بیوگرافی نیکی کریمی از تأثیرگذارترین هنرمندان سینما پس از انقلاب ۱۳۵۷

نیکی کریمی یکی از برجسته‌ترین و تاثیرگذارترین هنرمندان سینمای ایران پس از انقلاب ۱۳۵۷ است. او نه تنها به عنوان بازیگری پرآوازه بلکه به عنوان کارگردان و تهیه‌کننده نیز به یکی از چهره‌های معتبر و شناخته‌شده در عرصه هنر ایران و جهان بدل شده است. کریمی با سبک بازی خاص و نقش‌آفرینی‌های هنرمندانه‌اش، همواره در زمره بازیگران محبوب و تحسین‌شده قرار داشته و توانسته از جشنواره‌های مختلف جهانی جوایز ارزنده‌ای دریافت کند. در ادامه، نگاهی جامع به زندگی و فعالیت‌های این هنرمند بزرگ خواهیم داشت.

دوران کودکی نیکی کریمی و شروع به کار در سینما

نیکی کریمی در ۱۹ آبان ۱۳۵۰ در تهران و در خانواده‌ای اهل فرهنگ متولد شد. او از دوران نوجوانی به بازیگری علاقه‌مند بود و در گروه‌های تئاتر مدرسه شرکت می‌کرد. در سال ۱۳۶۸، اولین تجربه سینمایی خود را در فیلم «وسوسه» به کارگردانی جمشید حیدری کسب کرد. با این حال، فیلم «عرو

رشد در عرصه بازیگری و اولین جوایز بین‌المللی

پس از موفقیت در «عروس»، نیکی کریمی در چندین اثر مهم به ایفای نقش پرداخت و با بازی در فیلم «سارا» به کارگردانی داریوش مهرجویی، به اوج شهرت رسید. این فیلم اقتباسی از نمایشنامه «خانه عروسک» اثر هنریک ایبسن بود و کریمی برای نقش‌آفرینی در آن موفق به کسب جایزه صدف نقره‌ای بهترین بازیگر زن از جشنواره بین‌المللی فیلم سن‌سباستین شد.

درخشش در سینمای ایران و همکاری با کارگردانان برجسته

کریمی در دهه ۱۳۷۰ با همکاری با کارگردانان بزرگی همچون داریوش مهرجویی، ابراهیم حاتمی‌کیا، تهمینه میلانی و مسعود کیمیایی، جایگاه خود را در سینمای ایران تثبیت کرد. او در فیلم «دو زن» ساخته تهمینه میلانی بازی کرد که یکی از نقش‌های مهم دوران حرفه‌ای او محسوب می‌شود و برای این نقش، جایزه بهترین بازیگر زن از جشنواره تائورمینا در ایتالیا را کسب کرد.

ورود نیکی کریمی به عرصه کارگردانی

نیکی کریمی در سال ۱۳۸۳ برای نخستین بار به عنوان کارگردان، فیلم بلند خود به نام «یک شب» را ساخت. هرچند این فیلم در ایران به نمایش درنیامد، اما در جشنواره‌های خارجی مانند جشنواره فیلم کن مورد توجه قرار گرفت. او پس از آن، فیلم‌های «چند روز بعد»، «سوت پایان»، و «آتابای» را ساخت که فیلم آخر با تحسین منتقدان و مخاطبان همراه شد.

فعالیت‌های بین‌المللی و داوری در جشنواره‌های معتبر

کریمی علاوه بر فعالیت‌های هنری خود در ایران، حضوری فعال در جشنواره‌های بین‌المللی داشته است. او به عنوان داور در جشنواره‌های معتبری همچون کن، ترایبکا، پرتقال طلایی آنتالیا، و جشنواره بین‌المللی فیلم‌های آسیایی وزول حضور داشته و با داوران و هنرمندان بین‌المللی همکاری کرده است.

جشنواره‌های بین‌المللی

• جشنواره فیلم کن (بخش فیلم کوتاه) – فرانسه، ۲۰۰۷
• جشنواره فیلم برلین – آلمان، ۲۰۰۷
• جشنواره فیلم وایادولید (سمینسی) – اسپانیا، ۲۰۱۵
• جشنواره فیلم ترایبکا – آمریکا، ۲۰۲۲
• جشنواره فیلم شب‌های سیاه تالین (رئیس هیئت داوران) – استونی، ۲۰۱۵
• جشنواره فیلم کارلووی واری – جمهوری چک، ۲۰۰۹
• جشنواره فیلم دوربان – آفریقای جنوبی، ۲۰۰۷
• جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان – اصفهان، ۱۳۹۲
• جشنواره بین‌المللی فیلم‌های آسیایی وزول – فرانسه، ۱۳۸۶ و ۲۰۰۸
• جشنواره فیلم دهلی – هند، ۲۰۰۶
• جشنواره فیلم رن – فرانسه، ۲۰۰۳
• جشنواره فیلم ابوظبی – امارات، ۲۰۱۲
• جشنواره فیلم ادینبورگ (رئیس هیئت داوران) – اسکاتلند، ۲۰۱۴
• جشنواره فیلم کلکته – هند، ۲۰۱۴
• جشنواره فیلم پونا – هند، ۲۰۱۴
• جشنواره فیلم جنایت و مکافات استانبول (رئیس هیئت داوران) – ترکیه، ۲۰۲۱
• جشنواره فیلم تسالونیکی – یونان، ۲۰۰۲
• جشنواره بین‌المللی فیلم باتومی – گرجستان، ۲۰۱۵
• جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کوتاه ازمیر – ترکیه، ۲۰۰۶
• جشنواره فیلم پروین اعتصامی – تهران، ۱۳۹۳

جشنواره‌های داخلی

• جشنواره فیلم فجر (بخش سودای سیمرغ و بخش بین‌الملل) – تهران، ۱۳۹۴
• جشنواره فیلم موج – کیش، ۱۳۹۴
• جشنواره فیلم شهر – تهران، ۱۳۹۰ و ۱۳۹۴
• جشنواره فیلم کوتاه موج – کیش، ۱۳۹۴
• جشنواره بین‌المللی عکاسی «نگاه آبی» – تهران، ۱۳۹۷
• جشن تصویر سال – تهران، ۱۳۹۱

دستاوردهای هنری و جوایز

کریمی تا کنون جوایز متعددی از جشنواره‌های معتبر داخلی و خارجی دریافت کرده است. از جمله جوایز او می‌توان به سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن برای فیلم‌های «دیوانه‌ای از قفس پرید» و «واکنش پنجم»، و جوایز جشنواره‌های سن سباستین و نانت برای فیلم «سارا» اشاره کرد. وی به خاطر بازی در فیلم «مرگ ماهی» و کارگردانی «شیفت شب» جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره فیلم فجر را به دست آورده است.

جوایز کارگردانی

• جشنواره فیلم صوفیه (بلغارستان، ۲۰۲۲): نامزد دریافت جایزه هیئت داوران برای کارگردانی فیلم آتابای
• جشنواره فیلم داکا (هندوستان، ۲۰۲۲): نامزد دریافت جایزه بهترین فیلم‌ساز زن برای آتابای
• جشنواره فیلم کمبریج (انگلستان، ۲۰۲۱): نامزد دریافت جایزه بهترین فیلم تماشاگران برای آتابای
• جشنواره بین‌المللی فیلم مانهایم-هایدلبرگ (آلمان، ۲۰۱۲): برنده جایزه بهترین فیلم برای سوت پایان
• جشنواره فیلم‌های آسیایی وزول (فرانسه، ۲۰۱۲): برنده جایزه امیل گوئیمت، جایزه اینالکو داوران و جایزه دبیرستان برای سوت پایان
• جشنواره فیلم‌های آسیایی هنگ کنگ (هنگ کنگ، ۲۰۰۷): نامزد جایزه استعدادهای جدید برای چند روز بعد
• جشنواره بین‌المللی فیلم فریبورگ (سوئیس، ۲۰۰۷): نامزد دریافت جایزه بزرگ برای چند روز بعد
• جشنواره فیلم روتردام (هلند، ۲۰۰۵): برنده جایزه بهترین فیلم‌نامه برای چند روز بعد
• جشنواره فیلم تورین (ایتالیا، ۲۰۰۵): برنده جایزه عصای سفید برای یک شب
• جشنواره فیلم کن (فرانسه، ۲۰۰۵): نامزد دریافت جایزه دوربین طلایی برای یک شب

جوایز بازیگری

• جشنواره فیلم قاهره (مصر، ۲۰۰۱): برنده جایزه بهترین بازیگر زن برای نیمه پنهان
• جشنواره فیلم تائورمینا (ایتالیا، ۱۹۹۹): برنده جایزه بهترین بازیگر زن برای دو زن
• جشنواره سه قاره نانت (فرانسه، ۱۹۹۳): برنده جایزه مونگولفیه نقره‌ای بهترین بازیگر زن برای سارا
• جشنواره فیلم سن سباستین (اسپانیا، ۱۹۹۳): برنده جایزه صدف نقره‌ای بهترین بازیگر زن برای سارا

افتخارات ویژه

• جشنواره فیلم‌های ایرانی تورنتو (کانادا، ۲۰۱۷): برنده جایزه بهترین بازیگر زن برای آذر
• جشنواره فیلم شید (آمریکا، ۲۰۱۷): برنده تندیس کلوزآپ طلایی و لوح تقدیر برای بازی و تهیه‌کنندگی آذر

برخی از افتخارات داخلی نیکی کریمی

جشنواره فیلم فجر

• سی و هشتمین دوره (۱۳۹۸): نامزد سیمرغ بلورین بهترین فیلم و بهترین کارگردانی برای آتابای
• سی و سومین دوره (۱۳۹۳): برنده دیپلم افتخار جایزه ویژه هیئت داوران در بخش سودای سیمرغ برای مجموعه بازی‌هایش در مرگ ماهی و چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت و کارگردانی شیفت شب
• سی‌امین دوره (۱۳۹۰): نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن برای من همسرش هستم
• بیست و یکمین دوره (۱۳۸۱): برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن برای دیوانه‌ای از قفس پرید و واکنش پنجم
• هفدهمین دوره (۱۳۷۷): برنده دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول زن و نامزد سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول زن برای دو زن
• شانزدهمین دوره (۱۳۷۶): نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن برای روانی
• سیزدهمین دوره (۱۳۷۳): نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن برای پری
• یازدهمین دوره (۱۳۷۱): نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن برای سارا
• نهمین دوره (۱۳۶۹): نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن برای عروس

جشن خانه سینما

• یازدهمین جشن (۱۳۸۶): نامزد تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول زن برای ستاره است
• هفتمین جشن (۱۳۸۲): نامزد تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول زن برای واکنش پنجم
• پنجمین جشن (۱۳۸۰): نامزد تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول زن برای نیمه پنهان
• چهارمین جشن (۱۳۷۹): نامزد تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول زن برای نسل سوخته
• سومین جشن (۱۳۷۸): برنده تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول زن برای دو زن

جشن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران

• چهاردهمین جشن (۱۴۰۱): برنده جایزه بهترین فیلم و بهترین کارگردانی برای آتابای
• نهمین جشن (۱۳۹۴): نامزد جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن برای چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت

فعالیت‌های دیگر نیکی کریمی: عکاسی و نویسندگی

نیکی کریمی در زمینه‌های هنری دیگری همچون عکاسی و ترجمه کتاب نیز فعال است. او تاکنون چندین نمایشگاه عکاسی برگزار کرده و سبک‌های مختلفی از جمله عکاسی پرتره و طبیعت را تجربه کرده است. علاوه بر این، او به ترجمه برخی کتاب‌های ادبی نیز پرداخته و علاقه خود به ادبیات و فرهنگ را به نمایش گذاشته است.

زندگی شخصی و کنشگری اجتماعی

کریمی به زندگی شخصی و دغدغه‌های اجتماعی خود نیز توجه ویژه‌ای دارد. او در مواقعی به بیان دیدگاه‌هایش درباره مسائل اجتماعی و سیاسی پرداخته است. در سال‌های اخیر، به دنبال اعتراضات و ناآرامی‌های اجتماعی در ایران، کریمی در شبکه‌های اجتماعی فعال بوده و حمایت خود را از اعتراضات بیان کرده است.

نقش نیکی کریمی در تاریخ سینمای ایران

نیکی کریمی یکی از ستارگان سینمای ایران پس از انقلاب است که توانسته نقش قابل توجهی در ارتقای سطح هنری سینما ایفا کند. او با نقش‌آفرینی‌های به‌یادماندنی و کارگردانی آثار هنری، همواره به عنوان یکی از تاثیرگذارترین زنان سینمای ایران شناخته می‌شود و با آثار و فعالیت‌هایش، بر نسل‌های بعدی نیز تاثیرگذار بوده است.