شادیاخ، گنجینه‌ای از فرهنگ و هنر ایران

حسن گیاهی در گفت و گو با ایسنا با بیان اینکه شادیاخ قسمت مهمی از عرصه شهر کهن نیشابور و بیشتر مربوط به دوره اسلامی و اوایل اسلام است، اظهار کرد: سایت موزه شادیاخ یکی از مهم‌ترین مراکز باستان‌شناسی است.

وی با اشاره به اینکه در گذشته اقداماتی برای پوشش اینکه سایت موزه شادیاخ از این وضعیت بیرون بیاید انجام شده و برای اجرای طرح به تصویب رسیده نیازمند اعتبار هستیم، بیان کرد: تلاش خود را به کار گرفته‌ایم تا با همکاری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی هر چه زودتر طرح شادیاخ اجرایی شود.

رئیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نیشابور گفت: در کاوش‌های انجام‌ شده در این شهر قسمت‌های مختلفی همانند کارگاه‌های شیشه‌گری، تزئینات معماری و گچ‌بری و آثار معماری، چندین اسکلت و اماکن مختلف دیگری کشف شده است. اسکلت‌ها احتمالاً مربوط به زمین لرزه‌ای است که در قرن هفتم هجری اتفاق افتاده است.

شادیاخ جزء آثار تاریخی ملی ایران است

وی با بیان اینکه شادیاخ جزء آثار تاریخی ملی ایران است، اظهار کرد: قسمت قابل توجهی از تاریخ کشور و شهرستان نیشابور در همین محوطه‌ها پنهان است. در این محوطه‌ها می‌توان از شیوه زندگی، وسایل و تجهیزاتی که استفاده می‌کردند، سلسله مراتب اجتماعی و طبقات اجتماعی که داشتند، نوع و تزئینات معماری و… آگاه شد.

گیاهی با اشاره به اینکه تا حدود ۸۰ سال قبل شیوه زیست شاعرانه بسیار خوبی داشتیم، گفت: این شیوه زیست شاعرانه در تمامی وجوه زندگی قدیمی‌ها است. وقتی قطعه کاشی کشف می‌شود طعم، رنگ، بو، عطر فرهنگ، هنر و تاریخ و تمدن را در آن می‌بینیم.

وی با اعلام اینکه تمامی کارهایی که گذشتگان ما انجام می‌دادند بر اساس یک مبنای نظری که به آن اعتقاد بسیاری داشتند بوده است، تصریح کرد: در آثار به جای مانده می‌توان این پیوند عرفانی و فلسفی که داشتند را دید.

رئیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نیشابور افزود: نشانه‌های تمدنی، فرهنگی و تاریخی هستند که از هویت و اصالت برخوردارند، اینها منطبق با فرهنگ، تاریخ و به ویژه جغرافیای مناطق است و می‌شود در محوطه‌های تاریخی آثار را دید.

سوغات ایران، فرهنگ و هنر است

وی با بیان اینکه اینها گنجینه‌ها و ثروت فرهنگی ایران هستند و نقش بسیاری در معرفی تاریخ این کشور دارند، اظهار کرد: برآیند ایرانی بودن و ایرانی زیستن فرهنگ است.

گیاهی سوغات ایران را فرهنگ و هنر دانست و خاطرنشان کرد: بسیاری از این فرهنگ و هنر در همین تپه‌ها و محوطه‌های باستانی نهفته است که امیدواریم در کاوش‌های دیگر آثار بیشتری به دست بیاید.

وی با اشاره به اینکه عرصه شهر کهن نیشابور حدود ۵۰۰۰ هکتار است، گفت: هزینه‌های بالا و اهمیت نگهداری و حفاظت از آثار به دست آمده موجب شده که تاکنون بخش بسیار اندکی از کاوش‌ها انجام شده باشد.

رئیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نیشابور با بیان اینکه تلاش می‌کنیم داشته‌ها و ثروت‌های فرهنگی ایران نمایان شود، افزود: نیشابور در طول تاریخ بارها مورد تاخت و تاز قرار گرفته و حتی در زمین لرزه‌ها تخریب شده اما همچنان امیدوار سر از خاک برآورده و هنوز نشانه‌های آن است.

هنوز قسمت اعظم نیشابور کهن در دل خاک نهفته است

وی از وجود و شناسایی تپه‌های باستانی بسیاری که تعدادی از آنها ثبت ملی شده‌اند خبر داد و گفت: هنوز قسمت اعظم نیشابور کهن در دل خاک نهفته است.

گیاهی با اشاره به اینکه نیشابور با قدمتی ۷۵۰۰ ساله یکی از مناطق غنی باستانی خراسان رضوی است، تصریح کرد: بیشترین کاوش‌های انجام شده در شادیاخ بوده است.

وی با اعلام اینکه برای حفاظت بهتر از تپه‌ها و محوطه‌های تاریخی به طور مداوم نیروهای یگان حفاظت گشت زنی‌هایی را دارند، افزود: متأسفانه برخی مواقع گزارش‌هایی از حفاری‌های غیرمجاز داریم که با متخلفین بر اساس قانون برخورد می‌شود.

رئیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نیشابور با بیان اینکه خوشبختانه مردم همکاری بسیار خوبی در حفاظت از آثار و عرصه‌های تاریخی دارند، اظهار کرد: یگان حفاظت مستقر در شهرستان نیشابور داریم و نیروهای مردمی و بسیج هم همکاری بسیار خوبی دارند.

حفاظت پیشگیرانه از اسکلت‌های محوطه تاریخی شادیاخ

وی در ادامه از حفاظت پیشگیرانه از اسکلت‌های محوطه تاریخی شادیاخ نیشابور خبر داد و گفت: اسکلت‌های به دست آمده از آوارهای زلزله قرن ۷ شادیاخ که از اهمیت علمی تاریخی و هویت مکانی برخوردارند، توسط کارشناس مرمت اداره کل میراث فرهنگی مورد حفاظت پیشگیرانه قرار گرفت.

گیاهی خاطرنشان کرد: با توجه به تحمل شرایط حفاظتی خاص در محل، حفاظت و حراست و افزایش ماندگاری آن‌ها، اقدامات حفاظت پیشگیرانه شامل دفع و کنترل رطوبت، استحکام‌بخشی با استفاده از مواد سازگار با کلسیم (استخوان) و… انجام شد.

وی با بیان اینکه عملیات مرمت و حفاظت پیشگیرانه توسط کارشناس آزمایشگاه مرمت آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی انجام شد، افزود: شادیاخ بخش مهمی از عرصه شهر کهن نیشابور و از مهم‌ترین عرصه‌های باستان‌شناسی کشور است که در حال حاضر به‌صورت سایت موزه مورد بازدید علاقه‌مندان قرار دارد.

رئیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نیشابور با اشاره به اینکه محله شادیاخ، که به شماره ۱۰۹۱۰ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است، اظهار کرد: در دوره اسلامی نیز این شهر کهن پایتخت طاهریان و سپس سلجوقیان و از بزرگ‌ترین مراکز و موطن بسیاری از دانشمندان، شاعران، صوفیان و دیگر بزرگان بوده است.

وی گفت:کاروانسرای عباسی، بازار سرپوش، حمام‌های تاریخی، آب‌انبارهای متعدد، خانه‌های تاریخی و محور تاریخی خیابان امام خمینی(ره) بخشی از ظرفیت‌های گردشگری و فرهنگی این شهر تاریخی است.

 شاد یاخ، شادی کاخ یا شادی یاخ، یکی از قدیمی‌ترین و زیباترین جاهای دیدنی نیشابور به شمار می‌رود که مربوط به اوایل سده سوم هجری قمری در سال ۶۹۹ هجری قمری است که زمین‌لرزه‌ای بزرگ، این منطقه را زیرخاک برده است اما باستان شناسان، شهر شادیاخ را در سال ۱۳۷۹ به‌صورت کامل کشف کردند و در کاوش‌های انجام‌شده متوجه شدند؛ این شهر دارای قسمت‌های مختلفی همانند آهنگری، شیشه‌گری، اندرونی، تالار عام و اماکن مختلف دیگری بوده است و شادیاخ جزء آثار تاریخی ملی ایران است.

از اوایل سده سوم هجری مسکونی شده و تا سال ۶۶۹ هجری قمری که زمین‌لرزه آن را درنوردیده، اهمیت ویژه‌ای داشته‌است. این محله به سبب کاخی که “عبدالله بن طاهر” به نام شادیاخ در آن بنا نهاد به این نام شهرت یافت.

انتهای پیام