تحلیلی بر هویت جمعی انسانها و نسبت آن با مفهوم «صحرای محشر» در قرآن و روایات

به گزارش مبلغ هم اندیشی مردم علیه پوپولیسم به همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در روز سه شنبه ۱۰ بهمن سال جاری با حضور اندیسمندان مختلف برگزار شد . در این هم اندیشی دکتر محمدهادی همایون به ارائه موضوع خود یعنی «اصالت مردم در تمدن اسلامی» پرداخت که گزارش آن را ادامه می خوانید:

محمد هادی همایون در ابتدا گفت: صورت عالی تمدن برای ما، زندگی بهشت است و تمدن عالی ما، همان تصویری هست که در خلال آیات قرآن و روایات از بهشت به ما ارائه کرده اند. در واقع الگو و نقشه آرمانی برای تمدن سازی، همان تصویری است که از بهشت برای ما مجسم شده است و به تبع آن مسیر قیامت، مسیر برپایی این تمدن است. اگر بتوانیم آیات مربوط به قیامت را در راستای تمدن سازی، تعقیب کنیم، تحول جدی در ادبیات تمدنی ما به وجود می آید.

دکتر همایون با ذکر یک نمونه ادامه داد: در یکی از مواقف قیامت به نام صحرای محشر، اصالت جمع و مردم به خوبی مطرح شده است. در صحرای محشر کلیه انسان ها از اولین نفر تا آخرین نفر خلق شده، جمع می شوند تا مورد حساب و کتاب قرار گیرند و شلوغی جمعیت به حدی هست که همه در کنار هم هستند. علت جمع شدن همه انسان ها در صحرای محشر به این خاطر هست که ما انسان ها موجوداتی ارتباطی هستیم و اعمال ما انسان ها به شدت در هم فشرده شده است و اعمال ما در دنیا با همه انسان ها مرتبط هست. در دنیا خدا برای ما راه فرار داده است مثلا زن و شوهر نمی توانند همدیگر را تحمل کنند، آخرش طلاق می گیرند یا رئیس اداره تحمل زیر دستی خود را ندارد او را اخراج می کند ولی در قیامت راه فراری نیست و همه باید جمع شویم.

محمد هادی همایون افزود : ما اگر بخواهیم بهشتی شویم باید با جمع ارتباط برقرار کنیم و بدون ارتباط با دیگران، امکان بهشتی شدن وجود ندارد. علت وجود احکام بسیار زیاد در مورد جمع شدن و احکام ارتباطی، خصوصا در روز جمعه که محل تجلی اصالت جمع است، همین است. اگر ما توانستیم در دنیا، با جمع کنار آمده و تبدیل به یک جمع بزرگ بشویم، صحرای محشر را هم به راحتی پشت سر می گذرانیم و چنانچه نتوانیم، به اندازه ای که این مشکل در وجود ما ریشه دارد، در صحرای محشر معطل می شویم. بعد از صحرای محشر، ما با هویت جمعی خود وارد بقیه مراحل قیامت می شویم.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) گفت :در موضوع تمدن اسلامی، مردم یک هویت جمعی بسیار مهمی هستند. این هویت جمعی تحت حقیقتی به نام امام سازماندهی می شود. در اینجا وظیفه مردم این هست تا حد امکان تابع امام باشند و با امام هم‌سنخ شوند. وظیفه امام هم این است که نگذارد ذره ای از استعداد مخلوقات هدر برود و باید استعداد مخلوقات را تا حد اعلی شکوفا کند.

دکتر محمد هادی همایون در انتهای سخنان خود افزود: معصوم بودن امام، به همین خاطر هست که همه مخلوقات را به رشد و استعداد خود برساند و تحت الگوی جمعی به سمت بهشت ببرد.