ثروتمندترین افراد تاریخ؛ از امپراتورها تا سرمایه‌داران مدرن

مانسا موسی؛ منبع تصویر: scmp.com؛ نام تصویرگر: نامشخص

بنا بر گفته‌های «مدینه تیام» (Madina Thiam)، دانشجوی دکترای دانشگاه کالیفرنیا در لس‌آنجلس و متخصص در تاریخ مالی و منطقه ساحل آفریقا، نمی‌توان با قطعیت به این سوال پاسخ داد. منابع تاریخی می‌گویند که در سال ۱۳۲۴ میلادی، «مانسا موسی»، فرمانروای امپراتوری مالی در دوران قرون‌وسطا که بخش‌های وسیعی از غرب آفریقا را در بر می‌گرفت (و نباید با کشور مالی امروزی اشتباه گرفته شود)، سفری زیارتی به دو شهر مقدس جهان اسلام، یعنی مکه و مدینه انجام داد.

او در این سفر طولانی، از صحرای بزرگ آفریقا عبور و از سواحل رود نیجر به‌سمت نیل و دریای سرخ حرکت کرد. کاروان او شامل هزاران سرباز و صدها برده بود که مقادیر زیادی نمک، طلا و سایر ثروت‌ها را حمل می‌کردند. «مانسا موسی» در مسیر خود، زمانی که به قاهره رسید، مقدار چشمگیری طلا را وارد اقتصاد محلی کرد؛ به حدی که ارزش این فلز در سراسر مصر کاهش یافت. این اتفاق باعث شد که او به‌عنوان ثروتمندترین فرد تمام دوران شهرت پیدا کند.

زیارت باشکوه و تماشایی «مانسا موسی» به جهانیان نشان داد که یک دولت قدرتمند در غرب آفریقا وجود دارد که فرمانروایی جاه‌طلب بر آن حکمرانی می‌کند. پس از این سفر، شهرهای «تیمبوکتو» (Timbuktu) و «جنه» (Jenne) در مالی به مراکز مهم تجاری تبدیل شدند. همچنین، این شهرها به مرکزی برای دانشمندان و اندیشمندان از سراسر جهان اسلام بدل شدند.

ثروت «مانسا موسی»، بدون شک در مقیاس تاریخی و حتی امروزی، عظیم بود. با این حال، اعداد و ارقامی که در مورد آن مطرح می‌شود و آن را به صدها میلیارد دلار امروزی تخمین می‌زنند، حدس و گمانی بیش نیست. علاوه بر این، چنین تخمین‌های نجومی، این واقعیت را نادیده می‌گیرند که محققان، هنوز اطلاعات زیادی در مورد اقتصاد، سیاست و سازماندهی این امپراتوری ندارند.

«جان دی راکفلر» (John D Rockefeller) بنیان‌گذار و سهامدار اصلی شرکت «استاندارد اویل» (Standard Oil) بود که در زمان اوج خود، بین ۹۰ تا ۹۵ درصد از نفت ایالات متحده را تولید می‌کرد.

او پس از موفقیت نخستین پالایشگاه در اوهایو، با سرمایه‌گذاری‌های هوشمندانه، در نهایت به اولین میلیاردر آمریکا تبدیل شد. راکفلر در طول زندگی خود، حداقل ۵۴۰ میلیون دلار به امور خیریه اهدا کرد.