این شگفتانه ترامپ برای جهان است/مقاومت باید در محور اخوانی و با مرکزیت ترکیه فعال شود/عربستان پس از آشتی با ایران در مسیر درست حرکت می‌کند

زهره نوروزپور: ترامپ در دیدار تاریخی خود با نتانیاهو از طرح پاکسازی غزه رونمایی کرد. طرح که داد رهبران جهان را از متحد تا غیر متحد درآورده است. ترامپ با رفتار قلدرمآبانه در کنفرانس خبری با نخست وزیر اسرائیل گفت که آنها (مصر و اردن) مجبور می شوند مردم غزه را بپذیرند. خاورمیانه پول زیادی دارد می تواند یه مکان زیبا برای مردم غزه بسازد. این در حالی است که این باریکه جنجالی غرب آسیا تا همین حالا هم با کشته شدن بیش از 50 هزار نفر یک نسل کشی تمام عیار را پشت سر گذاشته است. حالا ترامپ برای ان تعدادی که مانده اند نقشه کوچ اجباری را کشیده است. رئیس جمهور ترامپ ترسناک‌ترین، عجیب‌ترین و یا به قول کارشناس ما شگفتانه ترین کنفرانس خبری را در روز  5 فبریه در تاریخ جهان ثبت کرد. مانند اعلامیه بالفور و روز نکبت که زخم آن هنوزم بر دل فلسطینی‌ها سنگینی می کند.

دکتر هادی برهانی کارشناس ارشد مطالعات اسرائیل در اینباره می گوید این طرح یکی از شگفتانه های ترامپ بود. او همچنین می گوید که اگر اعراب با یکدیگر اتحاد و همکاری کنند مانند معامله قرن در دور اول ریاست جمهوری او شود. همچنین از برهانی درباره واکنش عربستان پرسیدیم که معتقد است اولین کشور عربی بود که در ساعت 4 صبح به وقت ریاض واکنش سختی به اظهارات ترامپ داشت.از برهانی خواستم واکنش مقاومت و نقش آن را هم برایمان بررسی کند که معتقد است محور مقاومت باید با محور اخوانی و با مرکزیت ترکیه همسو شود او در توضیح استدلال خود گفت: «این همکاری می تواند یک جبهه مقاومت گسترده و توانمند در منطقه ایجاد نماید و جلوی ترکتازی اسرائیل در منطقه را بگیرد. در حالیکه اگر ایران رقابت با محور اخوانی یا حتی خصومت با آن را برگزیند، اسرائیل فرصت خواهد داشت قدرت فعلی خود را حفظ نموده و حتی توسعه دهد و هر دو محور ایرانی و ترکی مقاومت را تضعیف نماید.» او همچنین درباره مصر و اردن گفت: این طرح امنیت پادشاهی اردن را به خطر خواهد انداخت و موجب می شود فلسطینی ها در این کشور اکثریت قاطع باشند و دیگر اردن و پادشاهی اردن در هویت فلسطینی آن مضمحل می شود. برای مصر این خطر وجود ندارد اما مردم مصر شدیدا با پاکسازی نژادی فلسطینی ها مخالف هستند و به کوتاه آمدن از آن راضی نخواهند شد. اگر دولت این کشور به فشار ترامپ تن دردهد این کشور در معرض انقلاب و دگرگونی دیگری قرار خواهد گرفت. در ادامه مشروح مصاحبه من را با هادی برهانی در ادمه بخوانید:

این شگفتانه ترامپ برای جهان است/تمرکز اسرائیل بر روی کرانه باختری است

***  به طور کلی این طرح پاکسازی قومی غزه از کجا آمد؟ ایا این طرح از پیش بین اسرائیل امریکا طراحی شده بود؟ ایا پشت این طرح لابی های اسرائیل در امریکا نقش دارند؟ با توجه به خاندان های بزرگ یهود در آمریکا نقش لابی  آنها در این تصمیم برای غزه را چقدر محتمل می دانید؟ به نظر نمی رسد که این طرح فقط از سوی ترامپ برای یک اهداف تاجرمآبانه باشد گویا فکری بزرگتر پشت آن است.

این طرح بیشتر با طرحهای انقلابی و شگفتانه های ترامپ مطابقت دارد. ترامپ یک سیاستمدار غیرعادی است و برای نرمها و رویه های بین المللی حاکم احترامی قائل نیست. برای او مرزهای شناخته شده بین المللی، حقوق بین الملل و معاهدات بین المللی خیلی موضوعیت ندارد. او دنیا را از چشم انداز قدرت سخت از نوع اقتصاد و قدرت نظامی می بیند. او می خواهد کانادای ده میلیون کیلومتر مربعی را به آمریکا منضم کند. کانال پاناما را تصرف کند و گرینلند را به خاک آمریکا بیافزاید! طرح غزه ترامپ را باید از این چشم انداز دید. این طرح با همه مبانی و قواعد بین المللی مغایرت دارد و هیچ کس تا به حال آن را مطرح نکرده است. این شگفتانه ترامپ برای جهان است. البته برای اسرائیل پاکسازی قومی فلسطینی ها از اراضی اشغالی فلسطین همیشه یک هدف و یک آرمان بوده است که در مراحلی بخشهای زیادی از آن اجرا شده اما اسرائیل بیشتر بر روی کرانه باختری متمرکز بود. چون غزه از نظر استراتژیکی، ایدئولوژیکی و همچنین مذهبی اهمیت چندانی برای اسرائیل ندارد. یکی از طرحهای مورد علاقه اسرائیل این بود که با پاکسازی کرانه باختری از فلسطینی ها آنها را به غزه بفرستد و در غزه (به اضافه بخشهای همجوار از مصر) کشور فلسطینی کوچکی تشکیل شود. اما ترامپ احتمالا از چشم اندازی تجاری به غزه علاقه دارد و آن را مکان مناسبی برای یک استراحتگاه و تفریحگاه توریستی در کنار دریا می بیند.

در ایران نقش انگلستان در داستان فلسطین و اسرائیل از چشم انداز اعلامیه بالفور دیده می‌شود

*** در جنگ جهانی دوم انگلیس نقش بسزایی در تقسیم فلسطین داشت. در جنگ اول هم با فروپاشی عثمانی بخشی از این سرزمین از سوی انگلیس ها دستکاری شد. حالا با توجه به وضعیت فعلی و موضع انگلیس را چه طور تحلیل می کنید؟ ایا انگلیس ممکن است پشت طرح اولیه اسلاف خود درباره فلسطین بایستد؟

تاریخ دخالت انگلستان در فلسطین در ایران ناقص و ابتر مطرح شده است. این امر موجب شده نقش و جایگاه انگلستان در مسئله فلسطین به درستی فهمیده نشود. دولت انگلستان اولین کشور غربی بود که براساس اعلامیه بالفور به کمک صهیونیسم رفت. این کار انگیزه های ایدئولوژیکی یا ژئوپولیتیکی نداشت بلکه براساس یک معامله برد برد میان جنبش صهیونیسم و دولت انگلستان (به منظور ترغیب دولت آمریکا به مشارکت در جنگ جهانی اول) صورت گرفت. پس از پایان جنگ جهانی اول و مخالفت شدید فلسطینی ها و کشورهای عربی با تشکیل یک کشور یهودی در فلسطین، انگلستان به تدریج از موضع خود عقب نشینی کرد و در نهایت کاملا اجرای اعلامیه بالفور را متوقف کرد. این امر به درگیری میان صهیونیسم و انگلستان در سالهای پس از جنگ دوم جهانی منجر شد که صدها انگلیسی در این درگیریها کشته شدند. انگلستان به دلیل تلفات و مشکلات در فلسطین آن را به سازمان ملل واگذار کرد و از آن خارج شد و تنها کشور غربی بود که به تقسیم فلسطین و عضویت اسرائیل در سازمان ملل رای مثبت نداد. اما در ایران همچنان نقش انگلستان در داستان فلسطین و اسرائیل از چشم انداز اعلامیه بالفور دیده می شود و به تحولات بعدی و اعلامیه های بعدی دولت انگلستان در این باره توجهی نمی شود.

ترکیه انگیزه های جدی و قوی برای توجه به فلسطین دارد و به اسرائیل فشار وارد می کند که برای آن هزینه ساز است

***  از سوی دیگر به دنبال پرسش بالا اردوغان هم به دنبال رویای نئو عثمانی خود بدش نمی اید که به بیت المقدس هم نظری داشته باشد امری که از سوی اسرائیل یک تهدید جدی تلقی شده و برخی می گویند این دو ممکن است حتی در سوریه با یکدیگیر درگیر نظامی شوند. در اینباره شما چه تحلیلی دارید؟

ترکیه به دلایل مشخص تاریخی و اسلامی به فلسطین توجه دارد. فلسطین تا قبل از جنگ جهانی اول و شکست امپراتوری عثمانی برای صدها سال توسط ترکهای عثمانی اداره می شد. بخش بزرگی از شهر قدیمی بیت المقدس از جمله دیوارها و دروازه های مشهور شهر توسط عثمانی ها ساخته شده است. در واقع معماری سنتی این شهر در حال حاضر عمدتا عثمانی است.  همچنین دولت فعلی ترکیه یک دولت اسلام گراست و فلسطین و بیت المقدس و مسجدالاقصی را مقدسات اسلامی می بیند که توسط کفار اشغال شده است. از اینرو دولت ترکیه انگیزه های جدی و قوی برای توجه به فلسطین دارد اما دولت ترکیه این توجه را در چارچوب موازین بین المللی و با درنظر گرفتن توازن قوا در جهان و منطقه انجام می دهد و مایل به یک حرکت انقلابی نیست. اما این حرکت ترکیه به اسرائیل فشار وارد می کند و برای آن هزینه ساز است.

این حرکت پس از هماهنگ شدن دمشق با آنکارا قدرت بیشتری خواهد گرفت و این موجب نگرانی تل آویو است. پس از تضعیف جبهه مقاومت این جبهه اخوانی که متشکل از ترکیه، سوریه، قطر، لیبی و همکاری برخی دیگر از کشورهای عربی و اسلامی است به چالش جدیدی برای اسرائیل بدل خواهد شد.

ترکیه وارد جنگ با اسرائیل نخواهد شد

*** اردوغان با هیات بلندپایه حماس در ترکیه دیدار داشته که محوریت ان مدیریت و بازسازی غزه بوده است. غزه مانند کیکی شده که همگان می خواهند از وضعیت این باریکه سهمی داشته باشند. اردوغان مدعی یک کشور مسلمان ایا در کنار اعراب خصوصا مصر و اردن مقابل اسرائیل قرار می گیرد؟ تحلیل شما چیست؟

ترکیه یک حامی واقعی حماس است. دولتهای اصلی حامی حماس در جهان سه کشور قطر، ترکیه و ایران هستند. البته سوریه جدید را هم می توان به آنها افزود. سوریه اسد رابطه خوبی با حماس نداشت. در پاسخ قبلی به این سوال جواب دادم. ترکیه انگیزه های زیادی برای توجه و کمک به فلسطین و حماس دارد اما وارد جنگ با اسرائیل نخواهد شد. ترکیه این مبارزه را براساس فرصتهای موجود بین الملی انجام می دهد و از این رو مبارزه آن بیشتر ابعاد سیاسی، حقوقی و اقتصادی دارد.

در صورتی که کشورهای اسلامی در مخالفت با طرح ترامپ همکاری و وحدت نظر داشته باشند این طرح به سرنوشت معامله قرن دچار خواهد شد

*** واکنش اردن و مصر را چه طور ارزیابی می کنید؟ایا همانطور که ترامپ پیش بینی کرده است آنها بالاخره راضی می شوند؟

بعید است کشوری اسلامی یا عربی با این طرح ترامپ همکاری نمایند. چه علنی و چه مخفی. هیچ کشور اسلامی انگیزه واقعی برای این کار ندارد. اما مواضع کشورهای اسلامی علیه این طرح شدت و ضعف دارد. اردن حتما با این طرح بشدت مخالفت می کند زیرا این طرح امنیت پادشاهی اردن را به خطر خواهد انداخت و موجب می شود فلسطینی ها در این کشور اکثریت قاطع باشند و دیگر اردن و پادشاهی اردن در هویت فلسطینی آن مضمحل می شود. برای مصر این خطر وجود ندارد اما مردم مصر شدیدا با پاکسازی نژادی فلسطینی ها مخالف هستند و به کوتاه آمدن از آن راضی نخواهند شد. اگر دولت این کشور به فشار ترامپ تن دردهد این کشور در معرض انقلاب و دگرگونی دیگری قرار خواهد گرفت. در صورتی که کشورهای اسلامی در مخالفت با طرح ترامپ همکاری و وحدت نظر داشته باشند این طرح به جایی نخواهد رسید و به سرنوشت معامله قرن ترامپ دچار خواهد شد.

عربستان پس از آشتی با ایران در مسیر درستی حرکت می کند

*** ظاهرا عربستان برای توافق ابراهیم شرط کشور مستقل فلسطین را گذاشته اما ترامپ در سخنرانی خود این مساله را رد کرد اما عرستان سریعا واکنش نشان داد و گفت که ما هنوز پایبند به ملت فلسطین هستیم. ایا عربستان به دلیل افکار عمومی واقعیت خود را درباره فلسطین بیان نمی کند؟ چون معمولا نقل قول های ترامپ از رهبران جهان کمتر خالی از حقیقت بوده و خیلی کم پیش امده که حرفی غیر واقع نقل قول کند. بازی عربستان چیست؟

عربستان پس از آشتی با ایران در مسیر درستی حرکت می کند. مواضع خوبی نسبت به فلسطین گرفته و این مواضع به تدریج تقویت شده است. در موضع گیریهای اخیر خود بر ضرورت تشکیل دولت فلسطینی تاکید جدی داشته و بدون تشکیل کشور فلسطینی راه حلی برای مسئله فلسطین نمی بیند. پس از موضع گیری ترامپ در باره غزه نیز یکی از بهترین و قویترین موضع گیریهای منطقه از سوی عربستان اتخاذ شد. عربستان بلافاصله و در واقع در ساعت چهار صبح (به وقت عربستان) پیشنهاد ترامپ در مورد غزه را رد کرد در حالیکه هنوز برخی از کشورهای اسلامی در این مورد موضع نگرفته اند. ایران می تواند و باید مشوق مواضع قوی عربستان در قبال اسرائیل باشد. اگر عربستان از ناحیه ایران دلگرم و مطمئن باشد مواضع محکمتری در قبال اسرائیل اتخاذ خواهد کرد.

مقاومت باید با محور اخوانی و با مرکزیت ترکیه فعال شود

***  مقاومت و ایران چه خواهد شد؟ ممکن است وارد مقابله با خواسته اسرائیل و ترامپ شوند؟

جبهه مقاومت به مرکزیت ایران در تحولات اخیر منطقه دستخوش تحولات سختی شده است. حزب الله که مرکزیت مقاومت در منطقه عربی بود بشدت آسیب دیده و برای بقا می جنگند و فعلا نقش قبلی خود را از دست داده است. سوریه که حلقه وصل ایران با لبنان و حزب الله بوده سقوط کرده و به دست مخالفان اسد افتاده است. دولت عراق نیز با مشاهده تحولات لبنان و سوریه از محور مقاومت عقب نشسته است. دیگر جبهه مقاومت به آن معنای سابق وجود ندارد. این جبهه برای اینکه بتواند نقش آفرینی در منطقه داشته باشد باید براساس شرایط جدید منطقه خود را بازسازی نماید و به شکلی درآید که در این خاورمیانه جدید بتواند موثر باشد.راه اصلی این نقش آفرینی نیز همکاری با محور اخوانی با مرکزیت ترکیه است.این همکاری می تواند یک جبهه مقاومت گسترده و توانمند در منطقه ایجاد نماید و جلوی ترکتازی اسرائیل در منطقه را بگیرد. در حالیکه اگر ایران رقابت با محور اخوانی یا حتی خصومت با آن را برگزیند، اسرائیل فرصت خواهد داشت قدرت فعلی خود را حفظ نموده و حتی توسعه دهد و هر دو محور ایرانی و ترکی مقاومت را تضعیف نماید.

طرح ترامپ می تواند این عزم بین المللی برای اجرای طرح دو دولتی را مختل نماید

*** در نهایت اینکه اگر این اتفاق بیفتد و غزه به یک ساحل لاکچری برای بیزینس امریکا و اسرائیل تبدیل شود شما اینده این منطقه و فلسطین را چه طور ارزیابی می کنید؟

این اتفاق نخواهد افتاد. اما این طرح، بدون اجرای عملی آن، مخاطراتی برای فلسطین و غزه در پی خواهد داشت. اولا می تواند در جریان بازسازی غزه اختلال ایجاد نماید یا حاکمیت حماس در غزه (که پس از عقب نشینی نیروهای نظامی اسرائیل مسجل است) را به چالش خواهد کشید. همچنین پس از بحران خونین غزه، دنیا و منطقه مصمم است راه حل دو دولت را با عزم و اراده جدی دنبال نماید در حالیکه اسرائیل و همه احزاب سیاسی آن مخالف جدی این گرایش هستند. طرح ترامپ می تواند این عزم بین المللی برای اجرای طرح دو دولتی را مختل نماید و فشار بین المللی برای اجرای طرح دو دولت را بشکند و ضرب آن را بگیرد. طرح ترامپ می تواند به باج خواهی از کشورهای عربی و طرفهای فلسطینی منجر شود. مانند معامله قرن و انضمام کرانه باختری (به اسرائیل) که موجب فشار بر کشورهای عربی شد و به موجب آن توافقات ابراهیم طراحی گردید. به گونه ای که عقب نشینی از انضمام کرانه باختری منوط به صلح کشورهای عربی با اسرائیل گردید و از همین دریچه امارات و چند کشور عربی دیگر در منطقه اسرائیل را به رسمیت شناختند.

۳۱۵ ۳۱۵