جشن‌های ملی، دولتی شده‌اند؟ – خبرآنلاین

در ایران از گذشته‌های دور پیش از اسلام، آیین‌ها و جشن‌هایی در کشور داشتیم که به دو دسته تقسیم می‌شوند. ابتدا آیین‌های مذهبی که در روزگارهای دور ایرانیان به سبب پیروی آیین زرشت و پس از ورود اسلام می‌پرداختیم و این پیشینه همواره با جشن و سرورهای مردمی همراه بود.

دسته دیگر جشن‌های بومی و محلی است که در مناطق مختلف ایران براساس جغرافیا و مشاغل که مردم دارند، انجام می‌شود. مثل مراسم‌هایی که مردم خطه جنوب ایران در فصل برداشت خرما دارند، یا صیادان به هنگام صید ماهی و یا برنجکاران شمالی کشورمان که هر کدام سروده‌ها و آداب مخصوص به خودشان را دارند و در فصل‌اش به جشن و شادی می‌پردازند. ما جشن‌هایمان را حتی در رخدادهای طبیعی هم می‌بینیم، مانند جایی که مردم گِرد هم جمع می‌شوند تا جشن باران بگیرند.

جشن‌های مردمی در ایران بعد از ورود اسلام نیز نه تنها ادامه پیدا کرد، بلکه پایدارتر و پربارتر از قبل پیش رفت. و رنگ و بویی بیشتر جشن‌های نوروز و یلدایمان گرفت. در واقع باید بدانیم که مردم در جشن‌های ملی و مذهبی همیشه به یاری هم می‌آمدند و برای ما ایرانیان جشن‌های انفرادی معنایی ندارد، چراکه ما در این مراسم‌ها به یکدیگر کمک می‌کنیم، گره کاری را باز می‌کنیم و یاری‌گر همدیگر هستیم.

خوشبختانه هر چه در تاریخ پیش آمدیم این جشن‌ها بارورتر شدند و معنی تازه‌تری گرفتند و مفاهیم دینی و باورهای اعتقادی هم به کنارش آمد. حقیقت امر این است که زندگی در جشن‌ها و آیین‌های ملی و مذهبی ما جریان دارد. ما در جشن‌هایمان مفهموم خانواده، کودک، رزم، جنگ‌آوری و به معنی واقعی زندگی را شاهد هستیم.

تفکر روشنفکری، میراث ناگوار فرهنگی است

برگزاری بسیاری از جشن‌های مردمی را اخیراً به جشن‌های دولتی یا حکومتی تلقی می‌کنند، اما باید گفت که مردم از دولت و حکومت جدا نیستند. این مرزبندی غلط امروزه ما ریشه در میراث ناگواریست که از گذشته با خود داریم. میراثی که برگرفته از انگاره‌های روشنفکری است.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی حکومت، دولت و مردم باهم یگانه شدند و آن وحدت و یگانگی اتفاق افتاد و امروزه نه تنها در جشن‌ها و آیین‌های ملی و مذهبی کشورمان بلکه در تمام شئون کشور می‌توانیم آن را ببینیم.

واقعیت امر این است که اگر جایی حکومت یا دولت هم ورود کنند، باز از خود مردم هستند. درواقع ما می‌توانیم چیزی را حکومتی بدانیم که دولت برگزارکننده آن باشد، اما باز هم نمی‌توانیم بگوییم که مردم در مرکزیت آن رویداد نیستند یا نیامدند.

جشن‌های بعثت، غدیر، شعبانیه، رمضان؛ هیأت محرم و حتی جشن‌های ملی مانند ۲۲ بهمن تماماً با حضور مردم است. شاید تأمین زیرساخت‌های برگزاری مانند مدیریت ترافیک شهری، امنیت شرکت‌کنندگان و … توسط نهادها و دستگاه‌های دولتی انجام شود، ولیکن همانند اربعین این مردم هستند که می‌آیند.

نکته قابل توجه در تناقض سخن کسانی که می‌گویند فلان جشن یا فلان مراسم، یک رویداد دولتی است، باید گفت که اگر چنین نباشد و دولت یا حکومت کند باز می‌گویند که نظام یا دولت به کمک مردم نیامده است. در هر دو صورت نهادهای کشوری و لشکری ما متهم خواهند بود.

۵۷۵۷