غارهای ثبت جهانی‌شده لرستان چند هزار سال قدمت دارند؟

«مولودسادات عظیمی»، مسئول آزمایشگاه سالیابی ترمولومینسانس پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی ـ فرهنگی درباره محوطه «غار کلدر» خرم آباد لرستان گفت:

محوطه غار کلدر یکی از محوطه‌های مهم در پروژه ثبت جهانی دره خرم آباد لرستان است که در کاوش‌های باستان‌شناسی این غار در سال ۱۳۹۳ خورشیدی در قالب یک پروژه بین‌المللی به سرپرستی «بهروز بازگیر» و همکاری مشترک موسسه دیرین انسان‌شناسی کاتالای اسپانیا، آزمایشگاه رادیوکربن آکسفورد، موزه نئاندرتال آلمان و متخصصان آزمایشگاه سالیابی ترمولومینسانس پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی ـ فرهنگی، فرانک بحرالعلومی، توانستیم نتایج قابل قبول و حیرت‌انگیزی از کاوش‌های باستان‌شناسی این غار را آشکار سازیم.

او افزود:

تعداد چهار نمونه از سازه‌های حرارت دیده گِلی بدست آمده از لایه شماره ۴ کاوش در غار کلدر برای تعیین قدمت و سالیابی به آزمایشگاه سالیابی ترمولومینسانس ارسال شد که پس از فرایند سالیابی روی این نمونه‌ها، تاریخ و قدمتی از ۲۳,۱۰۰ تا ۲۹,۴۰۰ سال را از این لایه کاوش شده بدست آمد.

این کارشناس اظهار کرد:

این نتایج همراه با نتایج آنالیز کربن ۱۴، سه نمونه زغال چوب متعلق به لایه‌های پایین‌تر کاوش این غار نیز که در آزمایشگاه رادیوکربن آکسفورد سالیابی شد، قدمت حدود ۵۴,۴۰۰ سال را ثبت کرد. حاصل نتایج این پروژه و پژوهش بین‌المللی در قالب مقاله‌ای مشترک در ۲ مارس ۲۰۱۷ در مجله نیچر (Scientific Reports Nature) به چاپ رسیده است.

عظیمی گفت:

همچنین یک قطعه فلینت (Flint) هم که از فصل سوم کاوش باستان‌شناسی همین غار (کلدر) در عمق ۱۶۳ سانتیمتری لایه‌های کاوش بدست آمده بود، در سال ۱۳۹۹ در آزمایشگاه سالیابی ترمولومینسانس پژوهشکده حفاظت و مرمت تعیین قدمت شد که تاریخ ۶۳,۰۰۰ سال را در این غار نشان می‌داد و ماحصل نتیجه سالیابی این قطعه فلینت نیز در قالب مقاله‌ای در نشریه باستان‌شناسی و باستان‌سنجی دانشگاه آزاد ورامین در سال ۱۴۰۱ به چاپ رسیده است. ‌

«غارهای پارینه سنگی (پیش از تاریخ) دره خرم آباد» با عنوان ۲۹امین اثر ایران ۲۰ تیرماه ۱۴۰۴ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد. این غارها شامل کلدر، یافته، کنجی، گیلوران، قمری و پناهگاه صخره‌ای گر ارجنه است، که شواهد ارزشمندی از زندگی مستمر انسان‌های نئاندرتال و دوره‌های مختلف پیش از تاریخ (پارینه‌سنگی) به قدمتی در حدود ۶۳,۰۰۰ سال را در خود جای داده‌اند.