله صحه می‌گذارد، او در این باره به خبرآنلاین می‌گوید: «من از آیین‌نامه اطلاع ندارم و اگر چنین چیزی باشد آن را نخواندم. ضمن آنکه غیر از من در بخش‌های مختلف آدم‌هایی هستند که در شغل و حرفه‌شان حرفه‌ای هستند و در این برنامه استعدادیابی شرکت می‌کنند و فکر نمی‌کنم در آیین نامه محدودیتی وجود داشته باشد، همانطور که یک خواننده حرفه‌ای هم در برنامه حضور پیدا کرد.»

ایراد کار کجاست؟

پرسش دیگری که پس از برنامه شنبه‌شب «عصر جدید» در شبکه‌های اجتماعی ایجاد شد و به شدت دست  به دست شد، این بود که آیا هیات داوران و سازندگان برنامه از سابقه هنری رادمنش در تئاتر آگاه بوده‌اند یا خیر؟ و اگر آگاهی وجود داشته است، فردی که سابقه فعالیت حرفه‌ای هم دارد، در رقابت با مهمانان کاملا آماتور باید به فینال راه پیدا کند و رقبای غیرحرفه‌ای را پشت سر بگذارد؟

واکنش‌های کاربران شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد مخاطبان این برنامه انتظار دارند عصر جدید شاهد حضور افرادی با استعداد ذاتی و بدون هیچگونه سابقه و آموزشی باشند، آدم‌هایی که از جنس خود تماشاگران برنامه هستند.

عوامل «عصر جدید» از یکی از شعار‌های برنامه با عنوان «عصر جدید، فرصتی برای دیده شدن» برای توضیح انتخاب خود استفاده کنند، اما رادمنش اینگونه توضیح می‌دهد: «عوامل برنامه «عصر جدید» و هیات داوران از پیشینه و شرایط من کاملا اطلاع داشتند، حتی در هنگام ضبط برنامه، آقای علیخانی خطاب به هیات داوران توضیح داد که من لیسانس و فوق لیسانس تئاتر دارم و چندین جایزه هم گرفته‌ام. خانم نونهالی هم در جواب او گفت معلوم است این سطح از بازیگری از دانش بازیگری می‌آید. البته این بخش از برنامه در هنگام پخش حذف شده بود.»

اگرچه عوامل برنامه‌ها توضیحاتی درباره این انتقاد‌ها دارند. این اولین بار نبود که یک مهمان  نیمه حرفه‌ای و یا حتی حرفه‌ای به عصر جدید می‌آمد. مثلا ورزشکاری که رکورددار روپایی زدن بود یا افرادی حتی مثل ساسان پرکان که  قبلش حسابی رسانه‌ای شده بودند یا میلاد عمرانلو که خودش یک موزیسین حرفه‌ای بود و به برنامه رفته بود و رای هم نیاورد!

یکی از عوامل عصر جدید به خبرآنلاین در این باره می‌گوید: «ما هیچ محدودیتی برای دعوت از مهمانان نداریم. این را اصلا در ضوابط شرکت و حتی شعار‌های برنامه هم گفتیم.. گفتیم فرصتی برای دیده شدن. ما فرصت دیده شدن را می‌خواهیم به آن‌هایی بدهیم که کمتر دیده شده اند.»

اتهام عصر جدید حالا پنهان کردن هویت حرفه‌ای مهمان‌شان برای مخاطب میلیونی تلویزیون است، اما آن‌ها اعتقاد دارند بخش بیوگرافی این مهمان نادیده گرفته شده است: «ما برای همه مهمان‌ها بخش بیوگرافی داریم. خانم رادمنش هم در معرفی خود توضیح داده کارشناسی ارشد تئاتر دارد و سال‌ها تئاتر خیابانی کار کرده است. خب وقتی در بیوگرافی معرفی شده، چرا باید توضیحات استودیویی را که برای همه حاضرین دیگر هم گفته شده، تکرار کنیم؟ خانم رادمنش مثل همه برای ما ویدئو فرستاده، ضوابط را رعایت کرده، هیات انتخاب او را پذیرفته و اجرایش را هم داوران ما پذیرفتند.»

این عضو سازنده عصر جدید به عنوان نکته پایانی هم می‌گوید: «این انتخاب اتفاقا یعنی مصداق شعار فرصتی برای دیده شدن که ما در اهداف مان داشتیم. “خانم رادمنش تا حالا این همه روی صحنه نمایش رفته” این گفته دوستان منتقد است، اما تازه امروز او و اسمش را مردم شناخته اند.»

علاقه به نمایش استعداد ذاتی برای طیف گسترده مخاطبان

وقتی از رادمنش می‌پرسیم با این‌که یک چهره شناخته شده تئاتری است، چرا در این برنامه شرکت کرده است، او پاسخ می‌دهد: «اول اینکه در این برنامه شرکت کردم که معرفی شوم، چون چالش این برنامه، بسیار برای من جدید و جذاب بود. همه آدم‌هایی که در رقابت با آن‌ها بودم از صنف من نبودند و تعداد خیلی کمی از آن‌ها بازیگر بودند. برای من بسیار چالش سختی بود و من، چون کار‌های سخت را دوست دارم، حضور در این برنامه استعدادیابی را انتخاب کردم تا با فعالان سایر رشته‌ها رقابت کنم.»

این بازیگر تئاتر ادامه می‌دهد: «دومین دلیل اینکه تلویزیون است و طیف بسیار وسیعی از مخاطبان کشورم را پوشش می‌دهد و به این دلیل دوست داشتم شرکت کنم و مخاطبان بیشتری کار من را ببینند. نه آنکه مشهور شوم و سینماگران من را انتخاب کنند، شاید این اتفاق هم رخ بدهد. من وقتی اجرای تئاتر می‌کنم در نهایت سه، چهار هزار تماشاگر کار من را می‌بینند، اما وقتی به تلویزیون می‌آیم خیلی از مردم در خانه‌هایشان کار من را می‌بینند، پس چرا که نه؟»

آیا به مخاطب دروغ گفته شده؟

پرسش کلیدی درباره «عصر جدید»، حالا این است. مسابقه خبرساز و حالا دیگر صاحب مخاطبی که گسترده شده، متهم است به اینکه آیا در تبلیغاتش این طور تلقین کرده بوده که فقط مسابقه استعدادیابی برای مبتدی‌ها و آماتورهاست، اما حالا آن‌ها به شعار‌های شان ارجاع می‌دهند و حتی خیلی اغراق شده می‌گویند اگر حسین رضازاده هم چالش شرکت در مسابقه و داوری شدن را بپذیرد، در‌های عصرجدید به رویش باز است! نکته‌ای که البته شاید باید از ابتدا احسان علی‌خانی و دوستانش در این باره فقط به شعارهای‌شان بسنده نمی‌کردند و این مسئله را شفاف می‌گفتند. با این وجود همین حالا هم روشنگری درباره اینکه فرصت دیده شدن فقط برای استعداد‌های آماتور کشف نشده نیست و نیمه حرفه‌ای‌ها و حتی حرفه‌ای‌ها می‌توانند این چالش را بپذیرند که بروند و ببازند، این اتهام از آن‌ها برداشته می‌شود.

هرچند هنوز خیلی‌ها به برنامه انتقادات ساختاری دارند، اما در این باره در نمونه‌های خارجی نیز در‌های مسابقه حتی روی حرفه‌ای‌ها بسته نیست. اگرچه این را خیلی شفاف در آیین‌نامه‌های‌شان آورده‌اند.