حفظ نقدینگی و پوشش ریسک با صندوق‌های معکوس

به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه ایران(سنا)، مشروح یادداشت فرزاد شاه حیدری، کارشناس بازار سرمایه را در ادامه بخوانید:

در سال‌های اخیر، در بازار سرمایه‌ شاهد عرضه و توسعه‌ ابزارهای متنوعی از جمله صندوق‌های سهامی، اهرمی، طلا و بخشی بوده‌ایم که به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد در روندهای صعودی بازار بازده قابل قبولی کسب کنند. با این حال، همچنان جای خالی ابزارهایی احساس می‌شود که بتوانند در روندهای نزولی بازار نیز به کسب سود یا کاهش زیان کمک کنند. در بورس‌های پیشرفته‌ جهان، یکی از ابزارهای کارآمد برای این منظور، صندوق‌های معکوس (Inverse Fund) است که با استفاده از سازوکار «فروش استقراضی» یا ابزارهای مشتقه، در صورت افت قیمت دارایی پایه یا شاخص، ارزش واحدهای آن افزایش پیدا می‌کند.

ماهیت اصلی صندوق‌های معکوس بر به‌کارگیری این سازوکارها مبتنی است؛ بنابراین در شرایطی که بسیاری از فعالان بازار از افت قیمت سهام دچار زیان می‌شوند، دارندگان واحدهای صندوق‌های معکوس می‌توانند از همین ریزش سود ببرند. این مسئله نه‌تنها برای سرمایه‌گذارانی که چشم‌انداز نزولی در بازار دارند جذاب است، بلکه به سرمایه‌گذارانی با دیدگاه میان‌مدت یا بلندمدت امکان می‌دهد از طریق ترکیب این صندوق‌ها با پرتفوی سهامی، ریسک ناشی از ریزش احتمالی بازار را تا حدی پوشش دهند.

در سال‌های گذشته، ابزارهایی مانند صندوق‌های قابل معامله(ETF) ، قراردادهای آتی سهام و اوراق اختیار معامله در بازار ایران معرفی و راه‌اندازی شده‌اند که قدمی ارزشمند در مسیر تنوع‌بخشی به فرصت‌های سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود؛ اما جای خالی صندوق‌های معکوس در میان این مجموعه، هم‌چنان احساس می‌شود. راه‌اندازی چنین صندوق‌هایی می‌تواند به حفظ نقدینگی در بازار سرمایه کمک کند؛ چرا که سرمایه‌گذاران در زمان نزول بازار یا هنگام نگرانی از افت قیمت سهام، به‌جای خروج شتاب‌زده از بازار یا ورود مستقیم به معاملات پیچیده‌ مشتقه، می‌توانند با خرید واحدهای این صندوق‌ها، زیان احتمالی خود را کاهش داده یا حتی از روند نزولی سود کسب کنند.

البته هر ابزار مالی جدید، در کنار مزایای فراوان، با ریسک‌ها و پیچیدگی‌های خاص خود همراه است و بهره‌برداری موفق از صندوق‌های معکوس، نیازمند ارتقای دانش مالی معامله‌گران، آماده‌سازی زیرساخت‌های فنی و قانونی و نظارت دقیق بر نحوه‌ی معاملات است. در صورت فراهم شدن این پیش‌نیازها، صندوق‌های معکوس می‌توانند به افزایش عمق و کارایی بازار منجر شوند و دست سرمایه‌گذاران را برای اتخاذ استراتژی‌های گوناگون، به‌ویژه در شرایط نوسانی، بازتر کنند.

در مجموع، راه‌اندازی صندوق‌های معکوس در بازار سرمایه‌ گامی کلیدی در جهت تکمیل ابزارهای مالی و ارتقای اعتماد فعالان بازار محسوب می‌شود. این اقدام نه‌تنها مدیریت نوسانات را بهبود می‌بخشد، بلکه می‌تواند سرمایه‌گذارانی را که از احتمال ریزش قیمت‌ها نگران‌اند، به ادامه‌ حضور در بازار ترغیب کند. امید است با فراهم شدن زیرساخت‌های لازم، به‌زودی شاهد عرضه‌ این صندوق‌ها و نزدیک‌تر شدن بازار سرمایه‌ی ایران به استانداردهای جهانی باشیم.