«قصر شیرین» ساخته رضا میرکریمی

برترین‌ها:

مشخصات فیلم:

• کارگردان: رضا میرکریمی
• نویسنده فیلمنامه: محسن قرایی و محمد داوودی
• بازیگران: حامد بهداد، ژیلا شاهی، یونا تدین و نیوشا علیپور
• موسیقی: امین هنرمند
• مدیر فیلمبرداری: مرتضی هدایی

خلاصه داستان: جلال (با بازی حامد بهداد) در طی تصادفی خانواده‌ای را به قتل می‌رساند، اما تصادف در دادگاه غیرعمد شناخته می‌شود. او پس از گذراندن دوران زندان، همسر و فرزندانش را ترک کرده و به شهری دیگر می‌رود و در همان جا نیز مجددا ازدواج می‌کند، او پس از دو سال به شهرش بازمی‌گردد، زیرا که زن اولش دچار مرگ مغزی شده است و او به ناچار باید با فرزندانش همراه شود.

کارگردان درباره فیلمی که ساخته است چه می‌گوید:

رضا میرکریمی در نشست خبری اکران فییلم در جشنواره فیلم فجر درباره فیلم گفت: ” ایده اصلی این فیلم، پدری بود که بعد از مدت‌ها، دو فرزندش را ملاقات می‌کند در حالی که مادرشان فوت کرده است. این ایده قبل از فیلم دختر در ذهن من شکل گرفته بود و چند بار خیز برداشته بودم که آن را بنویسم، اما بنابر دلایلی هر بار کنار گذاشته شد تا این که سال گذشته و با کمک محسن قرائی و محمد داودی، نوشتن فیلم‌نامه را به اتمام رساندیم.

در اینجا باید حقیقتی را بگویم و این است که حامد بهداد، انتخاب اول من نبود. قراری با بازیگر دیگری داشتم. البته این آرزو را داشتم که روزی با او کار کنم، اما فکر می‌کردم که حامد مناسب این نقش نیست. مدتی را هم با آن بازیگر تصویربرداری داشتیم، اما در نهایت نتوانستیم ادامه بدهیم. خدا را شکر می‌کنم که دانش من این قدر نبود که او را از ابتدا انتخاب کنم، اما در جریان فیلم به ارزش‌ها و هنر او پی ببرم. هوش و استعداد او به کار فیلم آمد. شخصیت جلال نقش بسیار بزرگی را در فیلم بر عهده دارد. او باید مسیری را از ابتدا تا انتها طی کند که بسیار مهم است.

حرف‌های بازیگران:

حامد بهداد: تجربه بازی در این فیلم برای من بسیار شیرین و دلنشین بود. ایفای نقش جلال در فیلم قصر شیرین یکی از بهترین بازی‌های من است. ضمن اینکه این فیلم جزو بهترین فیلم‌های رضا میرکریمی است که امیدوارم دیده شود. با تماشای این فیلم از مسیر سخت بی‌عاطفگی عبور می‌کنید و به دریای بی‌نهایت عاطفه می‌رسید، مسیری که شبیه معجزه می‌ماند و فیلم بسیار خوبی است. قطعاً قصر شیرین، روش و سلیقه من بوده و به من نزدیک‌تر است. مارموز در گوشه دیگری از کارنامه من می‌ایستد که تجربه چندان عجیب و غریب و شگفت‌انگیزی نیست.

یونا تدین: آقای میرکریمی، داستان رو بهم گفتن، چون نمیزارن ما فیلمنامه رو بخونیم؛ البته یه روز فیلمنامه رو تو ماشین ما جا گذاشته بودن که من رفتم تو ماشین و فیلمنامه رو خوندم. من وقتی بخوام سکانس‌های گریه را بازی کنم به خاطرات بد فکر می‌کنم مثلاً مرگ مامان، بابا بره سفر و دیگه نیاد. این خیلی بدِه، آخه من رو بابام غیرت دارم.

حواشی فیلم:

*اعتراض شدید تعدادی از بازیگران حرفه‌ای سینما و تلویزیون به خبر کاندید شدن بازیگران خردسال فیلم قصر شیرین (یونا تدین و نیوشا علیپور) در جشنواره فجر سال پیش، جنجال‌ها و حواشی بسیاری را حول محور فیلم رقم زد تا جایی که «سمانه پاکدل» اعتراض خود را در صفحه اینستاگرامش به این شکل بیان کرد: ” کاندیدا مکمل زن جشنواره؟ اینهمه بازیگر‌هایی که سال‌های زیادی دارن زحمت میکشنو یا کاندیدا نمیشن یا پارتیشو ندارن یا جاشون نمیدن: بعد یه کودک خردسال؟ اونم با اولین کار! اگر دقت داشته باشین از دختر کوچولمون محق ترم هست. فهمیدیم حسن نیت شما عزیزان و، کادر داوری و مسئولین رو. البته کوچولو زیباحرفم به تو زیبارو نیست، با همونایی که … موفق باشی عزیز دلم”

*اواخر فروردین ماه امسال و در میان تلاش‌های عوامل فیلم برای اکران عمومی «قصر شیرین» در تابستان، خبر توقیف فیلم به درخواست یکی از نهاد‌های امنیتی، فضای رسانه‌ای و حواشی مربوط به این آخرین ساخته رضا میرکریمی را ملتهب‌تر کرد. همه چیز به یکی از سکانس‌های بحث برانگیز فیلم برمی‌گشت که در آن رشوه گرفتن یک مامور پلیس رانندگی به وضوح دیده می‌شود. در این سکانس، افسر پلیس راهور به دنبال فرستادنِ خودرو حامد بهداد به پارکینگ است و در نهایت پس از آنکه از بهداد رشوه دریافت می‌کند، دستور حرکت می‌دهد. بهداد در ادامه سعی می‌کند، ماجرای رشوه گرفتن افسر را به مافوقش اطلاع دهد که با التماس افسر پلیس از این حرکت پشیمان می‌شود.

کمی بعد روابط عمومی سازمانی سینمایی اعلام کرد:روند صدور پروانه نمایش فیلم «قصر شیرین» روال عادی خود را پشت سر می‌گذارد و در مرحله صدور پروانه نمایش قرار دارد.

قصر شیرین توانست جایزه جام طلایی بهترین فیلم جشنواره شانگ‌های را که از معتبر‌ترین جشنواره‌های قاره آسیا است از میان ۵۰۰ فیلم شرکت کننده به خود اختصاص داده و حامد بهداد نیز جایزه بهترین بازیگر مرد این جشنواره را از آن خود کرد.

*مجید مجیدی کارگردان مطرح سینمای ایران به بهانه اکران فیلم سینمایی قصر شیرین ساخته‌ی جدید رضا میرکریمی، یادداشتی را منتشر کرد و گفت: «قصر شیرین فیلمی ست که در بطن خود، به مفاهیم درخشانی، چون مسئولیت پذیری در جامعه، تحکیم بنیان خانواده، پرهیز از رذائل اخلاقی و در نهایت به تحلیل جایگاه والای زن می‌پردازد و این موضوعات را در فضایی صمیمانه و صادق به دور از هرگونه پیرایه‌ای به مخاطب اش انتقال می‌دهد»

*منوچهر هادی کارگردان فیلم‌هایی، چون «من سالوادور نیستم» و «رحمان ۱۴۰۰» در تمجید از فیلم قصر شیرین در اینستاگرامش نوشت: «قصر شیرین جدیدترین اثر جناب میرکریمی مجدد نام این فیلمساز رو بر سر زبان‌ها انداخت و اکنون در بین سینمایی‌ها صحبت از قصر شیرین می‌شود. وقتی در فیلمی تمام اجزای اون به درستی انتخاب می‌شوند و خوب لمس می‌شود از فیلمنامه تا بازی‌ها، طراحی بخش‌های مختلف صحنه، گریم، لباس، صدا و… یعنی در راس این گروه کارگردان با درک درست از متن دست به کار شده برای ساخت مهمترین و جلو‌ترین فیلم خودش. من به وضوح تعامل نویسندگان با کارگردان رو مشاهده می‌کنم»

چرا ممکن است فیلم را دوست نداشته باشیم؟

اگر از آن دست سینما دوستانی هستید که برای روبرو شدن با یک داستان پر کشش و اوج و فرود‌های درگیر کننده، فیلم مورد نظر خود را انتخاب می‌کنید، «قصر شیرین» رضایت چندانی را در انتها برای شما به همراه نخواهد داشت. فیلم بیش از آنکه متکی به اوج و فرود‌های داستانی باشد، در پی تعریف یک موقعیت ویژه از پدری با اخلاقیات و روحیات خاص است که ارتباط چندانی با فرزندان و زندگی گذشته خودش نمی‌تواند برقرار کند. معمای دلبسته نبودن جلال (حامد بهداد) به زندگی سابق و بچه‌هایی که جز شیرینی و هوشمندی چیزی از آن‌ها دیده نمی‌شود در کنار ابهامی که از شخصیت جلال طبق نظر نویسنده و کارگردان تا دقیقه ۷۰ فیلم به طول می‌انجامد، از آن دست مواردی است که می‌تواند کسالت و سرخوردگی را برای علاقمندان به همراه آورد

جذابیت‌های فیلم کدامند؟

آن‌هایی که معتقدند حامد بهداد در به نمایش گذاشتن شخصیت‌های درونگرا موفق‌تر عمل می‌کند، می‌توانند یکی از مسلط‌ترین و کنترل شده‌ترین نقش آفرینی‌های او را در «قصر شیرین» به تماشا بنشینند. بازی گیرا و چشمگیر یونا تدین و نیوشا علیپور در نقش فرزندان جلال و آزاده نوبهار در نقش خاله بچه‌ها، آن چنان یک‌دست و هماهنگ با ریتم کلی فیلم از آب درآمده که به تمامی می‌توانند ضعف‌ها و نقص‌های فیلمنامه را از ذهن شما دور نگه دارند. تقابل دنیای رویایی و شیرین فرزندان در مواجهه با فضای عبوس و خشن پدر، که همراهی و همسفری اجباری اولیه آن‌ها را به بلوغی از جنس تفاهم در انتهای فیلم مبدل می‌سازد، از آن دست رویکرد‌هایی است که سینمای این روز‌های ما کمتر به آن پرداخته است.

نظر منتقدان موافق و مخالف:

علی دهباشی: پرهیز میرکریمی از ایجاد شاخ و برگ‌ها و داستانک‌های مختلف سبب شده تا با قصه‌ای سر راست و ساده مواجه باشیم که اساسا نمی‌خواهد به سمت و سوی درام‌های روانشناسانه و جامعه‌شناسانه حرکت کند و شاید همین سادگی و صراحت در بیان است که بیننده از همان ابتدا تحت فشار قصه و داستان قرار گرفته و همپای شخصیت‌های فیلم به گونه‌ای «اذیت» می‌شود و این اذیت شدن رهایش نمی‌کند تا پایان داستان.

پویان عسگری: باز هم رضا میرکریمی و باز هم یک فیلم خنثی، بی‌خاصیت و ملال‌آور دیگر که تظاهر به روزآمدی و دستیابی به استتیک «فیلم مدرن» می‌کند، اما در همان مسیر اخلاق‌گرایی پوسیده و دیدگاه دمده حاکم بر سینمای «هنری‌نما» ایران قدم می‌گذارد. میرکریمی در ادامه دو فیلم پیش‌پاافتاده قبلی‌اش «امروز» و «دختر» که گویای مشت خالی او در امر فیلمسازی بودند در «قصر شیرین» هم با تمرکز بر سکوتِ توام با سبعیت یک مرد بی‌حوصله، و بی‌اعتنایی محض به ملزومات درام و شخصیت‌پردازی به بهانه حصول به «درام مدرن»، به «لال بازی» شخصیت اصلی و تحقیر شخصیت‌های فرعی می‌رسد و اینگونه سه‌گانه «لال بازی» اش را تکمیل می‌کند!

کاربران در شبکه‌های اجتماعی درباره فیلم چه گفته اند:

donya_chrz دنیا در توییتر میگه: قصر شیرین از معدود فیلم‌هایی که وقتی روی صندلی سینما نشستی، هر لحظه اش احساس می‌کنی تا چه اندازه سازنده اثر به تو بعنوان تماشاگر احترام گذاشته. همه چیز به اندازه و دل انگیز و شیرینه. از نظر من این بهترین فیلم رضا میر کریمیه.

*hassan­_ketab در اینستاگرام نوشته: امروز دیدمش بازی بهداد که مثل همیشه عالیه و البته دو تا کودک فیلم هر دو عالی اند، راستش آنقدر‌ها هم که ازش تعریف میکردن فیلمنامه اش قوی نبود. شخصیت شیرین و عشقش به جلال را دوست داشتم

نظر نگارنده:

قصر شیرین به موفقیتی کوچک در زمینی کوچک می‌ماند که بسیاری از منتقدان و علاقمندان جدی را در این برهوت خشکیده سینما به وجد آورده است. برای ما که پیش از این فیلم درخشان «بازگشت» به کارگردانی آندره زویاگینیتسف را با رویکرد مشابه همراهی فرزندان و پدر مستبد تازه از راه رسیده دیده ایم، گره زدن مسیر رستگاری شخصیت اصلی فیلم (حامد بهداد) با گریه‌های ناشی از ترس دختر بچه‌ای که به خیس کردن شلوارش می‌انجامد، چندان متقاعد کننده به نظر نمی‌رسد. ایستگاه‌ها و حوادث مد نظر فیلمنامه نویس در طی جاده علیرغم اینکه به شکل مجزا می‌توانند تماشاگر را با خود همراه سازند، اما توانایی چندانی برای دستیابی به لایه‌های مختلف ذهنی و شخصیتی کاراکتر اصلی فیلم از خود نشان نمیدهند.

امتیاز: