داوخانۀ میرزا غلامرضا داروگر و برادر

کودکی را که پشت‌سر گذاشت، این بار نه در خیال که در واقعیت پیشۀ خانوادگی را ترک کرد و شاگرد حاج سیدمحمدجواد عطار شد تا بعدها در همان گوشه‌کنارهای بازار قیصریه در چهارسو مخلص «داوخانۀ میرزا غلامرضا داروگر و برادر» را تأسیس کند.

عطاری سادۀ حاج سیدمحمدجواد پس از چندی با آزمودگی دو شاگرد معروفش، یعنی غلامرضا و برادرش حسنعلی دگرگون شد. آن‌ها در کنار تهیۀ داروهای گیاهی داروهای شیمیایی هم ساختند. به همین علت است که عطاری حاج سیدمحمدجواد را یکی از اولین دوافروشی‌های شیمیایی در اصفهان می‌دانند.

در دل عطاری حاج سیدمحمدجواد به‌مرور داروسازهای معروفی پرورش یافتند که بیشترشان بعدها در نسبت خانوادگی خود از واژۀ «دارو» استفاده کردند. غلامرضا کلاهدوز یکی از آن‌ها بود که بعدها نام‌خانوادگی «داروگر» را برای خود برگزید. سرانجام، غلامرضا در سال ۱۲۸۹ شمسی، با مرگ حاج سیدمحمدجواد وارث عطاری استاد شد.

غلامرضا مسئول فنی دوافروشی بود که چندی بعد با کسب مجوز از ادارۀ صحیه، همان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی امروز، «دواخانۀ میرزا غلامرضا داروگر و برادر» را بنیان گذاشت. ادامۀ این مجوز که با رضایت خانوداۀ عطار گرفته شده بود، به گذراندن دوره‌های داروسازی از سوی غلامرضا بستگی داشت.

 از این پس غلامرضا داروگر موظف بود که در کلاس‌های شبانۀ داروسازی و زیرنظر ادارۀ صحیه درس بخواند. در پایان این دوره، همۀ دانشجویان به شرکت در امتحان نیز موظف بودند، اما غلامرضا که از داروسازان پیشکسوت و نامدارا اصفهان بود، از این آزمون معاف شد.

غلامرضا به‌ همراه برادر تا سال ۱۳۰۶ داروخانه را اداره کرد، اما در همین سال کمی تغییر مسیر داد. این داروساز از این پس در کنار داروسازی به ساخت صابون‌های شیمیایی و خوش‌رنگ‌وبو علاقه‌مند شد. ظاهراً پختن صابون را از همسر آلمانی‌اش یاد گرفته بود. به‌تدریج در کنار داروخانه یک کارگاه صابون‌سازی در محلۀ عباس‌آباد بنا می‌گذارد و صابون‌هایی تولید می‌کند که بین مردم اصفهان به داروگر معروف می‌شوند.

این کارگاه در سال ۱۳۰۶ به کارخانۀ صابون‌سازی و دیگر محصولات داروگر که همگی بهداشتی و آرایشی بودند تبدیل می‌شود و تا سال ۱۳۱۸ نیز به عمر خود در اصفهان ادامه می‌دهد. از همین سال غلامرضا داروگر به تهران مهاجرت می‌کند و فعالیت تولیدی و اقتصادی خود را در آنجا پیش می‌برد.

داروخانۀ داروگر اصفهان نیز تا مدتی به عمر خود ادامه می‌دهد، اما در سال ۱۳۲۴ یک پارچه‌فروشی جای آن را می‌گیرد. پارچه‌فروشی هم بعد از مدتی ورشکست می‌شود. غلامرضا داروگر از داروسازان بنام اصفهان به شمار می‌رفت و بنیان‌گذاری شرکت داروگر نیز مرهون همین تخصصش بود، اما کمتر از آن گفته و نوشته می‌شود. شهرت و محبوبیت شرکت داروگر فعالیت‌های گذشتۀ غلامرضا را برای همیشه به حاشیه برد.

مرجع

یقینی، حسین (۱۳۹۳)، «دانشنامۀ داروسازی و داروخانه‌داری در اصفهان»، جلد سوم، اصفهان: کنکاش.

انتهای پیام‌